Ο Νετανιάχου χωρίς όρια

Ο Βενιαμίν Νετανιάχου επέστρεψε στην εξουσία με μια αποστολή: να μετατρέψει το Ισραήλ σε ένα ανοιχτά ρατσιστικό αυταρχικό κράτος, το οποίο βάζει τον ορθόδοξο ιουδαϊσμό πάνω από τα ανθρώπινα δικαιώματα, αντιμετωπίζει τους Άραβες πολίτες του ως εχθρούς, και κατεδαφίζει τους ελέγχους και τις ισορροπίες που επιβάλλει ένα ισχυρό, ανεξάρτητο δικαστικό σύστημα. Ο πρωθυπουργός έχει εξασφαλίσει την εξουσία συγκεντρώνοντας έναν κοινοβουλευτικό συνασπισμό που βλέπει τις δημοκρατικές και φιλελεύθερες ιδέες ως ξένα εμφυτεύματα που στοχεύουν στην υπονόμευση της εβραϊκής ταυτότητας του κράτους.

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Βενιαμίν Νετανιάχου, απευθύνεται σε υποστηρικτές του, στην Ορ Γιεχούντα, στο Ισραήλ, τον Οκτώβριο του 2022. Nir Elias / Reuters
--------------------------------------------------

Οι συμφωνίες που δεσμεύουν τα κόμματα-μέλη του συνασπισμού αποτελούν ένα προσχέδιο επανάστασης. Τα μέλη έχουν δεσμευτεί να επιτρέψουν τις διακρίσεις εις βάρος των γυναικών, των μη Εβραίων, και των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων «για λόγους θρησκευτικών πεποιθήσεων». Έχουν αποκαλέσει τον μεγάλο αραβικό πληθυσμό στις βόρειες και νότιες περιοχές του Ισραήλ ως «δημογραφική πρόκληση». Οι ισραηλινές πολιτικές συμφωνίες σπάνια εφαρμόζονται κατά γράμμα, αλλά χρησιμεύουν ως δηλώσεις προθέσεων και σηματοδοτούν την κατεύθυνση προς την οποία θα κινηθούν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής. Το τρέχον σύνολο συμφωνιών έχει καταστήσει σαφές ότι ο νέος κυβερνητικός συνασπισμός της χώρας θα είναι ο πιο δεξιός στην ιστορία του Ισραήλ.

Τρεις πολιτικοί οδηγούν τον ιδεολογικό ζήλο του νέου συνασπισμού, καθένας από τους οποίους κάνει τον Νετανιάχου να μοιάζει μαλθακός. Ο πρώτος είναι ο Itamar Ben-Gvir, οπαδός του ανθρώπου που ίδρυσε την Kach -μια ρατσιστική, υπέρ της βίας πολιτική οργάνωση που κηρύχθηκε τρομοκρατική ομάδα και τέθηκε εκτός νόμου το 1994, αφότου ένας υποστηρικτής της πυροβόλησε και σκότωσε 29 Μουσουλμάνους. Ο ίδιος ο Ben-Gvir έχει μακρύ ιστορικό συλλήψεων και καταδικών για αδικήματα όπως η υποστήριξη της τρομοκρατίας και η υποκίνηση του ρατσισμού. Ο δεύτερος είναι ο Bezalel Smotrich, ο ηγέτης των εξτρεμιστών Εβραίων εποίκων στην Δυτική Όχθη, ο οποίος συνελήφθη το 2005 με περίπου 200 γαλόνια καυσίμων που οι Αρχές υποπτεύονταν ότι σχεδίαζε να χρησιμοποιήσει για να βλάψει τις εθνικές υποδομές και να εμποδίσει το Ισραήλ να απομακρύνει τους οικισμούς από την Γάζα˙ αφέθηκε ελεύθερος χωρίς να του απαγγελθούν κατηγορίες. Το τρίτο πρόσωπο, ο Avi Maoz, ηγείται ενός μικρού αλλά φανατικού θρησκευτικού και υπερεθνικιστικού κόμματος που θέλει να εκκαθαρίσει το εκπαιδευτικό σύστημα, την δημόσια διοίκηση, και τα μέσα ενημέρωσης του Ισραήλ από τους φιλελεύθερους, τις φεμινίστριες, και τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα. Έχοντας επίγνωση του ιστορικού του Νετανιάχου για αθετημένες υποσχέσεις και ξεκάθαρα ψέματα, αυτοί οι τρεις εξτρεμιστές απαίτησαν και έλαβαν νέες συνταγματικές εξουσίες πριν συμφωνήσουν να τον κάνουν πρωθυπουργό. Ο Ben-Gvir θα ηγηθεί της αστυνομίας και της συνοριοφυλακής του Ισραήλ με πρωτοφανείς υπουργικές εξουσίες. Ο Smotrich θα έχει πιο ελεύθερα χέρια για την επέκταση των οικισμών και την προώθηση της προσάρτησης εδαφών της Δυτικής Όχθης από το Ισραήλ. Ο Maoz θα είναι υπεύθυνος για την εξωσχολική εκπαίδευση και θα λάβει ειδικό προϋπολογισμό για την «ενίσχυση της εβραϊκής ταυτότητας του Ισραήλ».

Ο εναγκαλισμός του Νετανιάχου και με τις τρεις προσωπικότητες του έδωσε μια μοναδική ευκαιρία να διαλύσει το υπάρχον κρατικό σύστημα, το οποίο θεωρεί εχθρικό και ασεβές προς την ηγεσία του. Έκανε τα πρώτα βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση διορίζοντας έναν βαθιά πιστό [σε εκείνον] πολιτικό, τον Yariv Levin, ως υπουργό Δικαιοσύνης, κάποιον που ελπίζει ότι θα εξαφανίσει τις δίκες του για διαφθορά. Ο Νετανιάχου ίσως τελικά να αναγκαστεί να μετριάσει κάποιες από τις αυταρχικές και ιδεολογικά ακραίες συμπεριφορές του για να ικανοποιήσει το διεθνές κοινό. Ο ίδιος μπλόκαρε κάποιες από τις πιο επικίνδυνες ιδέες των Ben-Gvir και Smotrich, όπως η αλλαγή του θρησκευτικού status quo στο Όρος του Ναού της Ιερουσαλήμ με το να επιτραπεί η εβραϊκή προσευχή σε έναν από τους ιερότερους τόπους του Ισλάμ. Αλλά το πολιτικό σύστημα του Ισραήλ βρίσκεται στα πρόθυρα να μετατραπεί σε μια πλήρη απολυταρχία, και η Δυτική Όχθη βρίσκεται στα πρόθυρα της έκρηξης. Ο Νετανιάχου παίζει με την φωτιά.

ΚΑΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΔΥΟ ΤΡΟΠΟΥΣ

Ο Νετανιάχου ανέκαθεν έδειχνε δύο πρόσωπα, τον ιδεολογικό ριζοσπάστη και τον λογικό πραγματιστή, προσαρμόζοντας την εικόνα που προτιμούσε στις πολιτικές και διεθνείς περιστάσεις. Ιδεολογικά, βλέπει το Ισραήλ ως εβραϊκό πριν από δημοκρατικό, θεωρεί το παλαιστινιακό εθνικό κίνημα (και τους Δυτικούς υποστηρικτές του) ως μια αντισημιτική απάτη, και βλέπει με βαθιά καχυποψία κρατικά όργανα όπως ο στρατός, η γραφειοκρατία, και η δικαιοσύνη. Για τον πρωθυπουργό και την θρησκευτική και δεξιά βάση του, τα όργανα αυτά αποτελούν ένα «βαθύ κράτος» που χρησιμεύει ως προπύργιο του παλιού Ισραήλ: αριστερό, κοσμικό, και ανεπαρκώς σιωνιστικό. Τα βλέπει ως έναν μηχανισμό που προσπαθεί να ικανοποιήσει τους Αμερικανούς και Ευρωπαίους φιλελεύθερους. Από την πρώτη του εκλογή ως πρωθυπουργός το 1996, ο Νετανιάχου ζήτησε την «αντικατάσταση των παλαιών ελίτ» με κοινωνικά συντηρητικούς και σταθερά εθνικιστές νεοφερμένους.