Προετοιμαζόμενοι για το αδιανόητο στην Ουκρανία

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία δεν έχει πάει όπως φανταζόταν το Κρεμλίνο, με τις δυνάμεις του να έχουν βαλτώσει γύρω από βασικές πόλεις και τον ουκρανικό στρατό να ανθίσταται σκληρά. Καθώς τα στρατεύματά της αποθαρρύνονται όλο και περισσότερο και τα εφόδιά της εξαντλούνται, η Ρωσία ίσως στραφεί σε πιο δραστικά μέτρα για να νικήσει. Στην Ουάσιγκτον, οι αξιωματούχοι της εθνικής ασφαλείας των ΗΠΑ συναντώνται ήδη και σχεδιάζουν για μια αυξανόμενη πιθανότητα που κάποτε ήταν αδιανόητη: ότι η Ρωσία ίσως χρησιμοποιήσει βιολογικά και χημικά όπλα στην Ουκρανία.

Τα επακόλουθα του ρωσικού βομβαρδισμού στην [πόλη] Zhytomyr, στην Ουκρανία, τον Μάρτιο του 2022. Viachaslev Ratynski / Reuters
---------------------------------------------------

Αφότου το γερμανικό αέριο χλωρίου έπνιξε πολλούς Βρετανούς και Καναδούς στρατιώτες το 1915 κατά την διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, ένας τέτοιος «επιστημονικός πόλεμος» τρομοκράτησε την διεθνή κοινότητα και οδήγησε, δέκα χρόνια αργότερα, στο Πρωτόκολλο της Γενεύης (Geneva Protocol) της Κοινωνίας των Εθνών (League of Nations), το οποίο απαγορεύει την χρήση χημικών και βιολογικών παραγόντων στον πόλεμο. Αυτή η σύμβαση άντεξε σε μεγάλο βαθμό στους πολέμους που ακολούθησαν, μολονότι ορισμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών και της Σοβιετικής Ένωσης, συνέχισαν να αναπτύσσουν επιθετικά βιολογικά και χημικά όπλα. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ρίτσαρντ Νίξον, σταμάτησε αυτό το πρόγραμμα και αποκήρυξε την χρήση από τους Αμερικανούς τέτοιων όπλων το 1969, και αυτή η απαγόρευση έχει αντέξει από τότε μέχρι σήμερα. Άλλοι είχαν λιγότερες ενοχές για την χρήση τους. Ο πρόεδρος του Ιράκ, Σαντάμ Χουσεΐν, χρησιμοποίησε [αέριο] σαρίν και αέριο μουστάρδας κατά της κουρδικής πόλης Halabja το 1988, σκοτώνοντας χιλιάδες. Ο Σύρος πρόεδρος, Μπασάρ αλ Άσαντ, φέρεται να εξαπέλυσε περισσότερες από 300 επιθέσεις με χημικά κατά την διάρκεια του συριακού εμφυλίου πολέμου, αφήνοντας χιλιάδες (εάν όχι εκατοντάδες χιλιάδες) νεκρούς.

Τώρα, καθώς ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν [1], διπλασιάζει τις προσπάθειές του στην στάσιμη στρατιωτική περιπέτειά του στην Ουκρανία, η απειλή έχει γίνει οξεία. Όσο απίθανη κι αν φαινόταν κάποτε μια βιολογική ή χημική επίθεση, οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους στο ΝΑΤΟ πρέπει να διατρέξουν όλα τα χειρότερα σενάρια, να απογράψουν τους πόρους που έχουν στην κοινή διάθεσή τους για να αντιμετωπίσουν βιολογικές και χημικές επιθέσεις, και να ενισχύσουν γρήγορα ετούτους τους πόρους. Δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο.

ΜΙΑ ΕΠΙΚΕΙΜΕΝΗ ΑΠΕΙΛΗ

Μόλις πριν από λίγες εβδομάδες, η σκέψη ότι η Ρωσία θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τέτοια όπλα στην εκστρατεία της στην Ουκρανία θα φαινόταν αδικαιολόγητα κινδυνολογική. Αυτό δεν ισχύει πλέον. Χωρίς να έχει αμφιβολία μετά από αναφορές των υπηρεσιών πληροφοριών, ο Λευκός Οίκος έχει συγκεντρώσει αθόρυβα μια ομάδα αξιωματούχων εθνικής ασφαλείας για να περιγράψουν εν συντομία τις απαντήσεις σε οποιαδήποτε ρωσική βιολογική ή χημική επίθεση. Ο Πούτιν έχει ήδη βάλει την πυρηνική επιλογή στο τραπέζι, θέτοντας τις δυνάμεις του για τα πυρηνικά όπλα [2] σε επιφυλακή. Τέτοια ακροσφαλής πολιτική κάνει την χρήση χημικών και βιολογικών παραγόντων πιο αληθοφανή. Ο ισχυρισμός του Πούτιν ότι η ίδια η Ουκρανία προτίθεται να φέρει αυτά τα διεθνώς απαγορευμένα όπλα μαζικής καταστροφής στην σύγκρουση, φαίνεται σαν μια από τις κλασικές του ενέργειες προβολής, υποδηλώνοντας ότι καθώς ο πόλεμος τραβάει σε μάκρος, η Ρωσία θα μπορούσε να ξεκινήσει επιχειρήσεις ψευδούς καταλογισμού ευθυνών (false flag operations) για να κάνει ακριβώς αυτό.

Η Ρωσία είχε, και πιθανότατα συνεχίζει να έχει, την ικανότητα να παράγει εκτεταμένες προμήθειες επιθετικών χημικών και βιολογικών όπλων, ενώ η Ουκρανία δεν έχει ούτε την ικανότητα ούτε την βούληση να το κάνει. Από την σοβιετική εποχή, το Κρεμλίνο κληρονόμησε την τεχνογνωσία για την οπλοποίηση του άνθρακα, της βρουκέλλωσης, της μάλης [στμ: κυρίως νόσος των αλόγων], του ιού Marburg, της πανώλης, του πυρετού Q, της τουλαραιμίας, και της ευλογιάς, μεταξύ άλλων τοξικών μικροβίων. Σοβιετικοί επιστήμονες προσπάθησαν ακόμη και να εισαγάγουν στα εμβόλια της ευλογιάς τη μεταδιδόμενη από τα κουνούπια εγκεφαλίτιδα των ιπποειδών της Βενεζουέλας, η οποία επιτίθεται στον εγκέφαλο. Τουλάχιστον τρία εργαστήρια βιολογικού πολέμου της σοβιετικής εποχής παραμένουν απρόσιτα στους διεθνείς επιθεωρητές, επομένως τα ακραία πειράματα αυτού του είδους θα μπορούσαν να συνεχίζονται με κάποια μορφή.

Ο Πούτιν φαίνεται ότι δεν έχει ενοχές να χρησιμοποιεί τέτοιους παράγοντες εναντίον των πολιτικών εχθρών του: διέταξε την δολοφονία του Αλεξάντερ Λιτβινένκο, ενός αυτομολήσαντος επικριτή του Πούτιν, με ραδιενεργό πολώνιο, το 2006˙ δηλητηρίασε έναν άλλο αυτομολήσαντα, τον Σεργκέι Σκριπάλ, το 2018˙ και στόχευσε τον ηγέτη της αντιπολίτευσης Αλεξέι Ναβάλνι με τον νευρικό παράγοντα Novichok, το 2020. Το να επιτεθεί σε άμαχο πληθυσμό με αυτά τα όπλα θα αντιπροσώπευε μια αλλαγή τακτικής σε κλίμακα αλλά όχι σε είδος. Άλλωστε, η Ρωσία αποδέχτηκε και τουλάχιστον υποστήριξε σιωπηρά τις χημικές επιθέσεις του Άσαντ στον λαό του.

Ο Άσαντ [3] χρησιμοποίησε αέριο σαρίν σε πολλές περιπτώσεις το 2013 και η Μόσχα δεν θα μπορούσε παρά να παρατηρήσει ότι ο κόσμος δεν παρενέβη ή δεν τον σταμάτησε, παρά την δεδηλωμένη «κόκκινη γραμμή» του προέδρου των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, εναντίον της ανάπτυξης τέτοιων όπλων. Μέχρι στιγμής στην Ουκρανία, η διεθνής κατακραυγή και οι κυρώσεις δεν έχουν περιορίσει την κλίση του Πούτιν προς την βαναυσότητα, καθώς οι δυνάμεις του βομβαρδίζουν σχολεία και νοσοκομεία. Αλλά θα χρειαστούν πολύ περισσότερα από την αγανάκτηση και τα οικονομικά μέτρα για να αντιμετωπιστεί η πολύ πραγματική απειλή του βιολογικού και χημικού πολέμου.

ΤΡΟΜΟΣ ΣΕ ΔΙΕΘΝΗ ΚΛΙΜΑΚΑ

Τα βιολογικά και τα χημικά όπλα κάνουν αυτό που οι σφαίρες, ακόμη και οι βόμβες, δεν μπορούν˙ οι πολίτες μπορούν ευκολότερα να βρουν καταφύγιο από το σφυροκόπημα και τους βομβαρδισμούς παρά να αποφύγουν τα αόρατα αέρια ή τα μικρόβια. Ο Πούτιν θα μπορούσε να καταφύγει σε αυτά τα φρικτά όπλα σε μια προσπάθεια να σπάσει το ηθικό των Ουκρανών που αντιστέκονται στην εισβολή του. Η Ρωσία μπορεί να ελέγξει ορισμένους από τους άμεσους κινδύνους που ίσως να αντιμετωπίσει από την χρήση χημικών και βιολογικών όπλων. Θα μπορούσε να εφοδιάσει τους στρατιώτες της με προστατευτικό εξοπλισμό, να τους εμβολιάσει, και να τους παράσχει προστατευτικά αντιβιοτικά πριν από οποιαδήποτε προγραμματισμένη επίθεση. Η απελευθέρωση χημικών παραγόντων, όπως το σαρίν, το χλώριο, το φωσγένιο, και το αέριο μουστάρδας, και βιολογικών παραγόντων που προκαλούν άνθρακα, ευλογιά, πανώλη, ή έναν νέο τεχνητά ανεπτυγμένο ιό, θα μπορούσε να σκοτώσει μεγάλο αριθμό αμάχων και θα προκαλούσε τρόμο σε διεθνή κλίμακα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους στο ΝΑΤΟ πρέπει να καταστήσουν σαφές ότι μια τέτοια ενέργεια δεν θα γίνει ανεκτή, απειλώντας με συνέπειες πολύ πιο αυστηρές από τις κυρώσεις που έχουν ήδη επιβληθεί, και αντιμετωπίζοντας οποιουσδήποτε χημικούς [παράγοντες] ή παράγοντες βιολογικού πολέμου που θα τύχει να περάσουν στα εδάφη του ΝΑΤΟ ως πρόκληση για πόλεμο.

Οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ έχουν κάποια εμπειρία στην αντιμετώπιση τέτοιων επιθέσεων, αλλά καμία για την δυνητική κλίμακα αυτού που θα μπορούσε να συμβεί στην Ουκρανία. Οι επιθέσεις με άνθρακα το 2001, ο οποίος παραδόθηκε με επιστολές σε εξέχοντες πολιτικούς και προσωπικότητες των μέσων ενημέρωσης, ήταν εξαιρετικά περιορισμένες σε έκταση, και οδήγησαν σε 22 μολύνσεις και πέντε θανάτους. Ωστόσο, προκάλεσαν εκτεταμένο φόβο για περαιτέρω απειλές και ήταν αξιοσημείωτα πολυδάπανες προκειμένου να καθαριστούν: πάνω από 1 δισεκατομμύριο δολάρια δαπανήθηκαν για να απολυμανθεί το Κτήριο Γραφείων της Γερουσίας Hart (Hart Senate Office Building) και άλλα γραφεία του Κογκρέσου, των μέσων ενημέρωσης, και των ταχυδρομείων. Χρειάστηκαν περισσότερα από δύο χρόνια για να ανοίξει ξανά η εγκατάσταση διαλογής του ταχυδρομείου στο Brentwood της Ουάσιγκτον και περισσότερα από τρία χρόνια για να ανοίξει ξανά μια [εγκατάσταση] στο Hamilton του Νιου Τζέρσεϊ, από όπου πιστεύεται ότι είχαν αποσταλεί ορισμένες από τις επιστολές.

Οι κυβερνήσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες και αλλού είναι απροετοίμαστες να απαντήσουν σε μια κρατική επίθεση στην Ουκρανία. Μια και μόνο απελευθέρωση άνθρακα από αεροπλάνο ή drone θα μπορούσε να σκοτώσει πολλές χιλιάδες προτού τα απαραίτητα αντιβιοτικά φτάσουν στους πληθυσμούς που επηρεάστηκαν. Και μπορεί να είναι πολύ δύσκολο να βρεθεί μια χώρα που έχει, και είναι πρόθυμη να μοιραστεί, τα αντιβιοτικά που απαιτούνται εγκαίρως για να προλάβουν τους θανάτους, καθώς κάτι τέτοιο θα εξαντλούσε το απόθεμα ετούτης της χώρας και θα την άφηνε ευάλωτη σε μια επίθεση. Μια μολυσμένη από άνθρακα περιοχή [που θα είναι] τόσο μεγάλη όσο μια ουκρανική πόλη πιθανώς θα παρέμενε απλώς μια εγκαταλελειμμένη εκτεταμένη ερημιά, παρόμοια με ένα βακτηριακό Τσέρνομπιλ.

Στην τρέχουσα σύγκρουση, ό,τι και αν έχουν οι Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες χώρες όσον αφορά τα εμβόλια [4], τα αντιβιοτικά, τα αντίδοτα, και τις αντιασφυξιογόνες μάσκες, θα έπρεπε να πάει αρχικά στα ουκρανικά στρατεύματα και στα μέλη των ομάδων άμεσης επέμβασης (first responders), αφήνοντας από ελάχιστα έως τίποτα για τους δεκάδες εκατομμύρια αμάχους [που θα είναι οι] στόχοι της επίθεσης. Σε μια επίθεση με αέριο σαρίν -όπως εκείνη που πραγματοποιήθηκε στο μετρό του Τόκιο το 1995 από την εσχατολογική αίρεση Aum Shinrikyo ή στην επίθεση του Άσαντ, 18 χρόνια αργότερα- τα μέλη των ομάδων άμεσης επέμβασης μπορούν να χρησιμοποιήσουν μεγάλες ποσότητες νερού για να ξεπλύνουν το χημικό. Αλλά συχνά δεν υπάρχει πρόσβαση σε τρεχούμενο νερό σε μια ζώνη μάχης με περιορισμένη και αναξιόπιστη ηλεκτρική ενέργεια.

Η ανάπτυξη ενός βιολογικού παράγοντα που μπορεί στην συνέχεια να μεταδοθεί από άνθρωπο σε άνθρωπο θα παρουσίαζε ένα ακόμη πιο καταστροφικό σενάριο. Η απελευθέρωση ενός παράγοντα τόσο φονικού όσο η ευλογιά οπουδήποτε στον κόσμο θα ήταν έγκλημα κατά της ανθρωπότητας. Φαίνεται απίθανο ότι οι Ρώσοι θα ήταν τόσο εγκληματικά απερίσκεπτοι, ώστε να διακινδυνεύσουν να χρησιμοποιήσουν ένα τέτοιο όπλο, καθώς ο ιός θα μπορούσε να εξαπλωθεί εκτός ελέγχου πίσω στην χώρα τους. Αλλά αν οι πηγές πληροφοριών εντόπιζαν ποτέ ρωσικές προσπάθειες για τον εμβολιασμό στρατιωτών και πολιτών κατά της ευλογιάς ή άλλων παραγόντων βιολογικού πολέμου, αυτό θα άλλαζε αμέσως την εξίσωση και θα μπορούσε να βυθίσει τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους τους σε μια υπαρξιακή αντιπαράθεση με την Ρωσία.

O ΠΟΛΕΜΟΣ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΧΕΤΕ

Οι αξιωματούχοι εθνικής ασφαλείας των ΗΠΑ συναντώνται ήδη για να προετοιμαστούν για αυτά τα αδιανόητα γεγονότα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους στο ΝΑΤΟ πρέπει να είναι έτοιμοι να δράσουν. Πρέπει να βρουν τρόπους για να παράσχουν αμέσως αρωγή και βοήθεια στους Ουκρανούς. Θα πρέπει να εξετάσουν εάν το ΝΑΤΟ πρέπει να χαράξει μια κόκκινη γραμμή και, εάν ναι, ποια θα ήταν η αρμόζουσα απάντηση σε οποιαδήποτε ρωσική χρήση βιολογικών ή χημικών όπλων. Οι αξιωματούχοι θα πρέπει να σταθμίσουν την σκληρή επιλογή για το εάν ένα τέτοιο έγκλημα κατά της ανθρωπότητας θα άξιζε την στρατιωτική δράση εναντίον της Ρωσίας, προκαλώντας μια ευρύτερη σύγκρουση. Το να αφήσουμε την Ρωσία να την γλυτώσει μετά από μια τέτοια επίθεση θα συνιστούσε κατευνασμό, μια τακτική που γενικά οδηγεί σε περαιτέρω καταστροφές. Εάν ο Πούτιν αισθάνεται αρκετά θυμωμένος ή απελπισμένος ώστε να εξαπολύσει μια μυστική χημική ή βιολογική επίθεση σε οποιαδήποτε από τις χώρες του ΝΑΤΟ που βοηθούν την Ουκρανία -μια πιθανότητα που φαίνεται να γίνεται λιγότερο αλλόκοτη ημέρα με την ημέρα- οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους πρέπει να έχουν ένα σχέδιο που θα μπορεί να τεθεί άμεσα σε λειτουργία.

Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να παλέψουν με αρκετά προβλήματα επιμελητείας και στρατηγικής. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους, τόσο στο ΝΑΤΟ όσο και αλλού, θα πρέπει να πραγματοποιήσουν από κοινού μια συνολική παγκόσμια απογραφή των υπαρχόντων και των διαθέσιμων εμβολίων για τον άνθρακα, την ευλογιά (μια ασθένεια που θα ήταν πραγματικά καταστρεπτική εάν εξαπολύετο), και άλλους πιθανούς βιολογικούς παράγοντες˙ των αντιβιοτικών και αντιικών φαρμάκων˙ και των αντίδοτων για τα χημικά όπλα. Οι εμπειρογνώμονες πρέπει να συμφωνήσουν ποια ιατρικά αντίμετρα λειτουργούν καλύτερα. Για παράδειγμα, πρέπει να καθορίσουν ποιο αντιβιοτικό θα πρέπει να είναι η επιλογή για την θεραπεία από την έκθεση στον άνθρακα και εάν τα εξαιρετικά περιορισμένα παγκόσμια αποθέματα εμβολίων εναντίον της ευλογιάς είναι ακόμη αποτελεσματικά. Οι αξιωματούχοι πρέπει να υπολογίσουν πόσος χρόνος θα χρειαζόταν για να παραχθούν επαρκείς ποσότητες εμβολίων και ιατρικών αντίμετρων και από πού θα προέλθει η απαραίτητη χρηματοδότηση για την παραγωγή τους. Και οι μεμονωμένες χώρες πρέπει να είναι προετοιμασμένες να επεκτείνουν ιδιαίτερα τα δικά τους αποθέματα εμβολίων, φαρμάκων, και άλλων προμηθειών για να βοηθήσουν τους Ουκρανούς και να προστατεύσουν τους δικούς τους πληθυσμούς.

Ένα φλεγόμενο σπίτι στην [πόλη] Irpin, στην Ουκρανία, τον Μάρτιο του 2022. Carlos Barria / Reuters
------------------------------------------------------------------

Οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους πρέπει να γνωρίζουν τις διαφορετικές ανάγκες που θα προέκυπταν από μια βιολογική ή μια χημική επίθεση. Μια μολυσματική επίθεση, όπως αυτή με άνθρακα, δεν θα ήταν εμφανής για ημέρες, επειδή η έναρξη των συμπτωμάτων θα καθυστερούσε, αλλά σύντομα θα κατέβαλε ό,τι έχει απομείνει από τα νοσοκομεία και τις κλινικές της Ουκρανίας. Μια χημική επίθεση θα χρειαζόταν μια πιο άμεση απάντηση, παρόμοια με αυτή που απαιτείται μετά από τον βομβαρδισμό ενός κτιρίου στο οποίο έχουν μείνει άνθρωποι παγιδευμένοι στα ερείπια.

Μια αποτελεσματική απάντηση είτε σε βιολογική είτε σε χημική επίθεση θα απαιτούσε τον γρήγορο συντονισμό πολλών χωρών. Οι εταίροι της Ουκρανίας θα πρέπει να διανείμουν εμβόλια και ιατρικές προμήθειες αμέσως μόλις συμβεί μια επίθεση, το οποίο σημαίνει ότι οι κυβερνήσεις θα πρέπει να συνάψουν εκ των προτέρων συμφωνίες επιμελητείας και να καθορίσουν πώς θα διανείμουν τις προμήθειες στις κατεστραμμένες από τον πόλεμο περιοχές.

Παραμένει ασαφές ποιος θα πρέπει να αναλάβει την ηγεσία σε οποιαδήποτε ευρύτερη απάντηση σε μια ρωσική βιολογική ή χημική επίθεση. Η κυβέρνηση της Ουκρανίας μπορεί να μην είναι σε θέση να απαντήσει ταχέως και αποτελεσματικά από μόνη της. Αλλά αν όχι η Ουκρανία, τότε ποιος; Φαίνεται απίθανο ότι τα Ηνωμένα Έθνη, όπου η Ρωσία έχει δικαίωμα βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας, θα μπορούσαν να κάνουν πολλά σε αυτή την κρίση. Αυτό αφήνει τις Ηνωμένες Πολιτείες [5] ως τον πιο πιθανό και λογικό συντονιστή οποιασδήποτε απάντησης.

Οι αξιωματούχοι πρέπει να απαντήσουν σε μια σειρά από άλλες λεπτομερείς ερωτήσεις: Ποιος θα είναι υπεύθυνος για την επιτήρηση της νόσου στον απόηχο μιας επίθεσης; Από πού θα προέλθουν τα μέλη των πρώτων ομάδων άμεσης επέμβασης, οι γιατροί και οι νοσηλευτές που είναι απαραίτητοι για να ανταποκριθούν σε τέτοιες επιθέσεις; Ποιος θα εκπαιδεύσει το προσωπικό έκτακτης ανάγκης [που βρίσκεται] στην Ουκρανία ή που θα κατευθυνθεί προς την Ουκρανία για να αναγνωρίσει μια βιολογική επίθεση, όταν ουσιαστικά κανένας εν ενεργεία γιατρός ή νοσηλευτής δεν έχει δει ποτέ αυτοπροσώπως κρούσμα ευλογιάς ή άνθρακα; Και, το κρίσιμο, ποιος θα πληρώσει για όλα αυτά; Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους διοχετεύουν ήδη δισεκατομμύρια δολάρια για βοήθεια στην Ουκρανία. Θα πρέπει να προσθέσουν σε αυτό το ποσό επαρκή χρηματοδότηση για να εγγυηθούν, επίσης, την απαραίτητη ιατρική και ανθρωπιστική βοήθεια σε περίπτωση βιολογικού ή χημικού πολέμου. Οι κυβερνήσεις δεν μπορούν απλώς με την δύναμη της θέλησης να δημιουργήσουν νέα αντιβιοτικά, επαρκή αποθέματα εμβολίων, αντίδοτα για τα νευροπαραλυτικά αέρια, και πολυσύνθετα ιατρικά αντίμετρα.

Για να παραφράσουμε τον πρώην υπουργό Άμυνας των ΗΠΑ, Ντόναλντ Ράμσφελντ, πηγαίνετε στον πόλεμο με αυτό που έχετε, όχι με αυτό που θα θέλατε ή θα ευχόσασταν να είχατε σε μεταγενέστερο χρόνο. Αλλά αυτό που έχει η διεθνής κοινότητα επί του παρόντος, τόσο σε πόρους όσο και σε προετοιμασίες, είναι εντελώς ανεπαρκές για να αντιμετωπίσει την δυνητική πρόκληση. Οι αξιωματούχοι πρέπει να σκεφτούν το αδιανόητο τώρα, γιατί το κόστος του να κάνουν αλλιώς θα είναι πολύ υψηλότερο.

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.foreignaffairs.com/articles/russia-fsu/2021-04-01/vladimir-p...
[2] https://www.foreignaffairs.com/articles/iran/2021-11-16/nuclear-iran-not...
[3] https://www.foreignaffairs.com/articles/middle-east/2022-01-25/assad-her...
[4] https://www.foreignaffairs.com/articles/world/2021-04-20/vaccine-revolution
[5] https://www.foreignaffairs.com/articles/united-states/2020-11-20/samanth...

Copyright © 2022 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/russia-fsu/2022-03-25/preparing-...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition