Το «ανάστροφο» Ανατολικό Ζήτημα…

Η Άγκυρα με κύρια έκφραση και όχημα το δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας» επιχειρεί έναν γεωπολιτικό «αναδασμό» ισχύος, επιρροής, και συμφερόντων στην περιοχή που θα έχει επίκεντρο την Τουρκία. Άλλωστε στα μάτια της Άγκυρας, η αναθεώρηση της Λωζάνης έχει de facto ξεκινήσει επί του πεδίου, στην Συρία, στο Ιράκ, στην Κύπρο, στην Λιβύη. Στη νεο-οθωμανική Ερντογανική αντίληψη, η Συνθήκη της Λωζάνης αποτελεί «ασφυκτική» κεμαλική κληρονομιά που πρέπει ν´ αλλάξει, είτε «de facto» είτε «de jure». Σε μια ανατολίτικη εκδοχή του «ζωτικού χώρου», το καθεστώς που επέβαλε η Λωζάνη θα πρέπει να καταστεί πιο «ευρύχωρο» ώστε να συμπεριλάβει τα σημερινά συμφέροντα και τις μεγαλεπήβολες επιθυμίες της Τουρκίας του Ερντογάν.

ΤΟ ΟΥΚΡΑΝΙΚΟ ΩΣ ΕΥΚΑΙΡΙΑ

Στο πλαίσιο αυτό, η Τουρκία δεν αποκλείεται να εκμεταλλευθεί την ουκρανική κρίση. Να μην διστάσει να την χρησιμοποιήσει ως πρόφαση, δικαιολογία, ή καταλύτη για να υποστηρίξει ότι «ήρθε η ώρα των αλλαγών και των νέων περιφερειακών διευθετήσεων». Πιο συγκεκριμένα. Η κατάσταση στην Ουκρανία, αργά ή γρήγορα, θα «γεννήσει» εξελίξεις, συμφωνίες, και διευθετήσεις. Τέτοιες ρυθμίσεις θα μπορούσαν να έχουν μορφή πολιτικών διευθετήσεων, ελέγχου εξοπλισμών στο ευρύτερο πλαίσιο μιας νέας ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφάλειας, ή ακόμα και εδαφικών διευθετήσεων και ανακατατάξεων στην ουκρανική ακτή της Μαύρης Θάλασσας.

Μια αναθεωρητική περιφερειακή δύναμη με τα χαρακτηριστικά και τις στρατηγικές επιδιώξεις της Τουρκίας, δύσκολα θα αφήσει να περάσει ανεκμετάλλευτη τέτοια «ευκαιρία». Με καταλύτη την απαίτησή της για αποστρατιωτικοποίηση των νησιών μας, ενδέχεται να προβάλλει και να υποστηρίξει την ανάγκη «γενικότερων αλλαγών και νέων ρυθμίσεων». Κάτι τέτοιο θα ήταν συμβατό και ως ένα βαθμό συμπληρωματικό με την γνωστή τουρκική πρόταση για πολυμερή περιφερειακή συμφωνία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών, υφαλοκρηπίδας, και Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών στη Μεσόγειο.

Ουδείς βέβαια μπορεί να γνωρίζει εάν κάτι τέτοιο τελικά θα συμβεί. Ούτε όμως και κανείς μπορεί, ούτε και θα έπρεπε, να το αποκλείσει.

Στην πορεία προς το εκλογικό και εμβληματικό για την Τουρκία 2023, θα πρέπει να υπάρχει ετοιμότητα για την αντιμετώπιση και διαχείριση διαφόρων ενδεχομένων και σεναρίων, ακόμα και των πλέον ευφάνταστων, δύσκολων, και προκλητικών.

Η ΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

Προάγγελο τέτοιων εξελίξεων συνιστούν, ειδικά το τελευταίο χρονικό διάστημα, τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς της Τουρκίας έναντι της Ελλάδος . Η Άγκυρα κλιμακώνει σταθερά. Δίνει την εντύπωση ότι εφαρμόζει ένα εγχειρίδιο με οδηγίες για βήμα-βήμα δημιουργία προϋποθέσεων κρίσης.

Ας δούμε τα βήματα αυτά, όχι αποσπασματικά και μεμονωμένα, αλλά ως αλληλένδετα στοιχεία ενός συνολικού σχεδιασμού που επιδιώκει να ωθήσει την Ελλάδα στο εκβιαστικό δίλημμα «διαπραγμάτευση για τα αδιαπραγμάτευτα ή κρίση».

Βήμα 1ο: Έγερση ενός ζητήματος επί του οποίου η άλλη πλευρά -δηλ., η Ελλάδα- , είναι βέβαιον ότι δεν μπορεί με κανέναν τρόπο ούτε να συζητήσει, ούτε βέβαια να αποδεχθεί συμβιβασμό, μιας και αφορά στον σκληρό πυρήνα της εθνικής ασφάλειας και της εδαφικής της ακεραιότητας. Πρόκειται για την ήδη αναφερθείσα τουρκική απαίτηση αποστρατιωτικοποίησης νησιών μας ως προϋπόθεσης για την αναγνώριση της ελληνικής κυριαρχίας επ’ αυτών. Είναι προφανές ότι η Άγκυρα εγείροντας ένα τέτοιο θέμα οδηγεί συνειδητά και σκόπιμα τον διάλογο σε αδιέξοδο.

Βήμα 2ο: Επιμονή στο να θέτει με κάθε αφορμή και ευκαιρία αυτό το αδιέξοδο ζήτημα, σε συνδυασμό με κλιμακούμενες κατηγορίες προς την Ελλάδα και χαρακτηρισμό της ως «αδιάλλακτης».

Μαχητικά αεροσκάφη Rafale της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας πετούν πάνω από την Αεροπορική Βάση της Τανάγρας, πριν από την τελετή άφιξης των πρώτων αεροσκαφών Rafale από την Γαλλία, στις 19 Ιανουαρίου 2022. REUTERS/Alkis Konstantinidis
---------------------------------------------------

Βήμα 3ο: Ενέργειες που επιβεβαιώνουν την αρχική απαράδεκτη απαίτηση περί αποστρατιωτικοποίησης με μαζικές, «βαθιές» παραβιάσεις ελληνικού εθνικού εναερίου χώρου και υπερπτήσεις ελληνικών νησιών.

Βήμα 4ο: Προσωποποίηση της αντιπαράθεσης προκειμένου να γίνει πιο συγκεκριμένη και σαφής η εικόνα του «αντιπάλου». Στόχος των προσωπικών επιθέσεων και από τον ίδιο τον Ερντογάν, ο Έλληνας πρωθυπουργός, καθώς και οι αρμόδιοι υπουργοί Εξωτερικών και Άμυνας, ακόμα και η Πρόεδρος της Δημοκρατίας.

Βήμα 5ο: Διακοπή, με απόφαση και δημόσια δήλωση-δέσμευση του Ερντογάν, κάθε διαύλου επικοινωνίας και διαλόγου σε ανώτατο επίπεδο, το οποίο είναι αυτό που στην Τουρκία λαμβάνονται ακόμα και οι πιο τακτικές αποφάσεις χαμηλής πολιτικής.

Βήμα 6ο: Δαιμονοποίηση του «αντιπάλου» με ακραίες και αστήρικτες κατηγορίες κατά της Ελλάδας για δήθεν: φιλοξενία και εκπαίδευση τρομοκρατών, απώθηση και διακινδύνευση της ζωής προσφύγων και μεταναστών, απειλητική ενίσχυση ενόπλων δυνάμεων, επιθετικό εξοπλισμό νησιών, οικοδόμηση εχθρικών συμμαχιών, όπως με την Γαλλία και τις ΗΠΑ.

Βήμα 7ο: Διαμόρφωση εσωτερικού μετώπου κατά της δαιμονοποιημένης αντιπάλου Ελλάδας με όχημα τα ελεγχόμενα τουρκικά μέσα μαζικής ενημέρωσης που έχουν ξεσπαθώσει απαιτώντας ακόμα και να καταληφθούν ελληνικά νησιά. Η ίδια ακραία ρητορική έχει υιοθετηθεί από την συντριπτική πλειοψηφία των κομμάτων και των πολιτικών δυνάμεων της Τουρκίας.

Βήμα 8ο: Εγρήγορση των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων με μεγάλης κλίμακας ασκήσεις, όπως η EFES 2022, που αξιοποιούνται ως σκηνικό και βήμα εκτόξευσης απειλών κατά της Ελλάδας και μάλιστα με αναφορές στη Μικρασιατική Καταστροφή στην επέτειο των 100 χρόνων.

Βήμα 9ο και ιδιαίτερα σοβαρό: Υιοθέτηση πρακτικών ψυχολογικού πολέμου, όπως το τουίτ του Τούρκου προέδρου στην ελληνική γλώσσα με σκοπό την «αδιαμεσολάβητη» αποστολή του μηνύματος-απειλής απευθείας στην κοινή γνώμη του αντιπάλου.