Πώς θα κυβερνήσουν οι Ταλιμπάν;

Η ταχεία στρατιωτική επιτυχία σημαίνει επίσης ότι οι Ταλιμπάν θα χάσουν την διεθνή χρηματοδότηση η οποία πιθανότατα θα συνέχιζε να ρέει τουλάχιστον σε κάποιο βαθμό εάν ανέβαιναν στην εξουσία μέσω μιας συμβιβαστικής πολιτικής διευθέτησης. Η συνέχιση μιας τέτοιας χρηματοδότησης δεν φαίνεται πολιτικά εφικτή για τους περισσότερους δωρητές τώρα. Αυτό αφήνει τους Ταλιμπάν ακόμη περισσότερο εξαρτημένους από την καλλιέργεια παπαρούνας και την χρηματοδότηση από την Κίνα.

Πριν και κατά την διάρκεια της επίθεσής τους, η πολιτική ηγεσία των Ταλιμπάν εργάστηκε για να ενισχύσει τις σχέσεις τους με τον έξω κόσμο. Επισκέφθηκαν το Πακιστάν, το Ιράν, την Ρωσία, και την Κίνα, καμία από τις οποίες [χώρες] δεν έδειξε σοβαρή αντίθεση στην κατάληψη [της εξουσίας από τους] Ταλιμπάν. Η επιθυμία για περιφερειακή αποδοχή είναι ένας λόγος που οι Ταλιμπάν προσπαθούν πολύ να παρουσιαστούν ως επαγγελματίες, μετριοπαθείς, και ουδέτεροι. Αλλά είναι απίθανο ότι οι Ταλιμπάν θα συνεχίσουν να λαμβάνουν συνεπή υποστήριξη και από τις τέσσερις περιφερειακές δυνάμεις, δεδομένης της δυναμικής του περιφερειακού ανταγωνισμού [5]. Εάν η ιστορία αποτελεί κάποιον οδηγό, κάποια στιγμή ένας ή περισσότεροι από τους γείτονες του Αφγανιστάν θα δουν λόγους να αντιταχθούν στο καθεστώς των Ταλιμπάν και ακόμη και να υποστηρίξουν τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης που αγωνίζονται να το υπονομεύσουν.

Μια τέτοια αντίθεση μπορεί τελικά να μετατραπεί σε πρόκληση, όσο μεγάλα και αν φαίνονται τα εμπόδια για κάτι τέτοιο προς το παρόν. Ο έλεγχος των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν δεν είναι πιθανό να μείνει αδιαμφισβήτητος. Ήδη, ο Ahmad Massoud (γιος του διάσημου αντιστασιακού Ahmad Shah Massoud) και ο Amrullah Saleh (αντιπρόεδρος του Γκανί) ισχυρίζονται ότι αναζωπυρώνουν ένα αντιστασιακό κίνημα στην κοιλάδα Παντζσίρ. Δεδομένων των γεγονότων των τελευταίων τριών μηνών, υπάρχει λόγος να είμαστε απαισιόδοξοι για τις προοπτικές τους. Τέτοιες δυνάμεις ήταν σε πολύ καλύτερη θέση να πολεμήσουν πριν από μερικούς μήνες. Εκείνη την εποχή, πολλοί παρατηρητές (συμπεριλαμβανομένου και του εαυτού μου) αναρωτήθηκαν εάν οι ηγέτες στον βορρά θα κινητοποιούσαν τις δυνάμεις τους και θα υπερασπίζονταν τις επαρχίες τους. Αυτοί οι ηγέτες είχαν συχνά διαβεβαιώσει τους Αμερικανούς αξιωματούχους ότι είχαν αποθηκεύσει όπλα και ότι ήταν έτοιμοι να «πάνε στα βουνά» για να πολεμήσουν άλλον έναν αντάρτικο πόλεμο αν χρειαστεί. Αλλά με μερικές εξαιρέσεις (Mohammed Atta, Abdul Rashid Dostum, Ismail Khan), η απάντηση αυτών των ηγετών και των δυνάμεών τους ήταν ασθενής. Οι ηγέτες της βόρειας πολιτοφυλακής ήταν σε αντίθεση με τον Γκανί και έτσι δίστασαν όταν έπρεπε να τον υπερασπιστούν. Εξίσου σημαντικό, πολλοί έχουν τώρα άνετα σπίτια έξω από την χώρα και υποστηρικτές που έμαθαν να απολαμβάνουν την αστική ζωή –σύμφωνα με τον χαρακτηρισμό ενός δημοσιογράφου της Καμπούλ, έγιναν «μπουρζουάδες». (Καθώς γράφω αυτό, ο Ahmad Massoud φέρεται να βρίσκεται σε συνομιλίες με τους Ταλιμπάν).

Στο Αφγανιστάν, ο παραδοσιακός τρόπος πολέμου περιλαμβάνει συχνά να μην αντιμετωπίζεται κατά μέτωπο ένας εχθρός αλλά να κρύβονται [οι επιτιθέμενοι] για να πολεμήσουν έναν αντάρτικο πόλεμο. Οι Βρετανοί, οι Σοβιετικοί και οι Αμερικανοί -καθώς και οι Ταλιμπάν κατά την διάρκεια της τελευταίας θητείας τους στην εξουσία- βρέθηκαν όλοι στην πλευρά που υφίσταντο μιας τέτοια αντάρτικη δράση.

ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΕΞΕΤΕΛΕΣΘΗ;

Τα τελευταία 40 χρόνια, κανένας ηγεμόνας δεν κατάφερε να φέρει σταθερότητα στο Αφγανιστάν. Υπήρξαν και άλλες στιγμές που ο αφγανικός λαός φαινόταν να έχει εξαντληθεί από τον πόλεμο και η βία φαινόταν να έχει φτάσει σε ένα τέλος: η σοβιετική αποχώρηση το 1989, η πρώτη ανάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν το 1996, η αμερικανική επέμβαση [6] το 2001. Κάθε φορά, η βία επανερχόταν πολύ νωρίς, βοηθούμενη από τα εσωτερικά ρήγματα του Αφγανιστάν, το τραχύ έδαφος, τους λιγοστούς πόρους, και τους ενοχλητικούς γείτονες. Τα ίδια εμπόδια για την σταθερή κυριαρχία εξακολουθούν να υπάρχουν και σήμερα. Ακόμα κι αν φαίνονται σε καλή θέση για την επιβολή της τάξης, οι Ταλιμπάν εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν πραγματικές δομικές προκλήσεις.

Προς το παρόν, είναι κατανοητό ότι οι Ταλιμπάν έχουν την δική τους στιγμή «αποστολή ολοκληρώθηκε». Αλλά υπάρχει καλός λόγος να σκεφτούμε ότι ο 40χρονος εμφύλιος πόλεμος και τα τραύματα στο Αφγανιστάν μπορεί να μην έχουν τελειώσει. Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, οι Ταλιμπάν είναι πιθανό να δουν ότι η διακυβέρνηση του Αφγανιστάν είναι πολύ πιο δύσκολη από την κατάκτησή του.