Δεν θα έπρεπε να υπάρχει τόσο μικρή διαφορά στις γαλλικές εκλογές

Όχι πριν από πολύ καιρό, ο πόλεμος στην Ουκρανία φαινόταν ότι θα έκανε τον Γάλλο πρόεδρο, Εμμανουέλ Μακρόν, απόλυτο φαβορί για μια δεύτερη θητεία. Οι δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι η πλειονότητα των Γάλλων ψηφοφόρων τον εμπιστεύονταν για να χειριστεί την κρίση, και δύο εβδομάδες αφότου ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, εισέβαλε στην Ουκρανία, ο Μακρόν κέρδιζε την υποστήριξη του 31% των ψηφοφόρων που συμμετείχαν σε έρευνα, σε σύγκριση με μόλις 18% για τη Μαρίν Λεπέν, την ακροδεξιά υποψήφια που βρισκόταν στην δεύτερη θέση. Η τελευταία φορά που ένας Γάλλος υποψήφιος απολάμβανε ένα τόσο μεγάλο προβάδισμα την περίοδο πριν τις προεδρικές εκλογές ήταν πριν από περισσότερες από τρεις δεκαετίες.

Ο Γάλλος πρόεδρος, Εμμανουέλ Μακρόν, στη Μασσαλία, τον Απρίλιο του 2022. Christian Hartmann / Reuters
---------------------------------------------------

Πόση διαφορά κάνουν μερικές εβδομάδες. Ο Μακρόν όντως κέρδισε τις περισσότερες ψήφους στον πρώτο γύρο των εκλογών, στις 10 Απριλίου, αλλά η Λεπέν, την οποία είχε κατατροπώσει το 2017, εμφανίστηκε δυνατή, με καλές προοπτικές για τον επαναληπτικό γύρο της 24ης Απριλίου. Αυτό οφείλεται στο ότι μπορεί να υπολογίζει στην υποστήριξη των ψηφοφόρων που έριξαν την ψήφο τους στον ακροδεξιό πολέμιο Ερίκ Ζεμούρ και, ενδεχομένως, από αντισυστημικά μέλη της εργατικής τάξης. Σίγουρα, η πλειονότητα των υποστηρικτών του αριστερού πολιτικού Ζαν-Λικ Μελανσόν —ο οποίος κατάφερε να συγκεντρώσει σχεδόν το 22% των ψήφων στον πρώτο γύρο— είναι απίθανο να συσπειρωθεί υπέρ της Λεπέν. Αλλά δεν έχουν ακόμη πειστεί να υποστηρίξουν τον Μακρόν.

Η κούρσα του 2022 δεν θυμίζει σε τίποτα [εκείνη] του 2017. Οι αντιλήψεις των δύο υποψηφίων έχουν αλλάξει. Ο περίφημος πραγματισμός του Μακρόν θεωρείται πλέον ως οπορτουνιστικός [και] η γκωλική του αποστασιοποίηση ως αλαζονεία. Από την πλευρά της, η Λεπέν έχει αμβλύνει την εικόνα της και δεν προκαλεί φόβο όπως συνήθιζε. Εν τω μεταξύ, καθώς τα παραδοσιακά αριστερά και δεξιά κόμματα έχουν χάσει την στήριξη [των πολιτών], οι Γάλλοι γίνονται όλο και πιο συναλλακτικοί [1]. Αναμένουν από τους υποψηφίους που ψηφίζουν να κάνουν ουσιαστική διαφορά στην ζωή τους. Απογοητευμένοι από τον Μακρόν και χωρίς φόβο για την Λεπέν, πολλοί θα μπορούσαν να μπουν στον πειρασμό να απόσχουν. Η πρόκληση του δεύτερου γύρου για τον Μακρόν, λοιπόν, είναι να πείσει τους ψηφοφόρους, ιδίως αυτούς του Μελανσόν, να τον ψηφίσουν αντί να απόσχουν. Γι’ αυτό, ο Μακρόν δεν μπορεί να υπολογίζει απλώς στο να κερδίσει τους ψηφοφόρους που είναι αηδιασμένοι με την άκρα δεξιά. Θα χρειαστεί να αποδείξει ότι η ψήφος υπέρ του θα επιφέρει ουσιαστική αλλαγή στην διακυβέρνησή του.

ΜΥΣΤΗΡΙΩΔΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ

Ο Μακρόν είναι ένας αυτοδημιούργητος πρόεδρος. Απέφυγε τις παραδοσιακές οδούς για την εξουσία, δημιουργώντας ένα νέο κεντρώο πολιτικό κόμμα, το La République en Marche, το 2016, μόλις ένα χρόνο πριν από την πρώτη του προεκλογική εκστρατεία για την προεδρία, η οποία σηματοδότησε την πρώτη φορά που είχε θέσει υποψηφιότητα για δημόσιο αξίωμα. Το στιλ του είναι η πολιτική ευελιξία. Σήμερα οι ψηφοφόροι τον θεωρούν κεντροδεξιό και [o Μακρόν] υποστηρίζει μεταρρυθμίσεις όπως η αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης και ο περιορισμός των γενναιόδωρων κοινωνικών παροχών. Ο Μακρόν, ωστόσο, κατά καιρούς κλίνει προς τα αριστερά. Ως απάντηση στις διαδηλώσεις των gilets jaunes, ή «κίτρινων γιλέκων», που ξεκίνησαν σαν μια αυθόρμητη κινητοποίηση εναντίον των αυξήσεων στα καύσιμα και μετατράπηκαν σε ένα αντισυστημικό κίνημα, ο πρόεδρος άρχισε μια Grand Débat National (Μεγάλη Εθνική Διαβούλευση) στην οποία κυβερνητικοί αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένου του Μακρόν, άκουσαν τις αιτιάσεις των Γάλλων πολιτών σε όλη την χώρα. Ο Μακρόν προώθησε επίσης τις «με κάθε κόστος» δημόσιες δαπάνες για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων στον απόηχο της πανδημίας της COVID-19. Και το τρέχον προεκλογικό πρόγραμμά του υπόσχεται υποστήριξη στις ανύπαντρες μητέρες και περισσότερη χρηματοδότηση στην εκπαίδευση.

Παρά αυτές τις κινήσεις, η γαλλική αριστερά έχει απογοητευτεί από τον Μακρόν. Οι ακτιβιστές θεωρούν ότι η ατζέντα του για την κλιματική δράση, την αστυνόμευση, την υγειονομική περίθαλψη, και την εκπαίδευση δεν είναι επαρκώς προοδευτική. Επιπλέον, η δημόσια εικόνα του Μακρόν έχει τροφοδοτήσει την αντίληψη ότι είναι απόμακρος και ευθυγραμμισμένος με τους πλούσιους. Ως ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης του κόμματος που δημιούργησε, ο Μακρόν έχει επικεντρώσει την λήψη αποφάσεων στο Μέγαρο των Ηλυσίων. Δήλωσε την υποψηφιότητά του την τελευταία δυνατή ημέρα με μια απλή «επιστολή προς τους Γάλλους», πραγματοποίησε μόνο μια μεγάλη πολιτική συγκέντρωση πριν από τον πρώτο γύρο και αρνήθηκε να συζητήσει με τους αντιπάλους του πριν από τις επαναληπτικές εκλογές.