Κι αν δεν τελειώσει ο πόλεμος στην Ουκρανία;

Όλοι οι πόλεμοι τελειώνουν και οι τελευταίες στιγμές τους είναι συχνά ζωηρές και αξιομνημόνευτες. Πάρετε, για παράδειγμα, την παράδοση του στρατηγού της Συνομοσπονδίας, Robert E. Lee, στον στρατηγό της Ένωσης, Ulysses S. Grant, τον Απρίλιο του 1865, που έβαλε τέλος στον Εμφύλιο Πόλεμο των ΗΠΑ. Ή την ανακωχή που τερμάτισε τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, η οποία υπογράφηκε από την Γερμανία και τους Συμμάχους σε ένα βαγόνι τρένου κοντά στο Παρίσι, τον Νοέμβριο του 1918. Ή το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, που συμβολίστηκε με την κατεδάφιση του Τείχους του Βερολίνου τον Νοέμβριο του 1989 και, αργότερα, με την υποστολή της σοβιετικής σημαίας από το Κρεμλίνο την ημέρα των Χριστουγέννων του 1991. Αυτές οι σκηνές προβάλλουν έντονα στο πολιτισμικό φαντασιακό ως αποφασιστικές στιγμές που έδωσαν την αίσθηση ενός οριστικού τέλους.

Θρηνώντας σε ένα κοιμητήριο στην Bucha, στην Ουκρανία, τον Απρίλιο του 2022. Zohra Bensemra / Reuters
-------------------------------------------------------

Αλλά το θέαμα γύρω από το τέλος ενός πολέμου μπορεί να είναι παραπλανητικό. Η παράδοση της Συνομοσπονδίας στο Δικαστήριο της [πόλης] Appomattox δεν διευθέτησε τις πολιτικές ή τις πολιτισμικές εντάσεις μεταξύ του Βορρά και του Νότου, ούτε επέλυσε τις σχετιζόμενες [με αυτές] φυλετικές προκαταλήψεις και τις πολιτικές διαφορές, που επέζησαν για πολύ καιρό αφότου καταργήθηκε η δουλεία. Την περίοδο του μεσοπολέμου των δεκαετιών του 1920 και του 1930 στην Ευρώπη ήταν διάχυτες οι αγωνίες και οι εντάσεις, οι οποίες ολοκληρώθηκαν με έναν άλλον μεγάλο πόλεμο. Η ολοκλήρωση του Β' Παγκοσμίου Πολέμου σηματοδότησε την αυγή του Ψυχρού Πολέμου. Και, παρά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, ο Ψυχρός Πόλεμος μπορεί να μην έχει τελειώσει -μπορεί να είναι ακόμη σε εξέλιξη, όπως υποστήριξε πρόσφατα ο ιστορικός Stephen Kotkin σε αυτές τις σελίδες.

Στον ρωσικό πόλεμο στην Ουκρανία, ίσως να μην υπάρξει μια διακριτή στιγμή που θα σηματοδοτήσει το τέλος του πολέμου —τουλάχιστον, όχι για κάποιο χρονικό διάστημα. Μετά από οκτώ εβδομάδες πολέμου —κατά τα φαινόμενα, πολύ περισσότερες από όσες περίμενε κάθε πλευρά— είναι μια πραγματική πιθανότητα ότι καμία χώρα δεν θα επιτύχει αυτό που επιθυμεί να επιτύχει. Η Ουκρανία μπορεί να μην είναι ικανή να εκδιώξει πλήρως τις ρωσικές δυνάμεις από το έδαφος που έχουν καταλάβει από τον Φεβρουάριο που η Μόσχα ξεκίνησε την εισβολή της. Η Ρωσία είναι πιθανώς ανήμπορη να επιτύχει τον κύριο πολιτικό της στόχο: τον έλεγχο της Ουκρανίας. Αντί να καταλήξει σε μια οριστική επίλυση, ο πόλεμος ίσως κάλλιστα να εγκαινιάσει μια νέα εποχή σύγκρουσης, που θα χαρακτηρίζεται από έναν κύκλο ρωσικών πολέμων στην Ουκρανία. Εάν ο πόλεμος δεν τελειώσει σύντομα, το κρίσιμο ερώτημα είναι: υπέρ ποιας πλευράς δουλεύει ο χρόνος;

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΤΕΙΤΕ ΓΙΑ ΤΑ ΔΥΣΚΟΛΑ

Ο χρόνος θα μπορούσε να δουλεύει υπέρ της Ρωσίας. Ένας παρατεταμένος πόλεμος, που θα διαρκέσει από μήνες έως χρόνια, θα μπορούσε να είναι μια αποδεκτή, ίσως ακόμη και ευνοϊκή, έκβαση για τη Μόσχα. Θα ήταν σίγουρα μια τρομερή έκβαση για την Ουκρανία, η οποία θα ήταν κατεστραμμένη ως χώρα, και για την Δύση, η οποία θα αντιμετώπιζε χρόνια αστάθειας στην Ευρώπη και την συνεχή απειλή των παράπλευρων συνεπειών. Ένας μακροχρόνιος πόλεμος θα γινόταν επίσης αισθητός παγκοσμίως, προκαλώντας πιθανώς κύματα λιμού και οικονομικής αβεβαιότητας. Ένας αέναος πόλεμος στην Ουκρανία διακινδυνεύει να διαβρώσει την υποστήριξη προς το Κίεβο στις Δυτικές κοινωνίες, οι οποίες δεν είναι καλά τοποθετημένες για να υπομείνουν εξουθενωτικές στρατιωτικές συγκρούσεις, ακόμη και αυτές που συμβαίνουν αλλού. Οι μεταμοντέρνες, εμπορικά προσανατολισμένες Δυτικές κοινωνίες που είναι συνηθισμένες στις ανέσεις ενός παγκοσμιοποιημένου ειρηνικού κόσμου, θα μπορούσαν να χάσουν το ενδιαφέρον τους για τον πόλεμο -σε αντίθεση με τον πληθυσμό της Ρωσίας, τον οποίο η μηχανή προπαγάνδας του Ρώσου προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν, έχει ταράξει και κινητοποιήσει [μετατρέποντας τον] σε μια πολεμική κοινωνία.

Μολονότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους δικαιολογούνται να ελπίζουν και να εργάζονται για μια γρήγορη νίκη της Ουκρανίας, οι Δυτικοί υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει επίσης να προετοιμάζονται για έναν εκτεταμένο πόλεμο. Τα εργαλεία πολιτικής που έχουν στην διάθεσή τους -όπως η στρατιωτική βοήθεια και οι κυρώσεις— δεν θα αλλάξουν αναλογικά με την διάρκεια του πολέμου. Η μέγιστη στρατιωτική υποστήριξη στην Ουκρανία [1] είναι απαραίτητη, ανεξάρτητα από την τροχιά του πολέμου. Οι κυρώσεις που στοχεύουν την Ρωσία, ιδίως [αυτές που] στοχεύουν τον ενεργειακό τομέα, ιδανικά θα οδηγούσαν με την πάροδο του χρόνου σε αλλαγές στον ρωσικό υπολογισμό και είναι ταιριαστές με τον σχεδιασμό για την μακροπρόθεσμη παρακμή της ρωσικής πολεμικής μηχανής.

Η βασική πρόκληση δεν έγκειται τόσο στη μορφή της υποστήριξης της Ουκρανίας. Έγκειται στη μορφή της υποστήριξης του πολέμου εντός των χωρών που υποστηρίζουν την Ουκρανία. Στην εποχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και της συναισθηματικότητας που ωθείται από τις εικόνες, η κοινή γνώμη μπορεί να είναι άστατη. Για να πετύχει η Ουκρανία, η παγκόσμια κοινή γνώμη θα πρέπει να μείνει αμετακίνητη υπέρ της. Αυτό θα εξαρτηθεί, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, από την ικανή και υπομονετική πολιτική ηγεσία [2].

ΠΑΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΜΑΚΡΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ