Ο νέος υποτελής της Κίνας | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Ο νέος υποτελής της Κίνας

Πώς ο πόλεμος στην Ουκρανία μετέτρεψε τη Μόσχα σε δευτερεύοντα εταίρο του Πεκίνου

Τέτοιες συναλλαγές με την Κίνα θα έχουν κόστος για την Ρωσία. Η Κίνα δεν θα είναι σε θέση να αναπληρώσει τις απώλειες της Ρωσίας στις ευρωπαϊκές αγορές. Επιπλέον, η εξάρτηση της Μόσχας από το Πεκίνο θα δώσει στην Κίνα τεράστια μόχλευση και θα μπορέσει να αποσπάσει παραχωρήσεις από την Ρωσία που προηγουμένως θα θεωρούνταν παράλογα μονόπλευρες. Για παράδειγμα, στις τρέχουσες διαπραγματεύσεις για έναν νέο αγωγό που θα συνδέει κοιτάσματα φυσικού αερίου στην Δυτική Σιβηρία με την κινεζική αγορά, το Πεκίνο θα είναι σε θέση να επιβάλει μια φόρμουλα τιμής που θα ωφελεί τους Κινέζους πελάτες, θα κάνει το ρενμίνμπι το νόμισμα της σύμβασης, και θα περιορίζει τη νομική του υποχρέωση στο να αγοράζει μόνο το ελάχιστο της χωρητικότητας του αγωγού. Επομένως, οι πρόσθετες αγορές φυσικού αερίου θα υπόκεινται στην επιθυμία του Πεκίνου (ή στην έλλειψή της) να αγοράσει. Η Μόσχα είναι πιθανό να συμφωνήσει με αυτούς τους όρους –δεν έχει εναλλακτική– παρέχοντας στο Πεκίνο όχι μόνο φθηνό αέριο αλλά και μελλοντική μόχλευση στις διαπραγματεύσεις του με προμηθευτές υγροποιημένου φυσικού αερίου, όπως το Κατάρ και οι Ηνωμένες Πολιτείες.

Μόλις πριν από έναν χρόνο, τέτοιες προϋποθέσεις θα ήταν απαράδεκτες για το Κρεμλίνο. Αλλά τώρα οι επιλογές της Ρωσίας εξατμίζονται, δίνοντας στην Κίνα το πάνω χέρι. Οι Ρώσοι αξιωματούχοι δεν είναι τυφλοί απέναντι σε αυτή την δυναμική, αλλά ο πόλεμος έχει αναγκάσει το Κρεμλίνο σε έναν απεχθή πραγματισμό. Όσο η Κίνα παρέχει μια ταμειακή ροή που μπορεί να κρατήσει το καθεστώς στην ζωή και να διατηρήσει την αντιπαράθεσή του με την Δύση, το Κρεμλίνο θα αποδέχεται τις κινεζικές απαιτήσεις. Για την Κίνα, η κύρια πρόκληση θα είναι η διαχείριση του ρίσκου για αντίποινα από τις ΗΠΑ, όπως οι δευτερεύουσες κυρώσεις σε πιθανές κινεζικές συναλλαγές με ρωσικές οντότητες στις οποίες έχουν επιβληθεί κυρώσεις ή οι παραβιάσεις των καθεστώτων ελέγχου των εξαγωγών. Ωστόσο, οι Κινέζοι ηγέτες ελπίζουν ότι θα γλιτώσουν από το να προκαλέσουν τους ομολόγους τους των ΗΠΑ, εάν οι συναλλαγές τους με την Ρωσία δεν παραβιάζουν ρητά τις κυρώσεις. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, θεωρούν, είναι απίθανο να ξεκινήσουν έναν εμπορικό πόλεμο με την δεύτερη μεγαλύτερη παγκόσμια οικονομία εν μέσω μιας επικείμενης ύφεσης στη μάταιη επιδίωξη να σπάσουν την πολεμική μηχανή του Πούτιν.

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ ΣΤΟ ΠΕΚΙΝΟ

Στη Μόσχα, η πραγματικότητα αρχίζει να αναδύεται. Ακόμη και πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία, η σινο-ρωσική σχέση ήταν ολοένα και πιο μονόπλευρη. Πολλοί Ρώσοι αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένων των υψηλότερων κλιμακίων εξουσίας, φοβούνταν ότι το να έρθουν πιο κοντά στην Κίνα -χωρίς να βελτιώσουν ταυτόχρονα τις σχέσεις με τις Δυτικές χώρες και να κάνουν την ρωσική οικονομία πιο ανταγωνιστική- θα κατέληγε να περιορίσει την στρατηγική αυτονομία της Ρωσίας. Ωστόσο, οι δεσμοί με την Κίνα αναπτύσσονταν σταθερά. Πριν από την προσάρτηση της Κριμαίας από τον Πούτιν το 2014, η Κίνα αντιπροσώπευε περίπου το 10% του συνολικού εμπορίου της Ρωσίας˙ μέχρι το τέλος του 2021, η Κίνα αντιπροσώπευε το 18%. Αυτός ο αριθμός είναι πιθανό μόνο να αυξηθεί στον απόηχο του πολέμου στην Ουκρανία. Δεν είναι ρεαλιστικό να φανταστούμε ένα εγγύς μέλλον όταν η Κίνα ελέγχει πάνω από τις μισές εμπορικές ροές της Ρωσίας και έχει γίνει σημαντική πηγή τεχνολογίας σε σημαντικούς τομείς όπως οι τηλεπικοινωνίες, οι μεταφορές, και η παραγωγή ενέργειας. Σε ένα τέτοιο σενάριο, το Πεκίνο θα είχε τεράστια μόχλευση επί της Ρωσίας που δεν θα δίσταζε να χρησιμοποιήσει. Για παράδειγμα, στο μέλλον η Κίνα θα μπορούσε να ζητήσει από την Ρωσία να εγκαταλείψει τους αμυντικούς δεσμούς της με την Ινδία και το Βιετνάμ ή να υποστηρίξει φωναχτά τις εδαφικές διαφορές της Κίνας στην Θάλασσα της Νότιας Κίνας και την διεκδίκησή της επί της Ταϊβάν.

Το σχίσμα με την Δύση δεν θα επιδιορθωθεί όσο ο Πούτιν βρίσκεται στο Κρεμλίνο και πιθανώς ακόμη και μετά από την διακυβέρνησή του. Η Ρωσία μετατρέπεται σε ένα γιγάντιο ευρασιατικό Ιράν: αρκετά απομονωμένο, με μια μικρότερη και πιο καθυστερημένη τεχνολογικά οικονομία χάρη στις εχθροπραξίες της προς την Δύση, αλλά εξακολουθεί να είναι πολύ μεγάλη και πολύ σημαντική για να θεωρείται άσχετη. Η Κίνα θα είναι ο μεγαλύτερος εξωτερικός εταίρος της Ρωσίας, μείζων αγοραστής εξαγωγών, μείζων πηγή εισαγωγών, και μείζων διπλωματικός εταίρος (ιδιαίτερα καθώς η Ινδία συνεχίζει να απομακρύνεται από την Ρωσία προς τις δημοκρατίες στον Ινδο-Ειρηνικό και την Ευρώπη). Η γηράσκουσα κυρίαρχη ελίτ στο Κρεμλίνο, μυωπικά προσηλωμένη στην Ουάσιγκτον, θα είναι ακόμη πιο πρόθυμη να υπηρετήσει ως υποτελής της Κίνας καθώς [η Κίνα] ανεβαίνει για να γίνει ο κύριος αντίπαλος των Ηνωμένων Πολιτειών.