Ο μακροχρόνιος πόλεμος στην Ουκρανία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Ο μακροχρόνιος πόλεμος στην Ουκρανία

Η Δύση πρέπει να σχεδιάσει για μια παρατεταμένη σύγκρουση με την Ρωσία

Στην συνέχεια υπάρχει ο κίνδυνος κλιμάκωσης. Η Μόσχα έχει επανειλημμένα προειδοποιήσει την Ουάσινγκτον να μην στείλει πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένου του τακτικού πυραυλικού συστήματος MGM-140 Army Tactical Missile System ή ATACMS, το οποίο έχει βεληνεκές 300 χιλιομέτρων (186 μιλίων) και θα μπορούσε να πλήξει βαθιά μέσα στο ρωσικό έδαφος. Ο Αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, έχει απορρίψει σταθερά τις εκκλήσεις για αποστολή αυτών των εξαιρετικά ικανών πυραύλων στην Ουκρανία, υποστηρίζοντας ότι κάτι τέτοιο θα διχάσει το ΝΑΤΟ και θα κινδυνεύσει να πυροδοτήσει μια άμεση στρατιωτική αντιπαράθεση με την Ρωσία, ακόμη και έναν τρίτο παγκόσμιο πόλεμο. Είναι εύκολο να απορρίψει κανείς αυτούς τους φόβους, όπως κάνουν πολλοί έμπειροι παρατηρητές. Αλλά είναι εξαιρετικά σημαντικό οι Ηνωμένες Πολιτείες να λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τους κινδύνους κλιμάκωσης και να σταθμίζουν συνεχώς τους κινδύνους τού να μην κάνουν αρκετά για να βοηθήσουν την Ουκρανία έναντι των συνεπειών τού να κάνουν πάρα πολλά, συμπεριλαμβανομένης της πιθανότητας η Ρωσία να χρησιμοποιήσει τακτικά πυρηνικά όπλα. Η αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα είναι ότι υπάρχει ένα εγγενές όριο στο κατά πόσο τα ουκρανικά και τα αμερικανικά συμφέροντα συμπίπτουν στην απάντηση στην επιθετικότητα της Ρωσίας.

Φυσικά, το Πεντάγωνο και ο Λευκός Οίκος επανεκτιμούν συνεχώς τις ανάγκες της Ουκρανίας και το τι μπορούν να κάνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες για να τις υποστηρίξουν. Συστήματα που αρχικά αποκλείστηκαν, συμπεριλαμβανομένου του πυροβολικού μεγαλύτερης εμβέλειας και των προηγμένων συστημάτων αεράμυνας όπως το Patriot, έχουν από τότε σταλεί στην Ουκρανία. Η τελευταία τέτοια αλλαγή αφορά τεθωρακισμένα οχήματα, με τις ΗΠΑ και την Γαλλία να συμφωνούν να προμηθεύσουν το Κίεβο με τεθωρακισμένα οχήματα μάχης και ελαφρά άρματα μάχης. Αλλά ενώ αυτά τα όπλα και ο εξοπλισμός θα βοηθήσουν την Ουκρανία, είναι απίθανο να γείρουν την ισορροπία δυνάμεων στο πεδίο της μάχης αρκετά ώστε να τερματιστεί ο πόλεμος.

Αν μια πλήρης στρατιωτική νίκη της Ουκρανίας είναι απίθανη σύντομα, οι προοπτικές για μια ειρήνη μέσω διαπραγματεύσεων φαίνονται ακόμη πιο μακρινές. Παρόλο που ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, έχει επανειλημμένα δηλώσει [3] την προθυμία του να «διαπραγματευτεί με όλους τους συμμετέχοντες σε αυτήν την διαδικασία για κάποια αποδεκτά αποτελέσματα», είναι σαφώς ανειλικρινής. Πάντοτε προτιμούσε να συζητά τους εδαφικούς του στόχους απευθείας με τις Ηνωμένες Πολιτείες παρά να ασχολείται σοβαρά με την ουκρανική ηγεσία˙ επιπλέον, έχει επίσης επιμείνει ότι οι τέσσερις ουκρανικές περιφέρειες ή επαρχίες που η Ρωσία ισχυρίστηκε παράνομα ότι προσάρτησε τον Σεπτέμβριο, μαζί με την Κριμαία, την οποία κατέλαβε το 2014, αποτελούν αμετάβλητα μέρος της Ρωσίας. Ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, από την πλευρά του, έχει δηλώσει ότι το Κίεβο δεν θα δεχθεί ποτέ οποιεσδήποτε ρωσικές αξιώσεις επί του ουκρανικού εδάφους και ότι οποιαδήποτε τελική ειρήνη θα πρέπει να αναγνωρίσει τα σύνορα της Ουκρανίας του 1991. Κανένα δέλεαρ της Δύσης δεν θα αλλάξει την στάση του Ζελένσκι, ο οποίος απολαμβάνει συντριπτική υποστήριξη [4] από το ουκρανικό κοινό -παρά, ή ίσως εξαιτίας, των εξαιρετικών δεινών που τους έχει προκαλέσει ο πόλεμος.

ΕΝΑ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ

Χωρίς να είναι πιθανή σύντομα ούτε η απόλυτη νίκη ούτε η ειρήνη μέσω διαπραγματεύσεων, ο πόλεμος θα συνεχιστεί στο άμεσο μέλλον. Οι ρωσικές άμυνες στα ανατολικά και τα νότια ισχυροποιούνται κατά μήκος της μετωπικής γραμμής των 600 μιλίων που χωρίζει τώρα τις ρωσικές από τις ουκρανικές δυνάμεις. Αμφότερες οι πλευρές θα διερευνήσουν αμυντικές αδυναμίες, αλλά αν δεν υπάρξει ευρύτερη κατάρρευση της μιας ή της άλλης, η γραμμή αντιπαράθεσης είναι πιθανό να παραμείνει λίγο-πολύ εκεί που είναι τώρα. Η εξάντληση και η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού και υλικού μπορεί να προκαλέσει ακόμη και μεγάλες παύσεις στις μάχες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια διαπραγματευτική απεμπλοκή ή συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, έστω και προσωρινή ή υπό προϋποθέσεις. Δεν τελειώνουν όλοι οι πόλεμοι -ή δεν καταλήγουν σε μόνιμες ειρηνευτικές διευθετήσεις. Ο πόλεμος της Κορέας έληξε με ανακωχή και ο πόλεμος του Γιομ Κιπούρ το 1973 κατέληξε σε «συμφωνίες απεμπλοκής», οι οποίες στην περίπτωση του Ισραήλ και της Συρίας εξακολουθούν να ισχύουν. Η Ρωσία είναι εξοικειωμένη στο να ζει με παγωμένες συγκρούσεις, μεταξύ άλλων στην Γεωργία και τη Μολδαβία.

Εάν ένα τόσο ζοφερό μέλλον περιμένει τους Ουκρανούς -μια κατάσταση στην οποία η κατάσταση πολέμου παραμένει παρούσα, με ή χωρίς έντονες μάχες- η Δύση θα χρειαστεί μια πολυδιάστατη, μακροπρόθεσμη στρατηγική που ούτε θα εγκαταλείψει το μέλλον της Ουκρανίας ούτε θα αποφεύγει να ασχοληθεί με την Ρωσία σε θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος. Αν και είναι εξαιρετικά δύσκολο να φανταστεί κανείς να συνεργάζεται με τον Πούτιν και το καθεστώς του, η Δύση ίσως να μην έχει πολλές επιλογές μακροπρόθεσμα. Ο Πούτιν έχει αποδυναμωθεί από τις συσσωρευμένες αποτυχίες αυτού του πολέμου, αλλά έχει περάσει 22 χρόνια εδραιώνοντας την εξουσία [του] για να εξασφαλίσει ότι κανείς δεν μπορεί να τον αμφισβητήσει με επιτυχία. Ούτε μια επανάσταση από τα κάτω είναι πολύ πιθανή, δεδομένης της συνεχιζόμενης ικανότητας της Μόσχας για καταστολή του ρωσικού λαού. Και ακόμη και αν ο Πούτιν απομακρυνθεί από την εξουσία, ο διάδοχός του θα μπορούσε κάλλιστα να είναι κάποιος που μοιράζεται το όραμά του για μια Μεγάλη Ρωσία και ίσως ακόμη και να πιστεύει ότι [ο Πούτιν] δεν υπήρξε αρκετά σκληρός.