Ο φαύλος κύκλος του κινδύνου του Πούτιν | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Ο φαύλος κύκλος του κινδύνου του Πούτιν

Η λογική της κλιμάκωσης σε έναν πόλεμο που καταρρέει

Ο άλλος μεγάλος παράγοντας στο πεδίο της μάχης είναι η εκτίμηση της Μόσχας για το πόσο καλά τα πάνε οι Ουκρανοί και οι προοπτικές του Κιέβου για συνεχή Δυτική στρατιωτική και οικονομική βοήθεια. Ο Ζελένσκι έχει εκφράσει συχνά την ανάγκη της Ουκρανίας για τέτοια βοήθεια, συμπεριλαμβανομένων των πιο προηγμένων όπλων. Καθώς πλησιάζει ο χειμώνας, έχει πει επίσης ότι η Ουκρανία χρειάζεται έως και 38 δισεκατομμύρια δολάρια σε έκτακτη οικονομική στήριξη για να καλύψει ένα όλο και μεγαλύτερο πρόβλημα χρέους. Πολλά θα εξαρτηθούν από την πολιτική βούληση των Δυτικών κυβερνήσεων να ανταποκριθούν σε αυτά τα όλο και μεγαλύτερα αιτήματα, τα οποία είναι κρίσιμης σημασίας για την ικανότητα της Ουκρανίας να παραμείνει στην επίθεση και να ανακτήσει τα χαμένα εδάφη.

Εντός της ίδιας της Ρωσίας, ο Πούτιν θα πρέπει επίσης να σταθμίσει τον αντίκτυπο των κυρώσεων στην αμυντική βιομηχανία και στον ενεργειακό τομέα της Ρωσίας. Οι ελλείψεις βασικών τσιπ και εξαρτημάτων όπλων θα παρεμποδίζουν όλο και περισσότερο τις πολεμικές τακτικές και επιλογές του ρωσικού στρατού˙ ομοίως, η έλλειψη βασικών Δυτικών τεχνολογιών -όπως τα εξαρτήματα για εξόρυξη πετρελαίου- θα έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στις εξαγωγές ενέργειας. Όσον αφορά την ρωσική οικονομία [12], οι Δυτικές κυρώσεις έχουν συμβάλει σε ένα ποσοστό πληθωρισμού 14%, σε περιορισμούς στο εξωτερικό εμπόριο και στις διεθνείς χρηματοοικονομικές συναλλαγές και στην απώλεια πολλών ξένων επενδύσεων.

Τέλος, η Μόσχα αντιμετωπίζει ένα εξαιρετικά υψηλό ποσοστό απωλειών. Ο τελευταίος επίσημος ρωσικός αριθμός για τους θανάτους στον πόλεμο, από τον Σεπτέμβριο, είναι 6.534, αλλά οι ΗΠΑ και οι ανεξάρτητες εκτιμήσεις υποδεικνύουν ότι ο αριθμός είναι σχεδόν σίγουρα πολύ υψηλότερος. Τον Ιούλιο, ο διευθυντής της CIA, William Burns, ανέφερε περίπου 15.000 ρωσικούς θανάτους - τον ίδιο αριθμό στρατιωτών που έχασαν οι Σοβιετικοί σε δέκα χρόνια στο Αφγανιστάν. Τον Αύγουστο, το υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ ανέφερε δημόσια 60.000 έως 80.000 ρωσικές απώλειες και στα μέσα Οκτωβρίου, ένας ανεξάρτητος ρωσικός ειδησεογραφικός ιστότοπος αύξησε αυτόν τον αριθμό σε 90.000. Ελάχιστοι Ρώσοι βρίσκουν αξιόπιστα τα επίσημα στοιχεία της Μόσχας, όπως έγινε σαφές από τη μαζική έξοδο των υποψήφιων κληρωτών μετά την «μερική» επιστράτευση του Πούτιν.

Το πώς θα λειτουργήσουν όλες αυτές οι μεταβλητές στους υπολογισμούς του Πούτιν παραμένει ασαφές. Ελάχιστα είναι γνωστά για το τι δεδομένα και πληροφορίες του παρέχονται ή για την ακρίβεια αυτών των δεδομένων. Αρκετές αναφορές έχουν υποδείξει ότι οι κακές πληροφορίες οδήγησαν τον Πούτιν να πιστέψει ότι μια εισβολή στην Ουκρανία θα επιτύγχανε σύντομα, αλλά η ευθύνη πρέπει να αποδοθεί και στον ίδιο τον Πούτιν: η πραγματεία του για την Ρωσία και την Ουκρανία του 2021 αποκάλυψε τις εξαιρετικά λανθασμένες υποθέσεις του σχετικά με την αίσθηση εθνικής ταυτότητας των Ουκρανών, τις στρατιωτικές τους ικανότητες και την προθυμία τους να υπερασπιστούν την χώρα τους ενάντια σε έναν στρατιωτικά ανώτερο αντίπαλο.

Ο ΝΕΟΣ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

Οι διακυμάνσεις που έχει λάβει ο πόλεμος από τον Σεπτέμβριο και μετά υπογραμμίζουν τους κινδύνους της εξαγωγής βιαστικών συμπερασμάτων για μια ρωσική ήττα. Τα εντυπωσιακά κέρδη της Ουκρανίας στην περιοχή του Χάρκοβο και ο επιτυχής βομβαρδισμός της Γέφυρας του Στενού του Κερτς έχουν προκαλέσει πολλά σχόλια σχετικά με μια κρίσιμης σημασίας μετατόπιση της δυναμικής. Ωστόσο, τέτοιες εκτιμήσεις δεν λαμβάνουν υπόψη το πλήρες εύρος των επιλογών του Πούτιν, καθώς αυτός προσπαθεί να κατέβει από την τίγρη. Πράγματι, λίγες μέρες μετά τον βομβαρδισμό της γέφυρας, το πολυήμερο μπαράζ των ρωσικών πυραύλων σε πόλεις και αμάχους της Ουκρανίας έφερε στο επίκεντρο τις σκληρές προοπτικές των τιμωρητικών ικανοτήτων της Ρωσίας. Και εάν οι ισχυρισμοί του Πούτιν για τον αριθμό των κληρωτών είναι αληθινοί, η πρόσφατη επιστράτευση του ενδέχεται να βοηθήσει τους Ρώσους να ανακτήσουν προσφάτως χαμένα εδάφη.

Επιπλέον, ο πόλεμος [13] μεταξύ του Πούτιν και της Δύσης περιλαμβάνει παράγοντες που βρίσκονται πολύ πέρα από το πεδίο της μάχης. Σε αυτή την μεγαλύτερη σύγκρουση, ο Πούτιν θεωρεί σαφώς τον χειμώνα ως βασικό σύμμαχο, έναν [σύμμαχο] που του επιτρέπει να οπλοποιήσει την ενεργειακή μόχλευση της Ρωσίας στην Ευρώπη. Σε ένα ενεργειακό συνέδριο στα μέσα Οκτωβρίου στην Μόσχα, ο διευθύνων σύμβουλος της Gazprom, Alexey Miller, σημείωσε ότι ακόμη και σε έναν ζεστό χειμώνα, «ολόκληρες πόλεις και εδάφη» θα μπορούσαν να παγώσουν για ημέρες ή και εβδομάδες. Στο ίδιο συνέδριο, ο Πούτιν προειδοποίησε ότι η πρόσφατη δολιοφθορά στους αγωγούς Nord Stream -μια επίθεση που πολλοί υποπτεύονται ότι διεξήχθη από την Ρωσία- απέδειξε ότι «οποιαδήποτε ζωτικής σημασίας υποδομή στις υποδομές μεταφορών, ενέργειας ή επικοινωνιών απειλείται - ανεξάρτητα από το σε ποιο μέρος του κόσμου βρίσκεται, από ποιον ελέγχεται, [από το εάν] είναι τοποθετημένη στον βυθό ή στην ξηρά». Αυτό το μήνυμα παραδόθηκε μόλις μια εβδομάδα αφότου ο OPEC+, η κοινοπραξία της οποίας είναι μέλος η Ρωσία, ανακοίνωσε την απόφασή του να μειώσει την παραγωγή πετρελαίου κατά δύο εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως παρά τις εκτεταμένες παρασκηνιακές πιέσεις των ΗΠΑ για να διατηρήσει τα επίπεδα υψηλότερα. Αυτή ήταν μια όχι τόσο διακριτική υπενθύμιση στην Ουάσιγκτον ότι η ενεργειακή μόχλευση της Ρωσίας εκτείνεται πέρα από την Ευρώπη. Η ενέργεια φιγουράρει επίσης στις σημερινές στρατιωτικές τακτικές του Πούτιν στην Ουκρανία: οι πυραυλικές επιθέσεις στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας της Ουκρανίας και σε άλλες υποδομές είναι πιθανώς σχεδιασμένες για να προκαλέσουν δημόσια πίεση στον Ζελένσκι να διαπραγματευτεί με την Μόσχα.