Πώς θα γίνει μια συμφωνία με τον Πούτιν | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Πώς θα γίνει μια συμφωνία με τον Πούτιν

Μόνο με ένα συνολικό Σύμφωνο μπορεί να αποφευχθεί ο πόλεμος

Η Μόσχα και η Ουάσιγκτον θα μπορούσαν να ενισχύσουν περαιτέρω την διαφάνεια, επανεντασσόμενες, τροποποιώντας, και εκσυγχρονίζοντας τις κάποτε αποτελεσματικές συμφωνίες, όπως η Συνθήκη Ανοιχτοί Ουρανοί και η CFE. Για να αποφευχθούν επικίνδυνοι λανθασμένοι υπολογισμοί, αμφότερα τα κράτη πρέπει επίσης να εργαστούν για να αναβιώσουν τα Έγγραφα της Βιέννης. Αυτό σημαίνει ότι η Ρωσία και κάθε χώρα του ΝΑΤΟ θα πρέπει να προσφέρουν συγκεκριμένες ειδοποιήσεις σχετικά με την εκπαίδευση [στρατιωτικών] και να επιβάλλουν νέα όρια στην κλίμακα και στις τοποθεσίες των ασκήσεων, ειδικά επειδή οι προετοιμασίες των ασκήσεων μπορεί να φανούν πολύ όμοιες με τον σχεδιασμό μιας πραγματικής επίθεσης.

Οι διπλωμάτες πρέπει επίσης να «ξεσκονίσουν», να εκσυγχρονίσουν, και να εφαρμόσουν παλιές ιδέες που δεν υλοποιήθηκαν ποτέ. Η Ρωσία και οι Ηνωμένες Πολιτείες απέτυχαν να εφαρμόσουν ένα μνημόνιο συμφωνίας, του 2000, για τον διαμοιρασμό δεδομένων σχετικά με τις εκτοξεύσεις πυραύλων, γνωστό ως Κοινό Κέντρο Ανταλλαγής Δεδομένων (Joint Data Exchange Center, JDEC), για διαδικαστικούς λόγους και [λόγω] της αυξανόμενης εχθρότητας στις αμερικανορωσικές σχέσεις. Αλλά μια πρωτοβουλία τέτοιου είδους, μεταξύ της Μόσχας και του ΝΑΤΟ ή μεταξύ όλων των μελών του ΟΑΣΕ θα ενίσχυε την ασφάλεια όλης της Ευρώπης (συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας) και θα μπορούσε να έχει μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας.

Η διαφάνεια, φυσικά, είναι μόνο μια πτυχή του ελέγχου των όπλων. Αφότου η Ρωσία και η Δύση συμφωνήσουν να ανοίξουν τα συστήματά τους για επιθεωρήσεις, οι διπλωμάτες πρέπει να στραφούν στο θέμα του ίδιου του ελέγχου. Πρέπει να ξεκινήσουν αντιμετωπίζοντας τις πιο αποσταθεροποιητικές δυνάμεις: τα στρατεύματα και τα όπλα που είναι σταθμευμένα στα ρωσικά σύνορα ή κοντά σε αυτά. Σε αμοιβαία και επαληθεύσιμη βάση, όλες οι πλευρές θα πρέπει να τα αποσύρουν, ξεκινώντας από τον τεράστιο ρωσικό στρατό που είναι σήμερα κινητοποιημένος γύρω από την Ουκρανία. Πρέπει επίσης να αποσύρουν τους πυραύλους τους. Αυτό μπορεί να φαίνεται δύσκολο ζητούμενο για τη Μόσχα, αλλά ο Πούτιν έχει ήδη προτείνει οι υπογράφοντες να μην αναπτύξουν επίγειους πυραύλους μέσου και μικρού βεληνεκούς σε περιοχές όπου μπορούν να φτάσουν σε άλλους υπογράφοντες [των σχετικών Συνθηκών]. Ο ρωσικός σχολιασμός έχει δώσει έμφαση στο να κρατηθούν όλα αυτά τα όπλα μακριά από την Ουκρανία. Η απαίτησή τους είναι λογική, εφόσον η Μόσχα εφαρμόσει παρόμοια μέτρα περιορισμού στους πυραύλους μικρού βεληνεκούς που μπορούν να πλήξουν το Κίεβο, την Ρίγα, το Ταλίν, το Βίλνιους, ή την Βαρσοβία.

Η κυβέρνηση Μπάιντεν θα μπορούσε επίσης να προτείνει ορισμένα όρια για την αντιπυραυλική άμυνα στην Ευρώπη. Η Ουάσιγκτον θα μπορούσε να συμφωνήσει να απόσχει από την ανάπτυξη στην ήπειρο αμυντικών συστημάτων με ικανότητες έναντι των ρωσικών διηπειρωτικών βαλλιστικών πυραύλων, με αντάλλαγμα τα όρια στις ρωσικές πυραυλικές άμυνες στο ευρωπαϊκό θέατρο. Αυτό μπορεί να ακούγεται σαν μια μεγάλη παραχώρηση των ΗΠΑ, αλλά δεν είναι. Οι αναχαιτιστές (interceptors) των ΗΠΑ που έχουν αναπτυχθεί αυτή την στιγμή (SM3) δεν έχουν καμία ικανότητα έναντι των ρωσικών στρατηγικών όπλων. Ο πιο έξυπνος τόπος για αναχαιτιστές που μπορούν να υπερασπιστούν το έδαφος των ΗΠΑ έναντι των ρωσικών ή βορειοκορεατικών όπλων (ο Επίγειος Αναχαιτιστής, Ground-Based Interceptor, ή GBI) είναι η Αλάσκα, όπου κυρίως είναι ήδη τοποθετημένοι.

Για να περιφρουρήσουν καλύτερα τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη από γρήγορες, καταστροφικές επιθέσεις, οι διαπραγματευτές πρέπει επίσης να προσπαθήσουν να μειώσουν τον συνολικό αριθμό των πυραύλων —ιδίως των πυρηνικών πυραύλων. Ιδανικά, τόσο η Ρωσία όσο και οι Ηνωμένες Πολιτείες θα επανεντάσσονταν και θα εφάρμοζαν αξιόπιστα την Συνθήκη INF. Για να το κάνουν αυτό, η Ρωσία θα ήταν υποχρεωμένη να συμφωνήσει να συμπεριλάβει τον πύραυλο 9M729 στην συμφωνία. Εάν αποδειχθεί αδύνατη η πλήρης απαγόρευση των επίγειων βαλλιστικών πυραύλων μέσου βεληνεκούς και των πυραύλων κρουζ στην Ευρώπη, οι διαπραγματευτές θα μπορούσαν τουλάχιστον να απαγορεύσουν αυτού του είδους οι πύραυλοι να οπλίζονται με πυρηνικές κεφαλές. Μολονότι αυτό θα ήταν δύσκολο να επαληθευτεί, οι διαπραγματευτές πρέπει επίσης να προσπαθήσουν να περιορίσουν ή να απαγορεύσουν την ανάπτυξη τακτικών πυρηνικών όπλων στην Ευρώπη (συμπεριλαμβανομένης της ρωσικής επικράτειας δυτικά των Ουραλίων).

Οι διπλωμάτες πρέπει επίσης να προσπαθήσουν να μειώσουν την ποσότητα των συμβατικών όπλων στην ήπειρο, υπερβαίνοντας είτε τις αρχικές είτε τις προσαρμοσμένες Συνθήκες CFE. Εάν τα νέα όρια στα συμβατικά όπλα αποδειχθούν αδύνατα, οι διαπραγματευτές θα μπορούσαν να εξετάσουν πιο περιορισμένα περιφερειακά όρια, όπως στις περιοχές της Βαλτικής ή της Μαύρης Θάλασσας. Θα πρέπει να προσπαθήσουν να θέσουν όρια για τις βόμβες διασποράς και τα κυβερνο-όπλα στην Ευρώπη, τα οποία μπορούν να στοχεύσουν αμάχους και κρίσιμες υποδομές.

Τέλος, οι Δυτικοί διπλωμάτες πρέπει να επιμείνουν ξανά ότι ο Πούτιν θα λάβει άδεια πριν τοποθετήσει στρατεύματα σε άλλες χώρες, κάτι που θα κρατούσε την Ρωσία ευθυγραμμισμένη με τις συμφωνίες που υπέγραψαν οι προηγούμενοι ηγέτες της. Ο Πούτιν θα αμφισβητήσει ποιο είναι το νόμιμο έθνος υποδοχής στην Κριμαία, στην Αμπχαζία, και στη Νότια Οσετία. Αλλά θα μπορούσε να πειστεί να παραιτηθεί από τις ρωσικές αξιώσεις συγκατάθεσης σε ορισμένες αποσχισθείσες περιοχές, όπως η Υπερδνειστερία στη Μολδαβία, και η Ντόνετσκ και η Λουχάνσκ στην Ουκρανία, εάν, σε αντάλλαγμα, οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ μπορούσαν να αποσύρουν μια απαίτηση από την Συνθήκη CFE που θέτει περιορισμούς στις κινήσεις των ρωσικών στρατευμάτων μεταξύ διαφορετικών περιοχών —ή «πτερύγων»—της Ρωσίας. (Φυσικά, αυτή η νέα διάταξη δεν θα σήμαινε [ότι το ΝΑΤΟ θα ανάψει] πράσινο φως για την συσσώρευση [στρατευμάτων] στα σύνορα άλλων χωρών). Μια τέτοια συμφωνία είναι απίθανη, αλλά οι Δυτικοί διπλωμάτες πρέπει να βεβαιώσουν την αρχή της συγκατάθεσης του κράτους υποδοχής.

ΣΥΜΦΩΝΟΥΝ ΟΤΙ ΔΙΑΦΩΝΟΥΝ