Ο νέος υποτελής της Κίνας

Αυτές οι σκέψεις διαμόρφωσαν την προβλέψιμη απάντηση της Κίνας στην εισβολή του Φεβρουαρίου στην Ουκρανία. Το Πεκίνο στράφηκε στην δοκιμασμένη και επαληθευμένη προσέγγισή του κατά την διάρκεια προηγούμενων κρίσεων που πυροδοτήθηκαν από τον τυχοδιωκτισμό του Κρεμλίνου, όπως ο πόλεμος του 2008 στην Γεωργία, η προσάρτηση της Κριμαίας το 2014, και η παρέμβαση της Ρωσίας στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ το 2016. Η Κίνα επιμόνως παρέμεινε ουδέτερη. Με Ουκρανούς και Δυτικούς συνομιλητές, Κινέζοι αξιωματούχοι σημείωσαν ότι η κυβέρνησή τους υποστήριξε την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας και επεδίωκε ένα γρήγορο τέλος του πολέμου. Με τους Ρώσους ομολόγους τους, Κινέζοι αξιωματούχοι τόνισαν ότι οι στενές σχέσεις με την Ρωσία παραμένουν αδιατάρακτες, ότι το Πεκίνο αντιτάσσεται στις μονομερείς κυρώσεις της Δύσης, και ότι αποδέχεται την θέση της Ρωσίας ότι η επέκταση του ΝΑΤΟ και ο ζήλος της Ουάσιγκτον να προωθήσει τις υπό την ηγεσία των ΗΠΑ στρατιωτικές συμμαχίες σε όλο τον κόσμο είχε επισπεύσει την σύγκρουση.

Οι Δυτικές προσπάθειες να βγάλουν την Κίνα από αυτή την ουδετερότητα έχουν μέχρι στιγμής αποτύχει. Οι Κινέζοι ηγέτες δεν πιστεύουν ότι έχουν πολλά να κερδίσουν από την επικριτική στάση απέναντι στις ενέργειες της Ρωσίας. Γνωρίζουν πολύ καλά ότι οι βαθύτερες αιτίες των διαφωνιών μεταξύ της χώρας τους και της Δύσης, όπως είναι υπό την ηγεσία των Ηνωμένων Πολιτειών, δεν θα εξαφανιστούν εάν το Πεκίνο συμπαραταχθεί με την Ουκρανία. Η Κίνα φοβάται επίσης την πιθανή κατάρρευση του καθεστώτος του Πούτιν υπό το βάρος των άνευ προηγουμένου οικονομικών κυρώσεων, ένα αποτέλεσμα που θα ήταν ξεκάθαρα αντίθετο προς τα κινεζικά συμφέροντα. Η Κίνα βλέπει μια Ρωσία εχθρική προς την Δύση ως πλεονέκτημα και ένα νέο καθεστώς στη Μόσχα με φιλοδυτικές τάσεις θα ήταν στρατηγικός εφιάλτης. Οι Κινέζοι ηγέτες γνωρίζουν επίσης ότι είναι απίθανο να αλλάξουν την ρωσική σκέψη για την Ουκρανία˙ ο Πούτιν πιστεύει ότι ο πόλεμος είναι απαραίτητος για την ασφάλεια της χώρας του και της δικής του κληρονομιάς. Επιπλέον, η Κίνα δεν έχει τις δυνατότητες ή την εμπειρία για να παίξει σημαντικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις στον πόλεμο. Ως αποτέλεσμα, ο Xi και η ομάδα της εξωτερικής πολιτικής του δεν έχουν καν προσπαθήσει να βοηθήσουν στην διαμεσολάβηση.

ΣΕ ΚΑΛΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Η Κίνα βρίσκει [μια ακροσφαλή] ισορροπία, αρνούμενη να πιέσει την Ρωσία αλλά και προσπαθώντας να αποφύγει πιθανές οικονομικές συνέπειες που επιβάλλονται από την Δύση. Επέλεξε να ακολουθήσει τους περιορισμούς των κυρώσεων και τους ελέγχους των εξαγωγών των ΗΠΑ —τουλάχιστον προς το παρόν. Πολλές κινεζικές εταιρείες έχουν παγώσει τα έργα τους στην Ρωσία ή αναστέλλουν τις δραστηριότητές τους. Ομοίως, οι κινεζικοί κρατικοί ενεργειακοί κολοσσοί ήταν απρόθυμοι να εξαγοράσουν ρωσικά στοιχεία (τώρα διαθέσιμα με μεγάλες εκπτώσεις) που ανήκουν σε Δυτικές εταιρείες, όπως η BP και η Shell, φοβούμενοι ότι θα εκτεθούν σε μελλοντικές κυρώσεις των ΗΠΑ.

Αλλά η συμμόρφωση της Κίνας με τις κυρώσεις δεν σημαίνει ότι το Πεκίνο δεν υποστηρίζει οικονομικά τη Μόσχα. Αν μη τι άλλο, η υποστήριξή του είναι ισχυρότερη. Η Κίνα εκμεταλλεύτηκε την οικονομική αναστάτωση του πολέμου, τοποθετώντας τον εαυτό της σε μια εναλλακτική αγορά για ρωσικά προϊόντα που πωλούνταν στις ευρωπαϊκές αγορές. Έχει εκμεταλλευτεί πλήρως τις ευκαιρίες να αγοράζει ρωσικά εμπορεύματα φθηνά μέσω βραχυπρόθεσμων συμφωνιών που δεν κινδυνεύουν με παραβιάσεις των κυρώσεων.

Από τον Φεβρουάριο, η Κίνα αύξησε τις αγορές ρωσικών υδρογονανθράκων. Καθώς η Ευρώπη μειώνει την εξάρτησή της από την ρωσική ενέργεια και άλλους ορυκτούς πόρους, το Κρεμλίνο έχει λίγες επιλογές εκτός από το να ανακατευθύνει τις εξαγωγές του στην Ασία —κυρίως στην Κίνα, μια φυσική επιλογή λόγω της γεωγραφίας, των υφιστάμενων χερσαίων αγωγών πέραν του θαλασσίου εμπορίου, και της δυνατότητας παροχής μέσων πληρωμής σε [κινεζικό νόμισμα] γιουάν ως εναλλακτική λύση ως προς αυτά που συνδέονται με δολάρια ΗΠΑ, ευρώ, γιεν Ιαπωνίας, ελβετικά φράγκα, ή βρετανικές λίρες. Αυτή η τάση είναι ήδη σε εξέλιξη. Τους τελευταίους επτά μήνες, οι ρωσικές εξαγωγές προς την Κίνα αυξήθηκαν κατά 48,8% στα 61,45 δισεκατομμύρια δολάρια, αντανακλώντας όχι μόνο την άνοδο των παγκόσμιων τιμών των εμπορευμάτων αλλά και τις αυξημένες αποστολές ρωσικού πετρελαίου.

Από το 2014, τα κινεζικά προϊόντα αντικαθιστούν σταδιακά τα ευρωπαϊκά στην ρωσική αγορά και το 2016, η Κίνα ξεπέρασε για πρώτη φορά την Γερμανία ως η κύρια πηγή βιομηχανικών εργαλείων της Ρωσίας. Η συνδυασμένη επίδραση του αυξανόμενου κόστους υλικοτεχνικής υποστήριξης και των κυρώσεων θα περιορίσει την διαθεσιμότητα πολλών ευρωπαϊκών αγαθών στην Ρωσία, κι έτσι οι Ρώσοι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις θα στραφούν τελικά σε περισσότερες κινεζικές εναλλακτικές. Μάλιστα, τους τελευταίους επτά μήνες, οι εισαγωγές από την Κίνα στην Ρωσία αυξήθηκαν κατά 5,2% στα 36,3 δισεκατομμύρια δολάρια. Καθώς η Κίνα γίνεται ο κύριος εμπορικός εταίρος της Ρωσίας τόσο για τις εξαγωγές όσο και για τις εισαγωγές για την Ρωσία, περισσότερη από αυτή την δραστηριότητα θα πραγματοποιηθεί σε ρενμίνμπι. Το κινεζικό νόμισμα θα γίνει το de facto αποθεματικό νόμισμα για την Ρωσία ακόμη και χωρίς να είναι πλήρως μετατρέψιμο, αυξάνοντας την εξάρτηση της Μόσχας από το Πεκίνο. Αυτή η μετατόπιση βρίσκεται ήδη σε καλό δρόμο, όπως αποδεικνύεται από την εκθετική αύξηση του όγκου των συναλλαγών ρενμίνμπι στο χρηματιστήριο της Μόσχας, που για πρώτη φορά ξεπέρασε το ευρώ σε εμπορευσιμότητα.