Το επικίνδυνο μονοπάτι της Βοσνίας

Στα Βαλκάνια, και ειδικά στην Βοσνία-Ερζεγοβίνη, οι εικόνες πολιορκημένων πόλεων, σφαγών, και μαζικών εκτοπισμών από την Ουκρανία αφήνουν εκ νέου τραύματα σε μια κοινωνία που δεν της επετράπη ποτέ να επουλώσει [τις πληγές της], μετά τους πολέμους που ακολούθησαν την διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, το 1991. Μαζί με τον υπόλοιπο κόσμο, οι Βόσνιοι έχουν παρακολουθήσει με τρόμο την ισοπέδωση της ουκρανικής Μαριούπολης. Όμως, έχοντας υπομείνει την πολιορκία του Σεράγεβο και παρόμοιες θηριωδίες, οι Βόσνιοι αναγνωρίζουν την ταχύτητα και την βαναυσότητα του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία περισσότερο ενστικτωδώς από τους υπόλοιπους —και αυτό τους ανησυχεί.

Παρέλαση για την εθνική εορτή της Δημοκρατίας Σέρπσκα (Republika Srpska) , στην Βοσνία – Ερζεγοβίνη, τον Ιανουάριο του 2022. Antonio Bronic / Reuters

------------------------------------------------------------------------------

Η επίθεση του Ρώσου προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν, στην Ουκρανία έρχεται σε μια στιγμή στην οποία τα Δυτικά Βαλκάνια έχουν φτάσει σε ένα επίπεδο έντασης και αβεβαιότητας που δεν έχει παρατηρηθεί εδώ και δεκαετίες. Ο εθνοτικός εθνικισμός απειλεί να αποσταθεροποιήσει την περιοχή για άλλη μια φορά, με τους τοπικούς πολιτικούς ηγέτες να χειραγωγούν τους χειρότερους φόβους του κοινού. Ο πρόεδρος της Σερβίας, Aleksandar Vucic, έχει αναλάβει σχεδόν τον πλήρη έλεγχο των media της χώρας του και πυροδοτεί αναταραχές σε τμήματα του Κοσσυφοπεδίου που κατοικούνται από Σέρβους. Στην Βοσνία, ο στενός του σύμμαχος, Milorad Dodik, το σερβικό μέλος της τριμερούς κρατικής προεδρίας της Βοσνίας, έχει υποστηρίξει την απόσχιση των ελεγχόμενων από την Σερβία τμημάτων της χώρας. Μια παρόμοια συμμαχία υπάρχει μεταξύ της κυβέρνησης της Κροατίας (μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ) και του Dragan Covic, του εθνικιστή Βοσνιοκροάτη ηγέτη, ο οποίος έχει ζητήσει αυτό που θα ισοδυναμούσε με περαιτέρω εθνοτική διχοτόμηση της Βοσνίας. Πολλοί Βόσνιοι έχουν απαντήσει στην αυξανόμενη διαφθορά, στην ατιμωρησία που απολαμβάνουν οι πολιτικές ελίτ, και στις οικονομικές δυσκολίες, εγκαταλείποντας εντελώς την χώρα. Ο ΟΗΕ εκτιμά ότι σχεδόν 55.000 άνθρωποι εγκαταλείπουν την Βοσνία κάθε χρόνο και έχει προειδοποιήσει ότι εάν συνεχιστεί αυτό το μοτίβο, ο πληθυσμός της Βοσνίας θα μπορούσε να μειωθεί σε 1,6 εκατομμύρια το 2070 από 3 εκατομμύρια [που είναι] σήμερα.

Η Ρωσία έχει παίξει ρόλο σε αυτές τις εξελίξεις. Ο Πούτιν [1] έχει ενθαρρύνει την αυτονόμιση, με στόχο να προκαλέσει αναταραχή στα σύνορα της Δύσης. Επί χρόνια, η Ρωσία προσπαθούσε ενεργά να εμποδίσει και να αποτρέψει την επιδίωξη της Βοσνίας για ένταξη στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ, υποστηρίζοντας ότι τέτοιες κινήσεις συνιστούσαν πρόκληση. Ο πρέσβυς της Ρωσίας στην Βοσνία επισήμανε πρόσφατα την εισβολή στην Ουκρανία ως παράδειγμα του τι θα μπορούσε να συμβεί στην Βοσνία εάν επιδιώξει την ένταξη στο ΝΑΤΟ.

Αλλά οι δραστηριότητες του Κρεμλίνου εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τους τοπικούς ηγέτες που επιδιώκουν τις δικές του ατζέντες. Το πιο ανησυχητικό είναι ότι αυτοί οι ηγέτες είναι συχνά οι ίδιοι άνθρωποι που η ΕΕ και οι Ηνωμένες Πολιτείες παρουσιάζουν ως εταίρους τους στην δημοκρατική και οικονομική ανάπτυξη της Βοσνίας. Βασιζόμενες σε μια χούφτα «εθνοκράτες», η ΕΕ και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν βάλει την περιοχή σε μια επικίνδυνη οδό, που θα μπορούσε να τελειώσει με την διάλυση της Βοσνίας και την επαναχάραξη των συνόρων σε όλη την περιοχή –τίποτε εκ των οποίων δεν θα συνέβαινε ειρηνικά.

Δεν έπρεπε να είναι έτσι. Η Ειρηνευτική Συμφωνία του Ντέιτον (Dayton Peace Agreement), το 1995, τερμάτισε τον πόλεμο και έδωσε στην Δύση τα εργαλεία που χρειαζόταν για να αποτρέψει την αστάθεια και την βία και να συμβάλλει στην διατήρηση της χώρας σε μια πιο ενοποιημένη και δημοκρατική οδό. Αλλά ετούτα τα εργαλεία έχουν μείνει αχρησιμοποίητα επί χρόνια. Αντίθετα, οι Δυτικές δυνάμεις έχουν αφήσει την Βοσνία να διολισθήσει προς την αστάθεια, καθώς ο εθνικισμός εκτοξεύεται στην Σερβία και στην Κροατία. Πλέον, ο πόλεμος στην Ουκρανία [2] αντιπροσωπεύει μια ευκαιρία για τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους τους να υλοποιήσουν μια αναβαθμονόμηση της προσέγγισής τους στην Βοσνία που θα έπρεπε να είχε γίνει εδώ και καιρό. Η Δύση έχει ενωθεί ως απάντηση στην ρωσική επιθετικότητα. Ακριβώς η ίδια ενέργεια και προσοχή θα πρέπει να δοθεί στα Βαλκάνια, έτσι ώστε οι τοπικοί δρώντες που επωφελούνται από την αστάθεια και την ρωσική παρέμβαση να μην μπορούν πλέον να διατηρούν τον απόλυτο έλεγχό τους στο κράτος.

ΧΑΜΕΝΗ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ

Στον άμεσο απόηχο του πολέμου της Βοσνίας, η Δύση αναγνώρισε ότι θα χρειαζόταν να διαδραματίσει ισχυρό ρόλο στην χώρα για να διασφαλίσει ότι η ειρήνη διατηρείτο και ότι οι μεταπολεμικοί θεσμοί δεν ευνοούσαν τη μια εθνοτική ομάδα έναντι της άλλης. Κατά την διάρκεια του πολέμου, οι Σέρβοι της Βοσνίας, υπό τον έλεγχο και με την υλική βοήθεια της σερβικής κυβέρνησης του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς [3], επιχείρησαν να εκδιώξουν τους μη Σέρβους από την χώρα, πολιορκώντας πόλεις και διενεργώντας μαζικές δολοφονίες, άλλα εγκλήματα πολέμου, και γενοκτονία. Κατά την διάρκεια του πολέμου, διαπράχθηκαν θηριωδίες από όλες τις πλευρές, αλλά σχεδόν το 80% των αμάχων που σκοτώθηκαν (και το 60% του συνολικού αριθμού των ανθρώπων που σκοτώθηκαν) ήταν Μποσνιάκοι (Βόσνιοι Μουσουλμάνοι).

Η επανασύνδεση της χώρας έναντι ενός τέτοιου τραύματος και βίας μεταξύ των κοινοτήτων ήταν ένα δύσκολο έργο. Για να γίνει αυτό, η Συμφωνία του Ντέιτον χώρισε την χώρα σε δύο διοικητικές ενότητες: στην Δημοκρατία Σέρπσκα (Republika Srpska), που κατοικείται κυρίως από εθνοτικούς Σέρβους, και στην Ομοσπονδία της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης (Federation of Bosnia and Herzegovina), που κατοικείται κυρίως από εθνοτικούς Κροάτες και Μποσνιάκους. Το σύμφωνο ίδρυσε επίσης το Γραφείο του Ύπατου Εκπροσώπου (Office of the High Representative, OHR), το οποίο ήταν επιφορτισμένο με την διασφάλιση της συμμόρφωσης των τοπικών ηγετών και αξιωματούχων με τις διατάξεις [της Συμφωνίας] του Ντέιτον. Το ΝΑΤΟ [4] διατήρησε επίσης μια δύναμη σχεδόν 60.000 στρατιωτών επί του εδάφους για να αποτρέψει τα ξεσπάσματα βίας.

Αυτά τα βήματα λειτούργησαν ως καταλύτης για την πρόοδο στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια. Αυτή περιελάμβανε την δημιουργία ενός ενοποιημένου βοσνιακού στρατού, στον οποίο οι πολέμαρχοι και η πολιτική τάξη δεν είχαν οργανικό έλεγχο. Περίπου το 2006, αυτή η πρόοδος και η αισιοδοξία που δημιούργησε, οδήγησαν πολλούς στην Δύση να συμπεράνουν ότι τα εργαλεία επιβολής που δημιουργήθηκαν από [την Συμφωνία] του Ντέιτον δεν ήταν πλέον απαραίτητα. Ειδικότερα στις Βρυξέλλες, επικράτησε η άποψη ότι η Βοσνία βρισκόταν στον δρόμο προς την ένταξη στην ΕΕ και δεν απαιτούσε πλέον αυτό το επίπεδο εξωτερικής εποπτείας. Σύμφωνα με αυτή την άποψη, οι εκλεγμένοι ηγέτες των Βαλκανίων θα ήθελαν να πληρούν τα κριτήρια που απαιτούνται για την ένταξη στην ΕΕ, και ως εκ τούτου θα ωθούσαν τη μεταρρύθμιση εκ των έσω. Σήμερα, 15 χρόνια αργότερα, η χώρα δεν έχει κάνει καν το βήμα για να αποκτήσει το επίσημο καθεστώς της υποψήφιας προς ένταξη στην ΕΕ.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν κάνει πίσω έναντι της ΕΕ όσον αφορά την διαχείριση της κατάστασης, ενστερνιζόμενες την αυτοπεποίθηση των Βρυξελλών ότι η διαδικασία διεύρυνσης της ΕΕ θα διευκόλυνε τη μετάβαση της Βοσνίας σε μια λειτουργική και υπεύθυνη δημοκρατία. Ως μέρος αυτού, τον Δεκέμβριο του 2004, τα στρατεύματα του ΝΑΤΟ αντικαταστάθηκαν από μια μικρότερη δύναμη της ΕΕ. Ωστόσο, ο στόχος να αναλάβουν οι Βόσνιοι ηγέτες την πλήρη «κυριότητα» της δημόσιας ασφάλειας, οδήγησε στη μείωση της θεσμικής υποστήριξης από την ΕΕ και τα κράτη–μέλη για την διατήρησή της. Ωστόσο, οι Ηνωμένες Πολιτείες και άλλοι, όπως η Ιαπωνία, η Τουρκία, και το Ηνωμένο Βασίλειο, διαφώνησαν με την εξάλειψη του OHR και την πλήρη απόσυρση των στρατευμάτων, που πρότειναν η Γαλλία και η Γερμανία. Έκτοτε, ο αριθμός των στρατευμάτων της ΕΕ επί του πεδίου έχει συρρικνωθεί σταθερά, από περίπου 7.000 το 2005 σε 600 στις αρχές αυτού του έτους. Στα τέλη Φεβρουαρίου, προστέθηκαν άλλοι 500 στρατιώτες, αλλά η δύναμη παραμένει πολύ κάτω από την εντεταλμένη ισχύ της.

Με την Δύση να μην ωθεί πλέον τη μεταρρύθμιση και να μην διασφαλίζει την ασφάλεια, οι ηγέτες των εθνοτικών-εθνικιστικών κομμάτων παρενέβησαν για να καλύψουν το κενό. Ο Dodik, ο Σερβοβόσνιος ηγέτης, ηγήθηκε της προσπάθειας, αποδεκατίζοντας συστηματικά τους κρατικούς θεσμούς, ιδιαίτερα το δικαστικό σώμα, και αργότερα απειλώντας με de facto σερβική απόσχιση από την Βοσνία. Τον Δεκέμβριο του 2021, πίεσε για την απόσυρση των Σερβοβόσνιων από τον κοινό στρατό, το δικαστικό σώμα, και το φορολογικό σύστημα της Βοσνίας. Ο Dodik βρίσκεται τώρα υπό [το καθεστώς] αμερικανικών και βρετανικών κυρώσεων, συμπεριλαμβανομένων των απαγορεύσεων [έκδοσης] βίζας και του παγώματος περιουσιακών στοιχείων, λόγω των προσπαθειών του να υπονομεύσει την Συμφωνία του Ντέιτον και τη νομιμοποίηση και την λειτουργικότητα του κράτους, καθώς και για φερόμενες πράξεις διαφθοράς για προσωπικό όφελος. Παρά αυτή την καταδίκη από διεθνείς αξιωματούχους, η ρητορική του παραμένει απαράλλακτη και συνεχίζει να ζητά για τους Σέρβους της Βοσνίας να έχουν το δικό τους κράτος. Ο Dodik έχει το βλέμμα του στις γενικές εκλογές που έχουν προγραμματιστεί για τον Οκτώβριο. Στοιχηματίζει ότι μια στρατηγική καπηλείας του φόβου και πόλωσης θα φέρει τους πολιτικούς του αντιπάλους –που ήδη μειονεκτούν λόγω της εν εξελίξει θητείας του- σε ακόμη λιγότερο ανταγωνιστική θέση.

Ο Dodik έχει βρει επίσης έναν πιστό και αξιόπιστο σύμμαχο στον Covic, τον πρόεδρο της Άνω Βουλής του κοινοβουλίου της Βοσνίας και ηγέτη του κύριου εθνικιστικού κροατικού κόμματος. Ο Covic ζηλεύει σαφώς την «κάθετη εξουσία» που απολαμβάνει ο Dodik στην Δημοκρατία Σέρπσκα: το κυρίως σερβικό εκλογικό σώμα εκλέγει τον Σέρβο που είναι μέλος της βοσνιακής προεδρίας. Στην άλλη διοικητική μονάδα της χώρας, την Ομοσπονδία της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, οι ψηφοφόροι μπορούν να επιλέξουν οποιονδήποτε από τους υποψηφίους που διεκδικούν τις δύο προεδρικές έδρες. Αυτό καθιστά δυσκολότερο για τον Covic να διατηρήσει την εξουσία. Θέλει μια κροατική εκδοχή αυτού που έχει ο Dodik: ένα επίσημο φέουδο στις περιοχές με κροατική πλειοψηφία. Για τον σκοπό αυτό, έχει συμπράξει με τον Dodik στην επίθεσή του εναντίον της τάξης [της Συμφωνίας] του Ντέιτον και των δομών επιβολής της, με αποκορύφωμα την πρόσφατη έκκλησή του για την «εδαφική αναδιοργάνωση» του κράτους, η οποία στην πράξη θα ισοδυναμούσε με μια εντονότερη μορφή εθνοτικής διχοτόμησης.

ΣΤΟΝ ΑΥΤΟΜΑΤΟ ΠΙΛΟΤΟ

Ακόμα και όταν τα σήματα κινδύνου ανάβουν, η πολιτική των ΗΠΑ και της ΕΕ στην Βοσνία παραμένει σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητη. Οι κυρώσεις εναντίον του Dodik φαίνεται να είναι το μέγιστο που οι Δυτικές κυβερνήσεις είναι προς το παρόν προετοιμασμένες να κάνουν. Κατά την διάρκεια της θητείας του προέδρου Τζο Μπάιντεν [5], η διπλωματία των ΗΠΑ έχει εστιάσει στην επίτευξη μιας συμφωνίας για εκλογική μεταρρύθμιση, η οποία υποτίθεται ότι θα διευκολύνει την λειτουργικότητα του κράτους, την ακεραιότητα των εκλογών, και θα εφαρμόσει πολλές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (European Court of Human Rights), οι οποίες είχαν κρίνει το σημερινό σύστημα ως ότι κάνει διακρίσεις (αποκλείοντας, για παράδειγμα, τους πολίτες εβραϊκής ή Ρομά καταγωγής από το να βάλουν υποψηφιότητα για την προεδρία –ή ακόμη και εκείνους των πολίτες που δεν επιθυμούν να ενταχθούν στα πλαίσια των τριών «συνιστώντων λαών»). Στην πράξη, ωστόσο, οι μεταρρυθμίσεις θα δημιουργούσαν μια εικονική εκλογική περιφέρεια για τους Κροάτες της Βοσνίας, οι οποίοι δεν ζουν σε μια όμορη περιοχή. Αυτό θα εξασφάλιζε στον Covic την καθορισμένη κροατική έδρα στην κρατική προεδρία —και η συμφωνία υπάρχει κυρίως επειδή απείλησε να εμποδίσει τις εκλογές εάν δεν γινόταν αυτό που ήθελε.

Οι διπλωμάτες των ΗΠΑ που την επισκέπτονται, κάνουν επίσης το σφάλμα να προσεγγίζουν την Βοσνία μόνο αφού πρώτα συμβουλευθούν την Σερβία και την Κροατία, οι οποίες έχουν μια αρπακτική στάση προς την χώρα. Η κυβέρνηση της Σερβίας ενστερνίζεται ένα ακριβές αντίγραφο του ρωσικού αλυτρωτικού εθνικισμού, επιδιώκοντας να εδραιώσει την λαβή της στους εθνοτικούς Σέρβους της Βοσνίας και του Κοσσυφοπεδίου και, μακροπρόθεσμα, να τους ενσωματώσει σε έναν «σερβικό κόσμο», [σύμφωνα] με την φράση που χρησιμοποίησε ο υπουργός Εσωτερικών της Σερβίας, Aleksandar Vulin. Ωστόσο, κανένας Αμερικανός ή Ευρωπαίος αξιωματούχος δεν έχει αντιπαρατεθεί ποτέ δημοσίως με την σερβική κυβέρνηση σχετικά με αυτή την συμπεριφορά. Η Κροατία, εν τω μεταξύ, έχει χρησιμοποιήσει όλη της την βαρύτητα ως μέλος της ΕΕ, ώστε να πιέσει για αλλαγές στον εκλογικό νόμο της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης που θα επέτρεπαν στους εκεί συμμάχους της να σφίξουν την λαβή τους στην εξουσία. Παρόλα αυτά, η ατζέντα της Κροατίας έχει υιοθετηθεί τόσο από τις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και από την ΕΕ, οι οποίες φοβούνται ότι εάν δεν συμβιβαστούν με αυτούς τους ηγέτες, θα μπορούσε να ξεσπάσει περαιτέρω αποσταθεροποίηση –και ίσως [περαιτέρω] πολιτικά κατευθυνόμενη βία. Αυτό απέχει πολύ από την πολιτική των ΗΠΑ πριν από 20 χρόνια, όταν η Ουάσιγκτον δεσμεύτηκε να υπερασπιστεί την ανεξαρτησία της Βοσνίας. Τώρα, οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεργάζονται με γειτονικές χώρες που επιμένουν στο δικαίωμά τους να παρεμβαίνουν στην Βοσνία για λογαριασμό των εκεί ομοεθνών τους -ακριβώς όπως κάνει ο Πούτιν με την Ουκρανία.

ΜΙΑ ΚΛΗΣΗ ΑΦΥΠΝΙΣΗΣ

Δεν είναι πολύ αργά για τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη να αλλάξουν πορεία και να συμβάλλουν στην αποτροπή της de facto διάλυσης της Βοσνίας. Το κεντρικό στοιχείο μιας τέτοιας πολιτικής μετατόπισης θα ήταν η εκ νέου ανάπτυξη μιας πλήρους ταξιαρχίας δυνάμεων του ΝΑΤΟ στην Βοσνία. Ένα απόσπασμα αυτών των δυνάμεων θα πρέπει να εδρεύει μέσα και γύρω από την Brcko, την πόλη της βορειοανατολικής Βοσνίας που χωρίζει τα δύο μισά της Δημοκρατίας Σέρπσκα, της σερβοβοσνιακής οντότητας. Αυτό θα μπορούσε να συμβάλλει στην αποτροπή οποιασδήποτε απόπειρας για ανεξαρτησία -και επίσης να εμποδίσει οποιαδήποτε προληπτική ενέργεια από την πλευρά των Μποσνιάκων. Είναι κρίσιμο το ΝΑΤΟ να κάνει αυτό το βήμα πριν από την ψηφοφορία του Νοεμβρίου στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, σχετικά με την επέκταση της εντολής των δυνάμεων της ΕΕ, στην οποία η Ρωσία (και ίσως η Κίνα) αναμένεται να ασκήσει βέτο. Η εντολή του ΝΑΤΟ πηγάζει από τις Συμφωνίες του Ντέιτον, όχι από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, μολονότι τα τελευταία χρόνια έχει συνδεθεί με την ετήσια ανανέωση της εντολής της δύναμης της ΕΕ από το Συμβούλιο Ασφαλείας. Επομένως, ένα βέτο θα περιέπλεκε την κατάσταση και για το ΝΑΤΟ. Πριν από την εισβολή της Ρωσίας [6] στην Ουκρανία, μια τέτοια κίνηση μπορεί να θεωρείτο προκλητική. Όμως το ΝΑΤΟ στέλνει ήδη περισσότερα στρατεύματα στα κράτη της ανατολικής και βόρειας πρώτης γραμμής του, και τα μέλη του ΝΑΤΟ στέλνουν τεράστιες ποσότητες όπλων και βοήθειας στην Ουκρανία. Σε αυτό το πλαίσιο, μια ανάπτυξη του ΝΑΤΟ στην Βοσνία θα πρέπει να θεωρηθεί εξίσου συνετή.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει επίσης να καταστήσουν σαφές ότι έως ότου η Βοσνία αντικαταστήσει το, σφυρηλατημένο στο Ντέιτον, Σύνταγμα με ένα εναλλακτικό που θα εγγυάται την πολιτική λογοδοσία και το κράτος δικαίου, οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ και ο Ύπατος Εκπρόσωπος θα παραμείνουν στην θέση τους. Οι προσπάθειες για την απαλλαγή από τα εργαλεία επιβολής [της Συμφωνίας] του Ντέιτον, χωρίς να επιδιώκεται ενεργά η θεμελιώδης αναμόρφωσή τους τα τελευταία 16 χρόνια, έχουν συμβάλλει στο να δημιουργηθεί ένα περιβάλλον χωρίς κανόνες στην Βοσνία.

Εάν η Δύση διατηρήσει την τρέχουσα μη παρεμβατική προσέγγιση της, ηγέτες όπως ο Dodik και ο Covic ίσως υποκινήσουν την βία ως έναν αμυντικό ελιγμό ενώπιον της λαϊκής κατακραυγής για την παρατεταμένη αδικοπραγία τους. Εάν η Ουάσιγκτον και οι Βρυξέλλες δεν αλλάξουν πορεία, αυτό θα διαφημίσει στον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των αντιπάλων τους [που βρίσκονται] κοντά και μακριά, ότι η δημοκρατική παρακμή στην Δύση έχει φτάσει τόσο μακριά που δεν μπορεί να επιστρατεύσει την βούληση για να επιδιώξει την πρόοδο, ακόμη και σε έναν τόπο που κάποτε κατάφερε να απελευθερώσει από την άβυσσο.

Οι Ουκρανοί, με τον συνεχιζόμενο αγώνα τους, έχουν υποχρεώσει την Δύση να αφιερώσει δαπανηρή υλική, πολιτική, και ηθική υποστήριξη για να υπερασπιστεί τις διακηρυγμένες αξίες της δημοκρατίας και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας -απομακρύνοντάς την από μια πιο συναλλακτική εξωτερική πολιτική. Αντί να παραμείνει στον αυτόματο πιλότο στην Βοσνία και στα ευρύτερα Βαλκάνια και να κινδυνεύσει να χάσει ακόμη περισσότερη αξιοπιστία, η κυβέρνηση Μπάιντεν θα πρέπει να ενστερνιστεί αυτή την ευκαιρία για να υιοθετήσει μια πολιτική που θα επιτρέψει στις πράξεις της να ταιριάξουν με τα λόγια της.

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.foreignaffairs.com/articles/ukraine/2022-04-06/putin-russia-...
[2] https://www.foreignaffairs.com/lists/2022-02-24/how-understand-crisis-uk...
[3] https://www.foreignaffairs.com/articles/europe/1993-06-01/profile-slobod...
[4] https://www.foreignaffairs.com/topics/nato
[5] https://www.foreignaffairs.com/topics/biden-administration
[6] https://www.foreignaffairs.com/articles/ukraine/2022-05-04/war-over-ukra...

Copyright © 2022 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/bosnia-herzegovina/2022-05-18/bo...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition