Η εργαλειοποίηση της θρησκείας από τον Ερντογάν

Ως αποτέλεσμα, αντί να καταστεί συνταγματική Αρχή ο διαχωρισμός της θρησκείας από το κράτος, η τουρκική εκκοσμίκευση μεταλλάχθηκε σε κοινωνικό σύμβολο, μιμούμενο έναν «ευρωπαϊκό τρόπο ζωής». Η αποσπασματική και συμβολική απεικόνιση Δυτικότροπου τύπου δικαιωμάτων χωρίς ουσιαστική ενσωμάτωση εθεωρείτο ως εκκοσμίκευση. Η κατανάλωση αλκοόλ, το Δυτικό ένδυμα, τα θέματα του φύλου, η μαντήλα, ακόμη και η προτίμηση για κλασική μουσική και όπερα υπεράνω της μουσικής «αλλά Τούρκα» είναι καθοριστικά για ένα «κοσμικό» τρόπο ζωής συνδεδεμένο με τον Δυτικό πολιτισμό. Καθώς τα ενδυματολογικά και στυλιστικά θέματα μετετράπησαν σε επιφανειακά σημάδια εκκοσμίκευσης, η ιδέα της Δυτικοποίησης έχασε το βασικό της raison d'être: να κτίσει ένα νομικό τείχος που να διαχωρίσει την πολιτεία από την θρησκεία και να διασφαλίσει ότι στην πολιτεία δεν θα υπάρχουν διακρίσεις βασισμένες στην θρησκεία.

Η τουρκική εκκοσμίκευση απέτυχε να διαχωρίσει το κράτος από το Ισλάμ για δύο λόγους: υπήρχε το ιστορικό μονοπάτι της εξάρτησης το οποίο συνδυαζόταν με την πολιτική σκοπιμότητα.

Η κεμαλική εκκοσμίκευση ποτέ δεν αμφισβήτησε την βαθιά ριζωμένη οθωμανική και γενικώς μουσουλμανική παράδοση του ελέγχου της πολιτικής από το Ισλάμ. Η ηγεμονική και πατριαρχική συμπεριφορά του Ατατούρκ ακολουθεί πιστά τα αυτοκρατορικά δρώμενα που είχαν παγιωθεί κατά την διάρκεια των αιώνων της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Η συνέχεια αυτή καθιστούσε την ύπαρξη ελέγχων κατά της πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής πρακτικής του κράτους σχεδόν αδύνατη.

Το όραμα του Ατατούρκ για εκκοσμίκευση προχώρησε ακόμη ένα βήμα παρακάτω την οθωμανική αυτή ηγεμονική παράδοση και διατήρησε ακόμη αυστηρότερο έλεγχο πάνω στο Ισλάμ, επειδή θεωρούσε τον συντηρητισμό που προέρχεται από την θρησκεία ως απειλή για να περιορισθεί και να ουδετεροποιηθεί.

Το Ισλάμ μπορούσε εύκολα να μετατραπεί σε μια αντι-επαναστατική δύναμη κατά της Δυτικοποίησης. Πιο θεμελιώδες, η κεμαλική επανάσταση διέκρινε στο Ισλάμ τους λόγους της κοινωνικής, πνευματικής, πολιτικής και οικονομικής στασιμότητας. Στο πνεύμα αυτό, το Ισλάμ ήταν ένα εμπόδιο στην Δυτικοποίηση και τον εκμοντερνισμό. Επομένως, ο Κεμαλισμός «συνέλαβε» την εκκοσμίκευση ως κρατικό έλεγχο επί των θρησκευτικών θεμάτων, σύμφωνα με την ιστορική αρμονία της Οθωμανικής πολιτείας.

Ο Ερντογάν προωθεί την παγκόσμια εκστρατεία της θυματοποίησης των Μουσουλμάνων την οποία ονομάζει κατ’ ευφημισμό «Ισλαμοφοβία». Στην πραγματικότητα εκείνοι που κινδυνεύουν είναι οι πολέμιοι του εξτρεμιστικού Ισλάμ που συχνά γίνονται θύματα.

Στον Καύκασο ο Ερντογάν φρόντισε να αναζωπυρωθεί ο πόλεμος μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και Αρμενίας με πρόγραμμα να δημιουργηθεί ένας Ισλαμικός διάδρομος μεταξύ Τουρκίας, Αζερμπαϊτζάν και άλλων μουσουλμανικών κρατών που να οδηγεί μέχρι το σινικό τείχος.

Ο νέος Σουλτάνος αυξάνει την επιρροή του στην Συρία, την Λιβύη και τον Καύκασο, συγχρόνως δε την προωθεί στην Μεσόγειο και στο Αιγαίο. Για την ειρηνιστική Ευρώπη, οι θάλασσες αυτές είναι οι παράδεισοι των παράτυπων μεταναστών που αποστέλλονται για να την κατακτήσουν.

Το σημερινό καθεστώς της Τουρκίας χρησιμοποιεί την διασπορά των ομοθρήσκων της ως Δούρειο Ίππο. Στην Τουρκία του Ερντογάν τα σχολικά βιβλία έχουν επαναδιατυπωθεί και παρουσιάζουν τους Εβραίους και τους Έλληνες ως «gavur» –«άπιστους»- ενώ αντίθετα ο Προφήτης Μωάμεθ τούς επιφυλάσσει ξεχωριστή θέση στο Κοράνι ως οπαδούς μονοθεϊστικών θρησκειών. Την αλλαγή αυτή επισημαίνει το Ινστιτούτο για τον έλεγχο της Ειρήνης και του Πολιτισμού στην Σχολική Μόρφωση (IMPACT-se). Τα σχολικά προγράμματα που εφαρμόζει η Τουρκία σήμερα υιοθετούν μια αντι-Δυτική στάση, και επιδεικνύουν συμπάθεια προς την πολιτική του ISIS και της Al-Qaeda.

Οι μουλάδες κατάφεραν να επιβάλουν διεθνώς την χρήση της λέξης «Ισλαμοφοβία» αλλά σήμερα είναι η Τουρκία η οποία ανέλαβε την ηγεσία της δήθεν ιδεολογικής καταπίεσης των Ισλαμόφοβων. Υπό την αιγίδα του Τούρκου προέδρου της 75ης Συνόδου της Γενικής Συνελεύσεως, τα Ηνωμένα Έθνη καθιέρωσαν Διεθνή Ημέρα κατά της Ισλαμοφοβίας και ο Γενικός Γραμματέας, Αντόνιο Γκουτέρες, κατήγγειλε με σκληρούς τόνους την «επιδημία της ισλαμοφοβίας». Ενώ είναι σε εξέλιξη μια παγκόσμια καμπάνια θυματοποίησης των Μουσουλμάνων μέσω της ισλαμοφοβίας, στην πραγματικότητα είναι οι πολέμιοι του εξτρεμιστικού Ισλάμ των οποίων κινδυνεύει η ζωή. Στις 24 Ιουλίου 2020, ο Ερντογάν προκάλεσε την Δύση με την επαναλειτουργία του μεγαλύτερου μνημείου της Ανατολικής Εκκλησίας ως τζαμιού. Η απουσία σθεναρή αντίδρασης τον έπεισε ότι η κίνηση ήταν σωστή.

Σε αντίθεση με το Ιράν και την Σαουδική Αραβία η Τουρκία εκλαμβάνεται ακόμη ως χώρα δημοκρατική. Βρίσκεται σε διάλογο με την Ευρωπαϊκή Ένωση και συντηρεί τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στο ΝΑΤΟ. Δυστυχώς πολλοί Δυτικοί ηγέτες θεωρούν τον Ερντογάν είτε επαρκώς «δημοκρατικό», είτε είναι αδιάφοροι για την διακυβέρνησή του, είτε είναι αναγκασμένοι να τον αποδέχονται λόγω του ότι έχουν μεγάλα εμπορικά και οικονομικά συμφέρονται μαζί του.

Έχουν δημοσιευθεί σειρά από αναλύσεις για το σχέδιο του Ερντογάν για ηγεμονισμό. Από το 2009 η Τουρκία έχει αυξήσει τον αριθμό των πρεσβειών της στην Αφρική, από 12 στις 42. Ο Ερντογάν έχει επισκεφθεί περισσότερες από 20 πρωτεύουσες. Η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι τα επόμενα μερικά χρόνια θα διπλασιάσει το εμπόριο της Τουρκίας με την Αφρική στα 50 δισ. λίρες Αγγλίας, περίπου το 1/3 του σημερινού εμπορίου με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η Τουρκία επέλεξε και τα Βαλκάνια ως πεδίο μάχης. Η περιοχή, κατά τους Financial Times, καλύπτεται από συμβολισμό, αφού οι περισσότερες χώρες που την αποτελούν κυβερνώντο από την Κωνσταντινούπολη κατά την διάρκεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.