Το πρόβλημα της Γερμανίας με την Ουκρανία

Αν και η Γερμανία πρόκειται να επωφεληθεί από το γρήγορο τέλος του πολέμου, δεν θα ωφεληθεί εάν μια τέτοια επίλυση συμβεί με ρωσική επιταγή. Ως εκ τούτου, η Γερμανία πρέπει να κάνει ό,τι μπορεί για να στηρίξει την Ουκρανία στην προσπάθειά της να ανακτήσει περιοχές στα νότια και ανατολικά της χώρας. Το Βερολίνο, μαζί με άλλους Ευρωπαίους συμμάχους, πρέπει να είναι έτοιμο να παράσχει πολύ περισσότερο βαρύ οπλισμό στο Κίεβο για να συμβάλει στην δημιουργία των απαραίτητων συνθηκών για κατάπαυση του πυρός ή ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις. Τέτοιες διαπραγματεύσεις θα ξεκινήσουν μόνο εάν κάθε πλευρά καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι στρατιωτικές επιλογές της έχουν εξαντληθεί. Πέντε μήνες μετά την έναρξη των εχθροπραξιών, και τα δύο μέρη φαίνονται πολύ μακριά από τον υπολογισμό αυτό: η Ρωσία δεν έχει χάσει αρκετά και η Ουκρανία δεν έχει κερδίσει αρκετά. Η Γερμανία, επομένως, θα πρέπει να επιδιώξει να αλλάξει την εξίσωση και να κάνει ό,τι περνά από το χέρι της για να βοηθήσει την Ουκρανία να πολεμήσει καλύτερα [17]. Και πρέπει να το κάνει τώρα και όχι στο μεσοπρόθεσμο μέλλον: η Ουκρανία δεν έχει την πολυτέλεια να περιμένει.

Μέχρι στιγμής, οι προσπάθειες του Scholz να αλλάξει την προσέγγιση της Γερμανίας έχουν συναντήσει σημαντική αντίσταση από την αριστερή πτέρυγα του δικού του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος. Για μεγάλο μέρος της άνοιξης και του καλοκαιριού, ο Scholz αντιμετώπιζε παράπονα για τις δυνητικά επιζήμιες πολιτικές και οικονομικές συνέπειες των ελλείψεων φυσικού αερίου [18] τον επερχόμενο χειμώνα, καθώς και για τις αμφιλεγόμενες αποφάσεις του καγκελάριου να υποστηρίξει πρωτοφανείς κυρώσεις κατά της Ρωσίας, να αυξήσει δραματικά τον αμυντικό προϋπολογισμό και να υποσχεθεί αποστολές βαρέων όπλων στο Κίεβο. Υπάρχουν όμως σημάδια ότι αυτή η αντίθεση μπορεί να ξεπεραστεί. Παραδόξως, ένας από τους εταίρους του Σολτς στον συνασπισμό, το Γερμανικό Κόμμα των Πρασίνων -παλαιότερα γνωστό για την αντιπολεμική, αντιαμερικανική του στάση- έχει ξεπεράσει το SPD για να γίνει υπέρμαχος του ρεαλισμού στον κυβερνητικό συνασπισμό. Αντιπαράθεση με την Ρωσία; Κανένα πρόβλημα. Παραδόσεις όπλων στην Ουκρανία; Βεβαίως. Συνέχιση των πυρηνικών αντιδραστήρων; Ίσως και αυτό. Οι Πράσινοι φαίνεται να έχουν κατανοήσει τη μεταβαλλόμενη διάθεση του ευρύτερου γερμανικού κοινού, το οποίο έχει αρχίσει να κατανοεί ότι η ρωσική εισβολή αντιπροσωπεύει ένα σημείο καμπής στην παγκόσμια πολιτική.

Πράγματι, μια έρευνα που ανατέθηκε από την Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου για την συνάντηση των G-7 τον περασμένο Ιούνιο διαπίστωσε ότι δεν είναι μόνο οι Γερμανοί που αντιλαμβάνονται την ρωσική εισβολή ως Zeitenwende. Μεταξύ 60% και 70% των ερωτηθέντων σε όλες τις χώρες του G-7 συμφώνησαν ότι η νέα εποχή θα διαμορφωθεί από την επιστροφή των παραδοσιακών απειλών για την ασφάλεια, και ότι η Δύση «εισέρχεται σε έναν νέο Ψυχρό Πόλεμο με την Ρωσία». Όπως ήταν αναμενόμενο, σε όλες τις χώρες του G-7 εκτός από την Ιταλία, η Ρωσία θεωρήθηκε η μεγαλύτερη απειλή. Πριν από τριάντα δύο χρόνια, οι Γερμανοί ηγέτες ανακοίνωσαν χαρούμενα και σωστά: «Τώρα περιτριγυριζόμαστε μόνο από φίλους». Σήμερα, αυτό ακούγεται σαν ένα μήνυμα από τον περασμένο αιώνα, όπως πράγματι είναι. Τώρα, υπάρχει ένας πόλεμος στην Ευρώπη, ένας πόλεμος που θα απαιτήσει από την Ευρώπη —και την Γερμανία— να δράσει. Και θα εναπόκειται στον Scholz να φέρει το SPD πληρέστερα σε αυτήν την πραγματικότητα.

ΠΟΙΟΥ ΕΥΡΩΠΗ;

Εκτός από το να κρατά μαζί του το γερμανικό κοινό, ο Γερμανός ηγέτης πρέπει να κρατήσει ενωμένη την Ευρωπαϊκή Ένωση [19]. Με το Ηνωμένο Βασίλειο να συνεχίζει να ανταλλάσσει οργισμένες κατηγορίες μετά το Brexit με τις Βρυξέλλες, με τον Γάλλο πρόεδρο, Εμμανουέλ Μακρόν, να έχει χάσει μέρος της λάμψης του, και με την Ιταλία να τερματίζει ξαφνικά την αξιόπιστη διοίκηση του πρωθυπουργού Μάριο Ντράγκι και να επιστρέφει στην πολιτική αστάθεια, πολλοί ρωτούν αν το Βερολίνο είναι και πάλι έτοιμο να ηγηθεί. Ωστόσο, η επιτυχημένη ηγεσία εξαρτάται τόσο από την εμπιστοσύνη όσο και από την προετοιμασία. Δυστυχώς, η Γερμανία έχει χάσει μέρος της εμπιστοσύνης που οικοδόμησε στην Ευρώπη τις τελευταίες τρεις δεκαετίες λόγω της αδιαλλαξίας της στο Nord Stream 2 -το μακροχρόνια προγραμματισμένο και τώρα ανασταλθέν έργου του αγωγού με την Ρωσία- και της επικίνδυνης εξάρτησής της από την ρωσική ενέργεια. Και οι ευρωπαϊκοί ενδοιασμοί έχουν επιδεινωθεί από τη λιγότερο από ενθουσιώδη θέση του Βερολίνου σχετικά με τις παραδόσεις όπλων στην Ουκρανία. Όταν ο Scholz παρουσίασε ορισμένες σημαντικές προτάσεις στην ΕΕ τον Ιούλιο, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου μεταρρύθμισης της διαδικασίας λήψης αποφάσεων εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, δεν προκάλεσε έκπληξη το γεγονός ότι ορισμένες ανατολικές χώρες-μέλη ήταν λιγότερο από χλιαρές. Αμφισβήτησαν την αλαζονεία τέτοιων πρωτοβουλιών από μια χώρα που ακολουθούσε, πολύ πιο συχνά από όσο ηγείτο, στην Ουκρανία, και που για τόσο καιρό, κατά την άποψή τους, αρνείτο πεισματικά να ακούσει τους εταίρους της για την Ρωσία και την ενέργεια.