Η Αμερική επανεντάσσεται στην μάχη για το κλίμα

Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν υπέγραψε μια σαρωτική σειρά πρωτοβουλιών για την κλιματική αλλαγή αυτή την εβδομάδα, και μαζί με αυτό, ανέκτησε την δυναμική για την αμερικανική δράση για το κλίμα στην παγκόσμια σκηνή. Ενώ η νομοθεσία ονομάζεται Νόμος περί Μείωσης του Πληθωρισμού (Inflation Reduction Act), διαθέτει περίπου 370 δισεκατομμύρια δολάρια ειδικά για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, η μεγαλύτερη επένδυση στη δράση για το κλίμα στην ιστορία των ΗΠΑ. Αυτή η μαζική εισροή χρηματοδότησης θα μπορούσε να τοποθετήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες ώστε να μειώσουν ουσιαστικά τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, εδραιώνοντας την επιστροφή τους σε ηγετικό ρόλο στον παγκόσμιο αγώνα για την κλιματική αλλαγή - έναν ρόλο που η κυβέρνηση Τραμπ είχε απεμπολήσει με την απόσυρσή της από την συμφωνία των Παρισίων και την κατάργηση κλιματικών κανόνων.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζό Μπάιντεν ενώ υπογράφει τον Νόμο περί Μείωσης του Πληθωρισμού (Inflation Reduction Act) στην Ουάσιγκτον, τον Αύγουστο του 2022.
-----------------------------------------------------

Μέχρι την αιφνιδιαστική ανακοίνωση από τους Δημοκρατικούς της Γερουσίας στα τέλη Ιουλίου ότι είχε επιτευχθεί συμφωνία για το νομοσχέδιο, οι προοπτικές ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα εκπληρώσουν τις διεθνείς υποχρεώσεις τους για το κλίμα έμοιαζαν αμυδρές. Η σημαντικότερη μεταξύ αυτών των υποχρεώσεων είναι η δέσμευση για την μείωση έως το 2030 των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου των ΗΠΑ σχεδόν στο μισό του επιπέδου του 2005, ένας στόχος που ανακοινώθηκε τον Μάιο από την κυβέρνηση Μπάιντεν ως η νέα εθνικά καθορισμένη συνεισφορά (national determined contribution, NDC) της χώρας στο πλαίσιο της συμφωνίας των Παρισίων για το κλίμα. Η μείωση κατά το ήμισυ των εκπομπών έως το τέλος αυτής της δεκαετίας είναι η απαραίτητη ταχύτητα απαλλαγής από τον άνθρακα, ώστε να τεθούν οι Ηνωμένες Πολιτείες σε μια οδό για την επίτευξη καθαρών μηδενικών εκπομπών έως το 2050, σε συμμόρφωση με τον στόχο της συμφωνίας των Παρισίων να κρατήσει τις αυξήσεις της παγκόσμιας μέσης θερμοκρασίας πολύ κάτω από τους δύο βαθμούς Κελσίου για να αποφευχθούν οι χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Μέχρι την περασμένη εβδομάδα φαινόταν πιθανό ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα υπολείπονταν σημαντικά από αυτόν τον στόχο, με τις εκτιμήσεις να υποδηλώνουν συνολικές μειώσεις των εκπομπών λιγότερο από 30% [1] έως το 2030.

Οι εκπομπές στις ΗΠΑ βρίσκονται σήμερα περίπου 17% κάτω από τα επίπεδα του 2005, έχοντας αυξηθεί πρόσφατα λόγω της επανέναρξης της οικονομικής δραστηριότητας μετά τις διακοπές λειτουργίας που επιταχύνθηκαν από την πανδημία της COVID-19. Τα εμπόδια τους τελευταίους αρκετούς μήνες -από την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου των ΗΠΑ (US Supreme Court) που περιόριζε την ικανότητα της κυβέρνησης να ρυθμίζει τις εκπομπές των σταθμών ηλεκτροπαραγωγής έως την αυξανόμενη ενεργειακή κρίση που προέρχεται από τον πόλεμο στην Ουκρανία- ενίσχυσαν απλώς την αίσθηση ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα ήταν σε θέση να εκπληρώσουν τις διεθνείς υποχρεώσεις τους. Ο Robert Stavins [2], οικονομολόγος περιβάλλοντος στο Harvard University, αντανακλούσε το κλίμα που επικρατούσε όταν είπε [3] σε έναν δημοσιογράφο στις αρχές Ιουλίου, «Είναι σαφές ότι η NDC δεν πρόκειται να επιτευχθεί – το ερώτημα είναι πόσο μακριά θα βρεθεί η κυβέρνηση από αυτό για το οποίο δεσμεύτηκε».

Αυτή η εικόνα αλλάζει πλέον. Χάρη στον Νόμο περί Μείωσης του Πληθωρισμού, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα είναι σε θέση τόσο να μειώσουν ουσιαστικά τις εκπομπές τους όσο και να επιδείξουν αξιόπιστα την ουσιαστική διεθνή ηγεσία τους για το κλίμα. Αλλά ο νέος νόμος δεν επηρεάζει μόνο τις κλιματικές προοπτικές των Ηνωμένων Πολιτειών. Θέτει επίσης σε εφαρμογή εκτεταμένα μέτρα για την υποστήριξη της εγχώριας βιομηχανίας των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής εξοπλισμού καθαρής ενέργειας, όπως της αιολικής, της ηλιακής, των μπαταριών και των κρίσιμης σημασίας ορυκτών που απαιτούνται για την κατασκευή τους, με το βλέμμα στην εξίσωση των όρων στο εμπόριο με την Κίνα και στην διασφάλιση της πρόσβασης σε βασικές πρώτες ύλες. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ξεκινούν επομένως όχι μία, αλλά δύο διακριτές μετατοπίσεις στην διεθνή στάση τους: την ανανεωμένη ηγεσία στο κλίμα και μια βιομηχανική πολιτική που είναι σχεδιασμένη για να αναμετρηθεί με τον κινεζικό ανταγωνισμό [4] και να ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια [5] των ΗΠΑ. Μολονότι ο οικονομικός και πολιτικός υπολογισμός για την συμπερίληψη διατάξεων που υποστηρίζουν την τοπική οικονομική ανάπτυξη είναι σαφής, η απόφαση θα μπορούσε να έχει επιπτώσεις στην εξωτερική πολιτική, διαταράσσοντας πτυχές της συνεργασίας στην διεθνή σκηνή, από τις διαπραγματεύσεις για το κλίμα έως το διεθνές εμπόριο.

ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΝΟΝΤΑΣ ΤΙΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ