Γιατί η Ιαπωνία ανήκει στην AUKUS

Τα σχέδια της AUKUS να προμηθεύσει την Αυστραλία με έως και οκτώ πυρηνικά επιθετικά υποβρύχια θα συνδέσουν το Βασιλικό Ναυτικό της Αυστραλίας πιο στενά με το ναυτικό των ΗΠΑ και της Βρετανίας και θα της επιτρέψουν να αναλάβει εκτεταμένες αναπτύξεις και να προβάλει ισχύ σε όλες τις κρίσιμες θαλάσσιες οδούς και τα παράκτια ύδατα της Νοτιοανατολικής Ασίας και τον Ινδικό Ωκεανό. Αυτές οι ικανότητες θα συνδυάζονται καλά με τις εκτεταμένες υποβρύχιες δυνατότητες της Ιαπωνίας στην Θάλασσα της Ανατολικής Κίνας και τις περιοχές του δυτικού Ειρηνικού Ωκεανού, όπως και με την συνεργασία του JMSDF με το Ναυτικό των ΗΠΑ για την ασφάλεια των θαλάσσιων οδών στην Βορειοανατολική Ασία. Ίσως πιο σημαντικό, ο ναύαρχος των ΗΠΑ που είναι υπεύθυνος για το πρόγραμμα υποβρυχίων του Πολεμικού Ναυτικού προειδοποίησε πρόσφατα [7] ότι η κατασκευή πυρηνικών υποβρυχίων για την Αυστραλία θα φέρει σε αταξία τα αμερικανικά προγράμματα παραγωγής. Ως σημαντικός κατασκευαστής υποβρυχίων, η Ιαπωνία ίσως να είναι σε θέση να βοηθήσει στην παραγωγή και να αποκτήσει εμπειρία στην ανάπτυξη πυρηνικών υποβρυχίων.

ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΝΕΟ ΡΟΛΟ ΤΗΣ ΙΑΠΩΝΙΑΣ

Αν και καμία από τις χώρες της AUKUS δεν έχει αναγνωρίσει δημόσια οποιαδήποτε συζήτηση για την ένταξη της Ιαπωνίας στην συμμαχία, ορισμένοι αξιωματούχοι και πρώην αξιωματούχοι έχουν εκφράσει την υποστήριξή τους για την κίνηση αυτή. Ο πρώην αναπληρωτής βοηθός Υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Elbridge Colby, το περιέγραψε ως έναν καλό τρόπο για να δοθούν κίνητρα για μεγαλύτερες αμυντικές προσπάθειες της Ιαπωνίας καθώς και να αποκτηθούν τα πλεονεκτήματα της «εξαιρετικής ιαπωνικής τεχνολογίας και βιομηχανίας». Ο Tom Tugendhat, μέλος του Βρετανικού Συντηρητικού Κόμματος που ήταν πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Κοινοτήτων και τώρα υπηρετεί ως Υπουργός Ασφαλείας, είπε ότι «η ένταξη της Ιαπωνίας στην AUKUS θα ήταν μια φανταστική ώθηση στην συνεργασία και θα εμβαθύνει την συμμαχία που θα πρέπει να γίνει το δομικό στοιχείο της μελλοντικής μας ασφάλειας στην περιοχή».

Ο John Lee, πρώην ανώτερος σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Υπουργού Εξωτερικών της Αυστραλίας, δήλωσε ότι στην Καμπέρα, «θα υπήρχε ισχυρή πολιτική και γραφειοκρατική υποστήριξη για την ανάμειξη της Ιαπωνίας, αν όχι την ένταξη». Ωστόσο, ο Lee προειδοποίησε επίσης ότι οι Αυστραλοί ίσως να διστάσουν «να επιταχύνουν την ένταξη της Ιαπωνίας στο άμεσο μέλλον». Η κληρονομιά της μη εμπλοκής της Ιαπωνίας σε πολυμερείς συνεργασίες στον τομέα της ασφάλειας παραμένει ανησυχητική, πρότεινε ο Lee, υποστηρίζοντας ότι η AUKUS «θα ήθελε να διασφαλίσει την πλήρη ιαπωνική ευθυγράμμιση σχετικά με τα πρωτόκολλα και τις διαδικασίες για την διαφύλαξη της στρατιωτικής τεχνολογίας και τα σχετικά πρωτόκολλα και διαδικασίες σχετικά με τις πληροφορίες». Αλλά οι αμυντικές συμφωνίες του Τόκιο με την Καμπέρα και το Λονδίνο, για να μην αναφέρουμε την στενή του συμμαχία με τις Ηνωμένες Πολιτείες, έχουν ήδη αρχίσει να κατευνάζουν τέτοιες ανησυχίες. Η συμπερίληψη της Ιαπωνίας στην AUKUS θα ενισχύσει περαιτέρω τις σχέσεις της χώρας με τους στενότερους πολιτικούς εταίρους της και θα αναζωογονήσει την συνεργασία μεταξύ φιλελεύθερων εταίρων στον Ινδο-Ειρηνικό.

Ο ίδιος ο ιαπωνικός λαός δεν έχει ακόμη καταλήξει σε συναίνεση για το θέμα. Ένας αξιωματούχος που δεν είναι εξουσιοδοτημένος να μιλήσει δημόσια είπε ότι θα υπήρχε ευρύ ενδιαφέρον στο Τόκιο να συνεργαστεί με τις χώρες της AUKUS ως «έμπιστος και αξιόπιστος εταίρος». Όσον αφορά το ζήτημα της επίσημης ένταξης σε αυτό που ξεκίνησε ως συμφωνία πυρηνικής τεχνολογίας (για υποβρύχια), ο αξιωματούχος σημείωσε ότι η επέκταση της εστίασης της AUKUS για να συμπεριλάβει κβαντικούς υπολογιστές και δραστηριότητες στον κυβερνοχώρο καθιστά ευκολότερη την προώθησή της στο ιαπωνικό κοινό.

Άλλοι ανώτεροι Ιάπωνες αξιωματούχοι είναι πιο επιφυλακτικοί, πιστεύοντας ότι το Τόκιο πρέπει να επικεντρωθεί πρώτα στο «ΝΑΤΟ+4» (Αυστραλία, Ιαπωνία, Νέα Ζηλανδία, και Νότια Κορέα) για να εμβαθύνει την συνεργασία με ένα ευρύτερο φάσμα ασιατικών και ευρωπαϊκών εθνών. Τον Ιούνιο, ο Kishida έγινε ο πρώτος Ιάπωνας ηγέτης που παρευρέθηκε σε σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ, και πολλοί αξιωματούχοι πιστεύουν ότι η Ιαπωνία μπορεί πιο εύκολα να αυξήσει την συνεργασία της στον τομέα της ασφάλειας σε μια ευρεία πολυμερή ομάδα όπως το ΝΑΤΟ παρά σε μια στενότερη πρωτοβουλία όπως η AUKUS. Η προτεραιότητα, σημείωσαν αυτοί οι αξιωματούχοι σε συνομιλίες μαζί μου, θα ήταν η Quad, το ΝΑΤΟ, και μετά η AUKUS, όλα φυσικά μετά την συμμαχία ΗΠΑ-Ιαπωνίας, η οποία παραμένει ο ακρογωνιαίος λίθος του σχεδιασμού ασφαλείας του Τόκιο.

Για την Αυστραλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, και τις Ηνωμένες Πολιτείες, τα θετικά της συμπερίληψης της Ιαπωνίας στην AUKUS υπερτερούν των μειονεκτημάτων. Η επιθυμία της Ιαπωνίας να ενταχθεί στην AUKUS πιθανότατα θα αυξηθεί καθώς οι περιφερειακές εντάσεις αυξάνονται. Οι επικαλυπτόμενες, ακόμη και περιττές, ομαδοποιήσεις ασφαλείας μπορούν να θεωρηθούν καθαρά θετικές μόνο σε ένα περιβάλλον αυξανόμενης αβεβαιότητας. Αν και μπορεί να χρειαστεί χρόνος για να επιτευχθεί συναίνεση στο Τόκιο σχετικά με την ένταξη και να εξομαλυνθούν τα περιγράμματα της συμμετοχής της Ιαπωνίας, η δημιουργία μιας ομάδας JAUKUS θα ενισχύσει την συμμαχία ΗΠΑ-Ιαπωνίας, θα εμβαθύνει τις σχέσεις της Ιαπωνίας με την Αυστραλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, και θα συμπληρώσει την συνεργασία της Quad στην παγκόσμια υγεία, στις υποδομές, για το κλίμα, και στις πολιτιστικές ανταλλαγές.