Το πραξικόπημα στο Κρεμλίνο

Καθώς το σοκ μειώνεται, την θέση του έχει πάρει ο φόβος. Σε μια τηλεοπτική ομιλία [15] στα μέσα Μαρτίου, ο Πούτιν επέμεινε ότι οι Δυτικές χώρες «θα επιχειρήσουν να στοιχηματίσουν στην αποκαλούμενη πέμπτη φάλαγγα, στους εθνικούς προδότες», υπονοώντας ότι όλοι οι αντίπαλοι της «επιχείρησής» του είναι οι αντιπατριώτες εχθροί. Οι κλάδοι ασφαλείας της κυβέρνησης είχαν εξαγγείλει προηγουμένως έναν νέο νόμο: η διάδοση «ψευδών πληροφοριών» ή οποιουδήποτε αφηγήματος έρχεται σε αντίθεση με την επίσημη εξιστόρηση από το Υπουργείο Άμυνας, είναι αδίκημα που τιμωρείται με φυλάκιση έως και 15 ετών. Ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης μπλοκαρίστηκαν ή διαλύθηκαν, συμπεριλαμβανομένης της εφημερίδας Novaya Gazeta, του φιλελεύθερου ραδιοσταθμού Ekho Moskvy, και του Dozhd TV, όλα εκ των οποίων επέκριναν τακτικά την κυβέρνηση μέχρι πριν από δύο μήνες. Οι New York Times, το BBC, το CNN, και άλλα ξένα μέσα τα μάζεψαν και έφυγαν από την χώρα. Από τα τέλη Φεβρουαρίου, περισσότεροι από 16.000 άνθρωποι έχουν τεθεί υπό κράτηση, συμπεριλαμβανομένων 400 εφήβων. Άνθρωποι έχουν συλληφθεί επειδή απλώς ήταν κοντά σε μια διαδήλωση. Για έναν Μοσχοβίτη, και μόνο το να εμφανιστεί στην Κόκκινη Πλατεία κρατώντας ένα αντίγραφο του μυθιστορήματος του Λέοντος Τολστόι «Πόλεμος και Ειρήνη» ήταν αρκετό για να δικαιολογήσει την κράτηση.

Σε αυτή την ατμόσφαιρα πλήρους καταστολής, ακόμη και πολιτικά πρόσωπα που κάποτε φαίνονταν να προσφέρουν εναλλακτικές ιδέες, τώρα αντηχούν τα αδιάλλακτα λόγια του Πούτιν. Ο πρώην πρόεδρος, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, επέμεινε [16] ότι οι επικρίσεις για την επιχείρηση ισοδυναμούν με προδοσία. Ακόμη και ο Naryshkin, που τον Φεβρουάριο ήταν σκεπτικιστής, έχει βρει τον πολεμικό βηματισμό του και τώρα παπαγαλίζει πιστά [17] την κυβερνητική γραμμή. Οι άνθρωποι δεν μιλούν πλέον με τις δικές τους φωνές˙ η σκιά του πουτινικού τσεκισμού καλύπτει πλέον ολόκληρη την χώρα.

TO ΝΕΟ ΚΡΑΤΟΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

Η δημοσιογράφος και συγγραφέας Masha Gessen αποκάλεσε κάποτε τον Πούτιν «ο άνθρωπος χωρίς πρόσωπο». Σήμερα, ωστόσο, το δικό του είναι το μόνο πρόσωπο που κάθεται στην κορυφή μιας ανώνυμης γραφειοκρατίας ασφαλείας η οποία κάνει το θέλημα του. Άλλο ένα πραξικόπημα, είτε στους διαδρόμους του Κρεμλίνου είτε στους δρόμους της Μόσχας, δεν είναι πιθανό. Η μόνη ομάδα που θα μπορούσε πιθανώς να ανατρέψει [18] τον πρόεδρο είναι η FSB, η οποία εξακολουθεί τυπικά να διοικείται από εθνικιστές siloviki που κατανοούν ότι κάποια ευελιξία στην εξωτερική πολιτική είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη στο εσωτερικό. Αλλά τέτοιοι αξιωματούχοι δεν αποτελούν πλέον το μέλλον της FSB. Το ακαθόριστο σώμα των τεχνοκρατών ασφαλείας που είναι τώρα επικεφαλής έχει εμμονή με τον απόλυτο έλεγχο, ανεξάρτητα από τις εθνικές ή τις διεθνείς συνέπειες.

Την τελευταία φορά που το Κρεμλίνο οικοδόμησε ένα τόσο απόλυτα ελεγχόμενο κράτος, υπό την ηγεσία του Αντρόποφ στις αρχές της δεκαετίας του 1980, διαλύθηκε όταν οι δυνάμεις ασφαλείας χαλάρωσαν την λαβή τους και επέτρεψαν τη μεταρρύθμιση. Ο Πούτιν γνωρίζει καλά αυτή την ιστορία και είναι απίθανο να διακινδυνεύσει το ίδιο αποτέλεσμα. Και ακόμη και χωρίς αυτόν, το σύστημα που οικοδόμησε θα παρέμενε στην θέση του, συντηρούμενο από τη νέα ομάδα ασφαλείας -εκτός αν μια πανωλεθρία τύπου Αφγανιστάν της δεκαετίας του 1980 στην Ουκρανία τα καταστρέψει όλα. Με αυτή την γραφειοκρατία να κρατά σφιχτά την εξουσία, ο τυχοδιωκτισμός της Μόσχας στο εξωτερικό ίσως υποχωρήσει. Αλλά όσο η δομή παραμένει σταθερή, η Ρωσία θα παραμείνει καταπιεσμένη, απομονωμένη, και ανελεύθερη.