Η ψευδής υπόσχεση των Συμφωνιών του Αβραάμ

Η περίπτωση των ΗΑΕ είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτική -ειδικά λαμβάνοντας υπόψη αυτό που δεν συνέβη. Η ανησυχία για τους Παλαιστίνιους δεν υπερέβη το υποκείμενο ενδιαφέρον των ΗΑΕ για ισχυρότερους δεσμούς με το Ισραήλ [6]. Για τους Εμιρατινούς, αυτή η σχέση χρησιμεύει ως αντίβαρο στην ιρανική επιρροή, ως διευκόλυνση πρόσβασης στα όπλα των ΗΠΑ, ως εναλλακτική πηγή ασφάλειας σε περίπτωση που οι Ηνωμένες Πολιτείες σταματήσουν την περιφερειακή παρουσία τους, και ως πιθανή οικονομική ευλογία. Όταν ξέσπασαν συγκρούσεις στην Ιερουσαλήμ και έπεσαν βόμβες στην Γάζα, τα ΗΑΕ δεν διέκοψαν τους δεσμούς τους με το Ισραήλ και δεν εξέφρασαν σκληρή καταδίκη. Δεν προσπάθησαν να υποχωρήσουν στις Συμφωνίες του Αβραάμ ή να επαναβαθμονομήσουν την σχέση τους με το Ισραήλ. Αντ' αυτού, η εμιρατινο-ισραηλινή συνεργασία συνέχισε να αναπτύσσεται. Στα τέλη Μαΐου και αρχές Ιουνίου -λίγες μόνο ημέρες αφότου έληξε η ανάφλεξη Ισραήλ-Παλαιστίνης με μια κατάπαυση του πυρός- το Ισραήλ και τα ΗΑΕ υπέγραψαν μια φορολογική συμφωνία, το Ντουμπάι φιλοξένησε ένα Παγκόσμιο Επενδυτικό Φόρουμ με Ισραηλινούς χορηγούς και Ισραηλινούς ομιλητές υψηλού προφίλ, και μια έκθεση για το Ολοκαύτωμα άνοιξε στο Ντουμπάι. Νέα διπλωματικά γραφεία και συμφωνίες συνεργασίας έχουν ενισχύσει ακόμη περισσότερο τις διμερείς σχέσεις στην διάρκεια του καλοκαιριού.

Η ΝΕΑ ΚΑΝΟΝΙΚΟΤΗΤΑ

Η συνύπαρξη της επίσημης αραβο-ισραηλινής εξομάλυνσης με την ισραηλινή κατοχή κάποτε φαινόταν απίθανη, αλλά τώρα είναι πραγματικότητα. Η ομαλοποίηση μεταξύ του Ισραήλ και ορισμένων αραβικών κρατών μπορεί τώρα να προχωρήσει απρόσκοπτα παρά το καθεστώς της Παλαιστίνης, αν και είναι απίθανο να αλλάξει την κατάσταση επί τόπου ή το παλαιστινιακό εθνικό κίνημα. Η ισραηλινή κατοχή -και η παλαιστινιακή αντίσταση σε αυτήν- συνεχίζεται.

Ωστόσο, το νέο παράδειγμα δεν είναι αμετάβλητο. Εάν η κλίμακα, η ένταση ή η συχνότητα της καταστολής των Παλαιστινίων αυξηθούν ή οι αντιπαραθέσεις μεταξύ των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων και της Χαμάς κλιμακωθούν περαιτέρω, η προσπάθεια εξομάλυνσης και η πραγματικότητα της κατοχής θα συγκρουστούν, καθιστώντας την τρέχουσα ισορροπία μη βιώσιμη. Τα βήματα του περασμένου έτους προς τις κανονικές σχέσεις μπορούν ακόμη να αντιστραφούν.

Ούτε όλες οι αραβικές χώρες είναι μαζί σε αυτό. Ένα μεγάλο ερωτηματικό εξακολουθεί να αιωρείται πάνω από την Σαουδική Αραβία, η οποία πριν από αυτή την άνοιξη είχε αντισταθεί στις προτροπές της ισραηλινής και της αμερικανικής κυβέρνησης να ξεκινήσουν την διαδικασία ομαλοποίησης. Μέχρι στιγμής, φαίνεται ότι το μοντέλο «κανονικοποίηση παρά την κατοχή» δεν είναι αποδεκτό από το Ριάντ. Και παρόλο που η διοίκηση του προέδρου των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, υποστήριξε την εξομάλυνση, δεν προσέφερε τα ίδια κίνητρα όπως έκανε η προκάτοχός της. Ενώ τα ΗΑΕ εξασφάλισαν προηγμένα μαχητικά αεροσκάφη και το Μαρόκο έλαβε αναγνώριση αμφισβητούμενης επικράτειας, άλλες αραβικές κυβερνήσεις δεν μπορούν να αναμένουν παρόμοιες ελκυστικές συμφωνίες με την Ουάσινγκτον για να διευκολύνουν την συμμετοχή τους.

Η επίτευξη φυσιολογικών σχέσεων μεταξύ κρατών είναι από μόνη της θετική εξέλιξη. Όμως, στην περίπτωση της ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης, θα ήταν λάθος να θεωρηθεί η εξομάλυνση πανάκεια. Το παλαιστινιακό ζήτημα μπορεί να μην έχει το ίδιο βάρος στην περιοχή όπως είχε κάποτε, αλλά δεν έχει επιλυθεί. Παρά την πρόοδο του Ισραήλ στην οικοδόμηση σχέσεων με ορισμένες αραβικές χώρες, η κατοχή παραμένει ένα μεγάλο ζήτημα και πηγή αστάθειας. Η παράκαμψή του μέσω της περιφερειακής διπλωματίας δεν θα το κάνει να εξαφανιστεί.

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.foreignaffairs.com/articles/middle-east/2021-05-19/fighting-...
[2] https://www.foreignaffairs.com/articles/middle-east/2020-12-08/arab-upri...
[3] https://www.foreignaffairs.com/articles/middle-east/2020-08-19/trumps-ac...
[4] https://www.foreignaffairs.com/articles/israel/2019-10-15/there-will-be-...
[5] https://www.wam.ae/en/details/1395302933505
[6] https://www.foreignaffairs.com/articles/israel/2015-10-20/why-israel-waits

Copyright © 2021 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/israel/2021-09-15/false-promise-...