Ο ρωσο-ουκρανικός πόλεμος και οι ενδιάμεσες εκλογές στις ΗΠΑ | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Ο ρωσο-ουκρανικός πόλεμος και οι ενδιάμεσες εκλογές στις ΗΠΑ

Πώς «εσωτερικοποιείται» η εξωτερική πολιτική στην Αμερική

Υπό αυτό το πλαίσιο ο ρωσο-ουκρανικός πόλεμος επιτάσσει την τήρηση μιας αυστηρής πολιτικής απέναντι στη Μόσχα που θα την αποσυνδέσει αρχικά από την Ευρώπη και θα την απομονώσει από τον υπόλοιπο κόσμο. Αντί να διεκδικεί έναν πρωταγωνιστικό ρόλο στα Βαλκάνια, στην Ανατολική Ευρώπη, στη Μέση Ανατολή, και στη Νοτιοανατολική Ασία, να εκλιπαρεί για την ευνοϊκή μεταχείρισή της από την Ουάσινγκτον. Βασική πεποίθηση όσων υποστηρίζουν την άποψη αυτή είναι ότι η παρούσα διεθνής συγκυρία προσφέρει μια ιστορική ευκαιρία για την συρρίκνωση της Ρωσίας σε τέτοιο βαθμό ώστε να πάψει να αποτελεί πρόβλημα για την Δύση. Η καθολική αμερικανική υποστήριξη στην Ουκρανία έχει ως στόχο την κατατριβή της Ρωσίας και την δημιουργία προηγούμενου ώστε οι αντίπαλοι των ΗΠΑ, κυρίως η Κίνα, να αντιληφθούν ότι υπάρχει δυνατότητα υπεράσπισης των ζωτικών αμερικανικών συμφερόντων και των συμμάχων τους με κάθε μέσο και οποιοδήποτε τίμημα. Η στρατιωτική βοήθεια προς το Κίεβο είναι επένδυση για την αμερικανική εθνική ασφάλεια.

ΟΙ ΕΝΔΙΑΜΕΣΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ

Οι ενδιάμεσες εκλογές διεξάγονται μέσα σε ένα πρωτοφανές κύμα ακραίας πολιτικής πόλωσης. Οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν εδραιώσει ακλόνητα την πεποίθηση ότι η νίκη των Δημοκρατικών στις εκλογές του 2020 προήλθε μέσω διαβλητών μεθοδεύσεων κυρίως λόγω των επιστολικών ψήφων στις έξι αμφισβητούμενες πολιτείες (swing states) [38] όπου κρίθηκε το αποτέλεσμα. Αυτό εκφράστηκε εμφατικά στις προκριματικές εκλογές όπου από τους δέκα Ρεπουμπλικάνους που είχαν ψηφίσει υπέρ της καθαίρεσης του Ντόναλντ Τραμπ για τα γεγονότα στο Καπιτώλιο μόλις δύο κατάφεραν να είναι εκ νέου υποψήφιοι στις προσεχείς εκλογές. Με τον 45o πρόεδρο των ΗΠΑ να κυριαρχεί ολοκληρωτικά στο κόμμα και με τρεις δικαστικές έρευνες εν εξελίξει εναντίον του, οι εκλογές έχουν πάρει δημοψηφικό χαρακτήρα από το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα. Ο Τζο Μπάιντεν έχει εξαιρετικά χαμηλά ποσοστά δημοτικότητας [39], είναι απαξιωμένος ακόμη και στους Δημοκρατικούς ψηφοφόρους που στην πλειοψηφία τους δεν επιθυμούν να είναι ξανά υποψήφιος το 2024 [40]. Με τις 48 από τις 50 πολιτείες να αποδοκιμάζουν την πολιτική του, κάποιοι ζητούν ακόμη και την αντικατάστασή του [41]. Στην οξεία πολιτική αντιπαράθεση προστίθεται και ο ακήρυχτος εσωτερικός πολιτιστικός πόλεμος που συνεχίζεται αμείωτα για μια σειρά από ταυτοτικά ζητήματα με κυριότερα την οπλοκατοχή/οπλοχρησία, τις αμβλώσεις, και τη μετανάστευση [42]. Οι ΗΠΑ είναι διχασμένες ως χώρα σε τέτοιο βαθμό που Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικάνοι νιώθουν ότι είναι εχθροί μεταξύ τους [43]. Στην κοινή γνώμη η πιθανότητα ενός ένοπλου εμφύλιου πολέμου στο μέλλον αποτελεί μια ανησυχία που έχει καταγραφεί σε διάφορες έρευνες [44]. Η αμερικανική δυσλειτουργία αποτελεί κίνδυνο για όλο τον κόσμο.

03112022-2.jpg

Μια συγκέντρωση υπό το σύνθημα "Count Every Vote" στη Νέα Υόρκη, τον Νοέμβριο του 2020 Carlo Allegri / Reuters
-----------------------------------------------------

Σε αυτό το σύνθετο πλαίσιο προστίθεται και η προβληματική κατάσταση στην οικονομία που είναι σε ύφεση με την εκτίναξη του τιμαρίθμου, την αύξηση της φτώχιας και της συμπίεσης των νοικοκυριών, με τον πόλεμο στο έδαφος της Ουκρανίας να συμβάλει τα μάλα σε αυτό. Όταν οι ανάγκες ασφάλειας συγκρούονται με θέματα που άπτονται του βιοτικού επιπέδου του κοινωνικού συνόλου στο εσωτερικό, η δεύτερη αυτή προτεραιότητα υπερισχύει της πρώτης-εξαιρουμένων των περιπτώσεων όπου η χώρα αντιμετωπίζει άμεση απειλή. Στο αποκεντρωμένο πλουραλιστικό και ανοιχτό θεσμικό πλαίσιο διαμόρφωσης της εξωτερικής πολιτικής, η κοινή γνώμη λειτουργεί ορισμένες φορές ως προσδιοριστικός παράγοντας για την υπόδειξη των ορίων των προεδρικών πρωτοβουλιών στις διεθνείς υποθέσεις, βάζοντας όρια στην εμπλοκή και στις φιλοδοξίες της ηγεσίας [45].

Η ρωσο-ουκρανική διένεξη διανύει τον όγδοο μήνα, με τις ΗΠΑ να συνεχίζουν αμείωτα και παντοιοτρόπως να χρηματοδοτούν την ουκρανική πλευρά. Χωρίς κανένα φανερό κανάλι διπλωματικής επικοινωνίας να διαφαίνεται ανοιχτό και με ασαφή στοχοθέτηση ως προς το αποτέλεσμα και την χρονική διάρκεια της αμερικάνικης βοήθειας, το στρατηγικό αδιέξοδο επιτείνεται σε τέτοιο βαθμό όπου ακόμη και η χρήση τακτικών πυρηνικών όπλων αποτελεί θέμα δημόσιας αναφοράς από τον Αμερικανό και τον Ρώσο πρόεδρο. Η επιστολή [46] που εστάλη από 30 βουλευτές του Δημοκρατικού Κόμματος (οι οποίοι ανήκουν στην προοδευτική πτέρυγα) προς τον Τζο Μπάιντεν αποτυπώνει την έντονη ανησυχία στο εσωτερικό των ΗΠΑ για την εξελισσόμενη κατάσταση. Μόλις δυο εβδομάδες (24 Οκτωβρίου 2022) πριν από τις εκλογές, ζητούν από τον Αμερικανό πρόεδρο να ξεκινήσει απευθείας συνομιλίες με την Ρωσία με στόχο τον τερματισμό του πολέμου το συντομότερο δυνατόν [47].

Η δημόσια συναίνεση στους προεδρικούς χειρισμούς δεν είναι αυτονόητη. Μια σειρά από επιτυχημένους προέδρους στην ιστορία των ΗΠΑ δεν κατάφεραν να επανεκλεγούν ή τελείωσαν την θητεία τους με εξαιρετικά χαμηλά ποσοστά δημοτικότητας λόγω λανθασμένων επιλογών ή κακών χειρισμών σε θέματα ανάμειξης της Αμερικής στο διεθνές γίγνεσθαι (Λίντον Τζόνσον, Τζιμ Κάρτερ, Τζορτζ O. Μπους). Η τωρινή κυβέρνηση μετά την αποτυχημένη απόσυρση από το Αφγανιστάν που ζημίωσε την εικόνα της χώρας διεθνώς και είχε ηθικό αντίκτυπο στο εσωτερικό, αναζητά μια νίκη όχι μόνο ουσίας αλλά και γοήτρου στο ουκρανικό μέτωπο. Το αποτέλεσμα των ενδιάμεσων εκλογών θα κρίνει εν πολλοίς αν ο Τζο Μπάιντεν θα μπορέσει να υπερκεράσει τις αντιδράσεις και να αμβλύνει τις επιπτώσεις στο εσωτερικό της χώρας από τις επιλογές του στην Ουκρανία._