Πόσο ισχύει το Ελλάς-Γαλλία-Συμμαχία;

Στο πεδίο της περιφερειακής ανάπτυξης, η διμερής συνεργασία προβλέπει την αξιοποίηση συνεργατικών σχηματισμών (clusters) ως αναπτυξιακά εργαλεία για παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών. Τα clusters αναπτύσσονται στην βάση σχετικού ευρωπαϊκού μνημονίου [43] αποσκοπώντας στην επίτευξη ευημερίας και οικονομικής ανάπτυξης. Στο πεδίο της πολιτικής προστασίας, με βάση τον οδικό χάρτη που καταρτίστηκε το 2016, η Γαλλία προσέφερε στην χώρα μας πολύτιμη συνδρομή, τόσο στην κατάσβεση δασικών πυρκαγιών όσο και στην αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης. Εν προκειμένω προέβη στην αποστολή γαλλικών αεροσκαφών Canadair καθώς και υλικού μέσω του ευρωπαϊκού μηχανισμού πολιτικής προστασίας.

Στο πεδίο της ασφάλειας και σταθερότητας της Μεσογείου, αναπτύχθηκε η πρωτοβουλία διεξαγωγής της ετήσιας τετραμερούς αεροναυτικής άσκησης (QUAD) «Ευνομία», με συμμετοχή Ελλάδας, Γαλλίας, Κύπρου και Ιταλίας. Η χώρα μας ανέλαβε την διοργάνωση της επόμενης άσκησης QUAD «Ευνομία 21». Επίσης, στο πλαίσιο της ετήσιας πολυεθνικής τριμερούς (Ελλάδα, Κύπρος, Αίγυπτος) αεροναυτικής άσκησης «Μέδουσα», για πρώτη φορά το 2020, έλαβαν μέρος η Γαλλία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Η κοινή αυτή στρατιωτική εκπαίδευση εκπέμπει ένα ηχηρό μήνυμα κατά της αυξημένης τουρκικής προκλητικότητας στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου η Τουρκία έχει επιδοθεί σε διαδοχικές επιχειρήσεις υπό τη μορφή ενός άτυπου υβριδικού πολέμου. Αναφορικά με την προκλητικότητα αυτή και το αμφιλεγόμενο «μνημόνιο» που συνήφθη μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης, η χώρα μας χαίρει υποστήριξης από την Γαλλική πλευρά, η στρατιωτική παρουσία της οποίας είναι αυξημένη στην περιοχή. Απτό παράδειγμα αποτελεί ο απόπλους του αεροπλανοφόρου «Σαρλ Ντε Γκωλ» συνοδευόμενο από την ελληνική φρεγάτα «Σπέτσαι».

Η ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΞΙΑ

Η Γαλλία έχει στρατηγικά ζωτικά συμφέροντα στην Ανατολική Μεσόγειο, λόγω των πλούσιων ενεργειακών κοιτασμάτων της περιοχής, όπου δραστηριοποιείται ως αυτόνομος δρώντας η γαλλική εταιρία Total. Επιθυμεί, έπειτα από απουσία πολλών ετών, να προβάλει εκ νέου την ισχύ της στην περιοχή και μάλιστα ως η μόνη στρατιωτικά ισχυρή ευρωπαϊκή δύναμη, έπειτα από το Brexit. Θεωρεί την περιοχή ως ζωτικό χώρο της ενώ στο παρελθόν προσέδιδε έμφαση στην Δυτική Μεσόγειο. Συναφώς συντελέστηκε και η επαναφορά της χώρας στο στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ το 2008, έπειτα από απουσία 42 ετών. Επιπροσθέτως, τα γαλλικά συμφέροντα στην Ανατολική Μεσόγειο απορρέουν από τις φιλοδοξίες της χώρας για πρωτοκαθεδρία στην ευρωπαϊκή αμυντική διάσταση, υπό το πρίσμα της επιδιωκόμενης «στρατηγικής αυτονομίας» της ΕΕ [44], από την παρέμβαση της Τουρκίας στην Λιβύη η οποία εκλαμβάνεται από το Παρίσι ως δυνητική ισλαμιστική απειλή στην γαλλόφωνη Αφρική, καθώς και από το νεο-οθωμανισμό της Τουρκίας, η οποία επιδιώκει την άσκηση περιφερειακής ηγεμονίας στην περιοχή. Η Ανατολική Μεσόγειος, παρά την υψηλή γεωπολιτική αξία της, έχει εγκαταλειφθεί από την Ευρώπη την τελευταία εικοσαετία ενώ και οι ΗΠΑ φέρονται να αποχωρούν από την περιοχή, στρεφόμενες προς τον Ειρηνικό [45].

Το κενό ισχύος της περιοχής έρχεται να καλύψει η Γαλλία, ανταγωνιζόμενη με άλλους δρώντες όπως η Ρωσία και η Τουρκία. Η Ελλάδα έχει υψηλή γεωπολιτική αξία για τη Γαλλία, καθώς οι δύο χώρες έχουν συγκλίνοντα συμφέροντα στην Ανατολική Μεσόγειο. Η υπόψη σύγκλιση αποτυπώνεται ανάγλυφα μέσα από τη μαξιμαλιστική εξωτερική πολιτική της Τουρκίας, η οποία αποτελεί απειλή τόσο για τα ελληνογαλλικά όσο και για τα ευρωπαϊκά συμφέροντα. Αναλυτικότερα, η στρατηγική απειλή της Τουρκίας συνοψίζεται: στην αναθεωρητική πολιτική της σε περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο, τη μεταναστευτική πολιτική, την ενεργειακή καθώς και πυρηνική στρατηγική της. Η προοπτική απόκτησης πυρηνικού οπλοστασίου δύναται να αναδείξει την Τουρκία μεταξύ των μεγάλων διεθνών δρώντων, επιφέροντας ανακατανομή ισχύος σε παγκόσμια κλίμακα.

Ο Γάλλος πρόεδρος, Εμμανουέλ Μακρόν, καλωσορίζει τον πρωθυπουργό της Ελλάδας, Κυριάκο Μητσοτάκη, ενόψει της συνόδου ολομέλειας της διάσκεψης κορυφής των χωρών της Μεσογείου MED7, στο Porticcio, στην Κορσική, στις 10 Σεπτεμβρίου 2020. Ludovic Marin / Pool via REUTERS
-----------------------------------------------------------

Όσον αφορά στα κοινά ενεργειακά συμφέροντα Ελλάδας και Γαλλίας στην Ανατολική Μεσόγειο, η ισχυρή Γαλλία δύναται να συνδράμει την χώρα μας προκειμένου αυτή να προβληθεί ως η πλέον αξιόπιστη χώρα της περιοχής, η οποία μπορεί να εγγυηθεί την ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια.

Ασφαλώς τον ίδιο προνομιακό ρόλο διεκδικεί και η Τουρκία η οποία αποδεδειγμένα έχει ειδικό στρατηγικό βάρος στα συμμαχικά κέντρα αποφάσεων. Με δεδομένο όμως τον ακραιφνή νεο-οθωμανικό, μαξιμαλιστικό και αντι-δυτικό γεωπολιτικό προσανατολισμό της Τουρκίας έπειτα από την αποτυχημένη απόπειρα συνταγματικής εκτροπής (2016), η ελληνογαλλική ενεργειακή συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο, αποτελεί μια ενδιαφέρουσα προοπτική για την Ευρώπη, τις ΗΠΑ, το Ισραήλ, την Κύπρο, την Αίγυπτο, την Ιορδανία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.