Ο φαύλος κύκλος του κινδύνου του Πούτιν

Στην Ευρώπη, ο Πούτιν θεώρησε επίσης [ότι υπήρχε] όλο και μεγαλύτερη μόχλευση. Κατά την διάρκεια των ετών του Τραμπ, το θεσμικό θεμέλιο της Ευρώπης πιέστηκε σοβαρά σε πολλά μέτωπα. Το επικείμενο οικονομικό διαζύγιο της Βρετανίας από την ήπειρο υποδήλωνε ότι η ένωση εξασθενούσε˙ το όλο και μεγαλύτερο αντιμεταναστευτικό αίσθημα είχε ενδυναμώσει τα λαϊκιστικά κόμματα (και έναν ομοϊδεάτη ηγέτη στην Ουγγαρία), των οποίων οι απόψεις για τις κοινωνικές αξίες και την εθνική ταυτότητα ευθυγραμμίζονταν καλά με τις απόψεις της Ρωσίας˙ και το ΝΑΤΟ φαινόταν να χωρίζεται από υπαρξιακές αμφιβολίες. Ήταν εν μέσω αυτών των εξελίξεων που ο Πούτιν έδωσε την ομιλία του, του Μαρτίου του 2018, δίνοντας έμφαση στην ενισχυμένη στρατιωτική ικανότητα της Ρωσίας και υπονοώντας μια νέα προθυμία να την χρησιμοποιήσει.

Το πότε ακριβώς ο Πούτιν αποφάσισε να εισβάλει στην Ουκρανία παραμένει μυστήριο, αλλά μέχρι το 2021, η Ρωσία έθετε τις στρατιωτικές και πολιτικές βάσεις για να καταστήσει βιώσιμη επιλογή μια εισβολή. Καθ' όλη την διάρκεια του έτους, η Μόσχα χρησιμοποίησε προγραμματισμένες στρατιωτικές ασκήσεις για να παράσχει κάλυψη για την σημαντική συσσώρευση ρωσικών δυνάμεων κατά μήκος των ουκρανικών συνόρων, από περίπου 87.000 τον Φεβρουάριο του 2021 σε περίπου 100.000-120.000 έως τον Δεκέμβριο. Στην συνέχεια, μια απρογραμμάτιστη στρατιωτική άσκηση με την Λευκορωσία στα μέσα Φεβρουαρίου του 2022 τοποθέτησε επιπλέον 30.000 Ρώσους στρατιώτες στα βόρεια σύνορα της Ουκρανίας — σε απευθείας γραμμή προς το Κίεβο.

Ένα εξίσου σημαντικό πολιτικό σημάδι ήταν η εντυπωσιακή πραγματεία 20 σελίδων του Πούτιν, με τίτλο «Περί της Ιστορική Ενότητας των Ρώσων και των Ουκρανών», που δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο του Κρεμλίνου τον Ιούλιο του 2021. Σε αυτήν, υποστήριξε ότι ιστορικά, «οι Ρώσοι και οι Ουκρανοί ήταν ένας λαός —ένα ενιαίο σύνολο»˙ ότι η Ουκρανία δεν υπήρξε ποτέ ως κράτος˙ και ότι η σημερινή κυβέρνηση της Ουκρανίας βρισκόταν υπό «άμεσο εξωτερικό έλεγχο», όπως αποδεικνυόταν από την παρουσία «ξένων συμβούλων» και την «ανάπτυξη της υποδομής του ΝΑΤΟ» στο ουκρανικό έδαφος.

ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΑΠΩΛΕΙΕΣ, ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΑ ΣΤΟΙΧΗΜΑΤΑ

Παρακολουθώντας την απάντηση του Κρεμλίνου στις στρατιωτικές επιτυχίες της Ουκρανίας τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο, θυμάται κανείς την αρχαία κινεζική παροιμία: Όποιος καβαλά μια τίγρη φοβάται να κατέβει. Οκτώ μήνες από την έναρξη ενός πολέμου που υποτίθεται ότι θα τελείωνε σε μέρες ή εβδομάδες, η εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία έχει μεταμορφωθεί σε ένα καταστροφικό τέλμα που δυνητικά απειλεί την εξουσία του [10]. Η απάντησή του στις συσσωρευμένες αποτυχίες της Ρωσίας στο πεδίο της μάχης υποδηλώνει ότι έχει λίγες καλές επιλογές εκτός από το να αυξήσει το διακύβευμα και να αναλάβει ακόμη μεγαλύτερα ρίσκα. Το κρίσιμο ερώτημα που αντιμετωπίζει η Ουκρανία και η Δύση, λοιπόν, είναι πόσο μακριά θα μπορούσε να φτάσει η κλιμάκωση του Πούτιν.

Βασικές μεταβλητές στους υπολογισμούς του [Πούτιν] είναι η ικανότητα της Ρωσίας να εδραιώσει τα εδαφικά της κέρδη και η ικανότητα της Ουκρανίας να διατηρήσει την επιθετική της δυναμική. Η επιτυχία της Ουκρανίας να πάρει πίσω μεγάλο μέρος της περιοχής του Χάρκοβο, να επιτεθεί σε διαδρόμους προσγείωσης και απογείωσης και αποθήκες πυρομαχικών στην Κριμαία και να βομβαρδίσει την Γέφυρα του Στενού του Κερτς - μια ψυχολογικά καταστροφική επιδρομή σε μια βασική γραμμή ανεφοδιασμού και ένα σύμβολο της επιτυχίας του Πούτιν στην Κριμαία - υπογραμμίζουν την σημαντική πρόκληση που αντιμετωπίζει η Μόσχα για να εδραιώσει απλώς τα εδάφη που κατέχει ακόμη. Αυτά τα γεγονότα πρόσφεραν επίσης μια πρόγευση του τι θα αντιμετωπίσει η Μόσχα σε έναν πόλεμο εναντίον των ανταρτών, ακόμη κι αν καταφέρει να ανακτήσει τα χαμένα εδάφη. Εν τω μεταξύ, Δυτικοί εμπειρογνώμονες έχουν επισημάνει τις ρωσικές ελλείψεις σε πολεμοφόδια ακριβείας και ακόμη και σε συμβατικούς πυραύλους, γεγονός που θα περιπλέξει περαιτέρω αυτή την αποστολή.

Η Ρωσία [11] θα πρέπει να αναπληρώσει και να επεκτείνει σημαντικά την μαχητική της δύναμη εάν ελπίζει να κάνει οποιαδήποτε πρόοδο στο πεδίο της μάχης, πόσω μάλλον να υποτάξει την Ουκρανία. Το διάταγμα του Πούτιν στις 25 Αυγούστου για την αύξηση του μεγέθους του ρωσικού στρατού κατά 137.000 [άτομα] ήταν ένα πρώιμο σημάδι ενός προβλήματος ανθρώπινου δυναμικού, όπως και η δημόσια παραδοχή της Μόσχας τον Αύγουστο ότι η ιδιωτική στρατιωτική ομάδα Wagner ήταν μια σημαντική οντότητα στον πόλεμο. Αλλά μετά τα δραματικά κέρδη της Ουκρανίας στις αρχές Σεπτεμβρίου, το ζήτημα της έλλειψης στρατιωτών έγινε οξύ και στις 21 Σεπτεμβρίου, ο Πούτιν ανακοίνωσε την «μερική επιστράτευση» του, που αργότερα διευκρινίστηκε ότι περιλαμβάνει περίπου 300.000 άνδρες. Αυτή η εντυπωσιακή στρατολόγηση σηματοδότησε ένα κρίσιμο σημείο καμπής στο εσωτερικό, με περίπου 100.000 έως 200.000 δυνητικούς κληρωτούς να αναζητούν αμέσως καταφύγιο στο εξωτερικό. Πριν από τον Σεπτέμβριο, ο ρωσικός στρατός βασιζόταν κυρίως στην πρόσληψη και στην στρατολόγηση πολιτών από πιο απομακρυσμένες -και εθνοτικά διαφοροποιημένες- περιοχές της ρωσικής Άπω Ανατολής και του Βόρειου Καυκάσου. Τώρα ακόμη και η Μόσχα και η Αγία Πετρούπολη, όπου διαμένουν πολλά παιδιά της ελίτ, δεν είναι πλέον προστατευμένες από την στρατιωτική πραγματικότητα του πολέμου. Ωστόσο, στις 14 Οκτωβρίου, ο Πούτιν ανακοίνωσε ότι 222.000 νέοι στρατιώτες θα ήταν έτοιμοι για ανάπτυξη εντός δύο εβδομάδων.

Ο Πούτιν με επιστρατευμένους εφέδρους, στην περιοχή Ryazan, στην Ρωσία, τον Οκτώβριο του 2022. Sputnik / Mikhail Klimentyev / Kremlin / Reuters
------------------------------------------------------