Το άλυτο ενεργειακό παζλ της Ευρώπης

Πριν από τον πόλεμο, οι προτεραιότητες της Γερμανίας φαίνονταν να είχαν νικήσει στην σύγκρουση σχετικά με το πώς η Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορέσει να φτάσει σε ένα μέλλον ουδέτερο σε εκπομπές άνθρακα. Το 2019, όταν η ΕΕ [8] κινήθηκε για να ξεκινήσει την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (European Green Deal) - αυτή που η πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αποκάλεσε «η [αντίστοιχη] στιγμή της Ευρώπης που ο άνθρωπος πατάει στο φεγγάρι» - η αρχική πράσινη ταξινόμηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν περιελάμβανε την πυρηνική ενέργεια. Αλλά η περιχαράκωση της τροχιάς της Γερμανίας -της μεγάλης ευρωπαϊκής χώρας που ιστορικά έχει δυσκολευτεί περισσότερο με την ενέργεια από τότε που ξεκίνησε η εποχή του πετρελαίου- θα μπορούσε μόνο να σημαίνει την αποδοχή μιας άλλης εκδοχής της εξάρτησης από το εξωτερικό. Δεδομένου ότι σχεδόν όλα τα μέταλλα σπάνιων γαιών που χρειάζεται η ΕΕ για ηλιακή και αιολική ενέργεια εισάγονται από την Κίνα, το Πεκίνο πρέπει να είναι στρατηγικός εταίρος στην παραγωγή ενέργειας χαμηλών εκπομπών άνθρακα για την ΕΕ. Έτσι, η Μέρκελ δαπάνησε σημαντικό γεωπολιτικό κεφάλαιο τον τελευταίο χρόνο της θητείας της, προωθώντας μια επίσημη σύνδεση μεταξύ του συστήματος εμπορίας εκπομπών της ΕΕ και του συστήματος της Κίνας.

Υποχρεώνοντας τις κυβερνήσεις σε μια άμεση διευθέτηση των σημερινών δυσκολιών του να αντικαταστήσουν χωρίς πυρηνική ενέργεια την ενέργεια από άνθρακα στον τομέα του ηλεκτρισμού, οι ευρωπαϊκοί κραδασμοί της τιμής του φυσικού αερίου το περασμένο φθινόπωρο και ο πόλεμος της Ρωσίας έχουν ανατρέψει τις ενεργειακές προτεραιότητες αυτών των χωρών. Λίγες μόλις εβδομάδες πριν από την έναρξη του πολέμου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ότι υπό ορισμένες προϋποθέσεις θα περιελάμβανε την πυρηνική ενέργεια στα σχέδιά της για την πράσινη ενέργεια. Με τον Πούτιν [9] να επιδεικνύει την διάθεση του να κλείσει την παροχή ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη και την ασιατική ζήτηση για φυσικό αέριο να αυξάνεται, η μεσοπρόθεσμη επιλογή για τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις γίνεται το εάν θα κατασκευάσουν νέους μικροπυρηνικούς αντιδραστήρες ή εάν θα συνεχίσουν να καίνε άνθρακα πέρα από την παρούσα έκτακτη ανάγκη. Ακόμη και με τους δικούς τους όρους, ωστόσο, αυτές οι επιλογές δεν αποτελούν πανάκεια. Πριν ξεκινήσει ο πόλεμος, περίπου το 50% των εισαγωγών άνθρακα της Γερμανίας προέρχονταν από την Ρωσία. Εν τω μεταξύ, η γηράσκουσα πυρηνική βιομηχανία της Γαλλίας δυσκολεύεται με προβλήματα διάβρωσης. Την περασμένη άνοιξη και στις αρχές του καλοκαιριού, οι μισοί από τους αντιδραστήρες της χώρας ήταν εκτός λειτουργίας. Τον Ιούλιο, οι αυξανόμενες θερμοκρασίες σήμαιναν ότι η πυρηνική παραγωγή έπρεπε να περιοριστεί διότι δεν υπήρχε επαρκές νερό στους ποταμούς το οποίο ήταν διαθέσιμο για ψύξη.

Τα ευρωπαϊκά κράτη έχουν μόνο δύσκολες επιλογές μπροστά τους. Η ψευδαίσθηση ότι στην άλλη πλευρά της ενεργειακής μετάβασης βρίσκεται ένα νέο γεωπολιτικό μέλλον έχει τελειώσει. Ακόμα κι αν πρέπει να φαίνεται ότι δρα, η Ευρώπη δεν μπορεί στην πράξη να αποκηρύξει όλες τις ρωσικές εισαγωγές ενέργειας διότι η παροχή υγροποιημένου φυσικού αερίου και πετρελαίου είναι περιορισμένη. Εάν η Κίνα μπορεί να είναι εταίρος στις χαμηλές εκπομπές άνθρακα, είναι επίσης ένας αντίπαλος στις εισαγωγές ξένης ενέργειας. Όπως και στις αρχές του εικοστού αιώνα, οι ευρωπαϊκές χώρες θα ψάξουν διέξοδο από τους περιορισμούς των εγχώριων πόρων τους, κυρίως αναζητώντας μέταλλα στην Αφρική. Αυτή την φορά δεν μπορούν να υπάρξουν αυτοκρατορίες, μόνο μια διευθέτηση του χάσματος μεταξύ της κατανάλωσης ενέργειας της Ευρώπης και της γεωγραφικής κατανομής των μέσων που απαιτούνται για να παραχθεί αυτή.

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.foreignaffairs.com/anthologies/2016-10-20/world-war
[2] https://www.foreignaffairs.com/tags/world-war-ii
[3] https://www.foreignaffairs.com/regions/russian-federation
[4] https://www.foreignaffairs.com/ukraine/ukraine-war-democracy-nihilism-ti...
[5] https://www.foreignaffairs.com/topics/eisenhower-administration
[6] https://www.foreignaffairs.com/regions/united-states
[7] https://www.foreignaffairs.com/regions/germany
[8] https://www.foreignaffairs.com/topics/european-union
[9] https://www.foreignaffairs.com/tags/vladimir-putin

Copyright © 2022 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/europe/europe-unsolved-energy-puzzle