Ο μεγάλος παγκόσμιος επανεξοπλισμός | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Ο μεγάλος παγκόσμιος επανεξοπλισμός

Η Ουκρανία και η επικίνδυνη αύξηση των στρατιωτικών δαπανών

Αναμφίβολα, οι κυβερνήσεις είναι υπεύθυνες για την παροχή ασφάλειας στους λαούς τους, αλλά η αποτροπή είναι πολύπλοκη και μπορεί να έχει μια ακούσια συνέπεια. Όταν ένα κράτος επανεξοπλίζεται, οδηγεί τα αντίπαλα κράτη να αισθανθούν λιγότερο ασφαλή και το αποτέλεσμα μπορεί να είναι ένα ανοδικό σπιράλ των στρατιωτικών δαπανών, του εκσυγχρονισμού και της επέκτασης - με λίγα λόγια, μια κούρσα εξοπλισμών. Η συμφωνία AUKUS είναι ίσως το πιο σαφές παράδειγμα του πώς ο εξοπλισμός μπορεί να προκαλέσει περισσότερο εξοπλισμό. Εάν η Κίνα [13] δεν είχε εργαστεί για να επεκτείνει την εμβέλεια του στρατού της, κάτι που ίσως κάνει για να αμφισβητήσει την παρουσία των Ηνωμένων Πολιτειών στην περιοχή, είναι απίθανο η Αυστραλία να είχε επιδιώξει [να αποκτήσει] πυρηνικά υποβρύχια.

Αλλά ακόμα και χωρίς μια κούρσα εξοπλισμών τύπου δράσης-αντίδρασης, η αύξηση των στρατιωτικών δαπανών έχει κόστος. Η άμβλυνση και η προετοιμασία για την κλιματική αλλαγή [14] και την διόρθωση της επισιτιστικής αστάθειας [15] δεν θα είναι φθηνές, και όσο περισσότερα χρήματα δαπανούν οι χώρες για τις [ένοπλες] δυνάμεις τους, τόσο πιο δύσκολο θα είναι να λυθούν αυτές οι προκλήσεις για την ανθρώπινη ασφάλεια. Στις 30 Ιουνίου, για παράδειγμα, το Υπουργείο Επιχειρήσεων, Ενέργειας και Βιομηχανικής Στρατηγικής του Ηνωμένου Βασιλείου ανακοίνωσε ότι για να χρηματοδοτήσει την στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία, «παρέδιδε» κάποια κεφάλαια για το κλίμα και την ξένη βοήθεια. Το κόστος ευκαιρίας είναι ιδιαίτερα απογοητευτικό δεδομένου ότι, σε κάποιες περιπτώσεις, η χρηματοδότηση μιας πρωτοβουλίας για την ανθρώπινη ευημερία θα απαιτούσε ένα κλάσμα των τρεχουσών στρατιωτικών δαπανών. Μια κοινή ανάλυση του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (UN Food and Agriculture Organization), του Διεθνούς Ταμείου για την Αγροτική Ανάπτυξη (International Fund for Agricultural Development) και του Παγκόσμιου Προγράμματος Τροφίμων (World Food Program) υπολόγισε ότι θα χρειάζονταν 265 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως από τώρα έως το 2030 για να τερματιστεί επιτυχώς η παγκόσμια πείνα. Αυτά μπορεί να φαίνονται πολλά, αλλά αποτελούν μόλις το 12% των παγκόσμιων στρατιωτικών δαπανών για το 2021.

Οι χώρες μπορούν, φυσικά, να δαπανούν για πρωτοβουλίες, ενόσω παράλληλα δαπανούν για τις ένοπλες δυνάμεις τους. Αλλά τα ταμεία δεν είναι απύθμενα. Οι κυβερνήσεις έχουν συσσωρεύσει πρωτόγνωρα επίπεδα χρέους για να αντέξουν την πανδημία και να καλύψουν το κόστος της εισβολής της Ρωσίας. Μολονότι τα οφέλη τόσο των στρατιωτικών όσο και των κοινωνικών δαπανών είναι άμεσα, τα κράτη πρέπει να γνωρίζουν ότι το υψηλό και αυξανόμενο χρέος θα μπορούσε τελικά να παραγκωνίσει άλλες μελλοντικές δαπάνες. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (International Monetary Fund) έχει ήδη προειδοποιήσει για αυτή την επικίνδυνη προοπτική, δηλώνοντας ότι «οι υπερχρεωμένες κυβερνήσεις θα πληγούν σκληρότερα» από τις αυξήσεις των επιτοκίων και ότι «στο τέλος, ο αντίκτυπος θα γίνει πιο έντονα αισθητός από εκείνα τα νοικοκυριά που δεν έχουν την οικονομική πολυτέλεια να τον αντέξουν».

Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν πραγματικές ανταλλαγές, [ανταλλαγές] που τα κράτη θα πρέπει να σταθμίσουν συνετά καθώς αντιμετωπίζουν τα προβλήματα του κόσμου. [Τα κράτη] αντιμετωπίζουν δύο μεγάλες κρίσεις: μια κρίση ασφαλείας που ενισχύθηκε από τον πόλεμο στην Ουκρανία [16] και μια ανθρωπογενή περιβαλλοντική καταστροφή. Αντιμετωπίζουν επίσης μυριάδες άλλες προκλήσεις, όπως η εισοδηματική ανισότητα, η επισιτιστική ανασφάλεια και η παγκόσμια έλλειψη πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη. Όλα αυτά τα προβλήματα ανταγωνίζονται για το ίδιο πεπερασμένο ταμείο οικονομικών πόρων και ο πόλεμος στην Ουκρανία, όσο καταστροφικός κι αν είναι, δεν μπορεί να τα κρύψει. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για την κλιματική κρίση, η οποία προκαλεί την πιο κρίσιμη πρόκληση που έχει αντιμετωπίσει ποτέ η ανθρωπότητα και απαιτεί αυξανόμενη προσοχή. Τα κράτη ίσως χρειαστεί να ενισχύσουν τις [ένοπλες] δυνάμεις τους για να αντιμετωπίσουν την απειλή που θέτει η Ρωσία, αλλά ο υπερβολικός εξοπλισμός μπορεί να επιδεινώσει έναν κύκλο ανασφάλειας, ενόσω θα παίρνει πόρους που θα μπορούσαν να δαπανηθούν καλύτερα αλλού. Οι κυβερνήσεις, λοιπόν, θα πρέπει να σκεφτούν καλά πριν θεσπίσουν πακέτα που θα αύξαναν τις στρατιωτικές δαπάνες.