Το Κίεβο και η Μόσχα διεξάγουν δύο διαφορετικούς πολέμους | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Το Κίεβο και η Μόσχα διεξάγουν δύο διαφορετικούς πολέμους

ΕΝΑΣ ΧΡΟΝΟΣ ΜΕΤΑ. Τι αποκάλυψε ο πόλεμος στην Ουκρανία για τις σύγχρονες συγκρούσεις

Δεδομένου ότι η Ουκρανία και η Ρωσία αποτελούσαν αμφότερες μέρος της Σοβιετικής Ένωσης μέχρι το 1991, οι ένοπλες δυνάμεις τους έχουν κοινή ιστορία καθώς και κοινή εμπειρία με σοβιετικό εξοπλισμό. Από το 2014, ωστόσο, η Ουκρανία περιήλθε σταδιακά υπό Δυτική στρατιωτική επιρροή. Αυτή η διαδικασία επιταχύνθηκε κατά την διάρκεια της προετοιμασίας της εισβολής της Ρωσίας το 2022, και ακόμη περισσότερο όταν ξεκίνησε ο πόλεμος. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους έχουν παράσχει στην Ουκρανία διάφορες μορφές βοήθειας, όπως εκπαίδευση, πληροφορίες, και προηγμένα οπλικά συστήματα. Αν και η Ουκρανία έχει χρησιμοποιήσει όπλα που της επιτρέπουν να στοχεύει ρωσικές δυνάμεις οι οποίες βρίσκονται πολύ πίσω από την πρώτη γραμμή (όπως θέσεις διοίκησης, αποθήκες πυρομαχικών, και κόμβους υλικοτεχνικής υποστήριξης) και περιοχές όπου είναι συγκεντρωμένα τα ρωσικά στρατεύματα, η Ρωσία είχε λίγες επιλογές εκτός από το να στηριχθεί στο πυροβολικό της και, μετά την επιστράτευση [2], σε επιθέσεις πεζικού που έχουν σχεδιαστεί για να καταστήσουν τις κωμοπόλεις και τις πόλεις της Ουκρανίας ανυπεράσπιστες.

Ενισχύοντας την αντίθεση, οι ρωσικές δυνάμεις προσπάθησαν να «ρωσοποιήσουν» περιοχές υπό τον έλεγχό τους -επιβάλλοντας προϋποθέσεις γλώσσας, εκπαίδευσης, και συναλλάγματος στους τοπικούς πληθυσμούς - και έχουν χρησιμοποιήσει βασανιστήρια και εκτελέσεις για να αναστείλουν την ουκρανική αντίσταση. Αυτό προστίθεται στα εκτεταμένα εγκλήματα πολέμου που έχουν διαπράξει, συμπεριλαμβανομένων των απαγωγών, καθώς και των λεηλασιών και της σεξουαλικής κακοποίησης, που αντικατοπτρίζουν τον φόβο τους για δολιοφθορές και κατασκοπεία, μαζί με την γενική απειθαρχία.

Μέχρι στιγμής, τα αποτελέσματα της ρωσικής προσέγγισης έχουν επιβεβαιώσει τις συνήθεις επικρίσεις για την στρατηγική του ολοκληρωτικού πολέμου. Η επίθεση κατά της κοινωνίας των πολιτών της Ουκρανίας δεν έχει επηρεάσει την λαϊκή υποστήριξη προς την ουκρανική κυβέρνηση. Αντίθετα, η συσσώρευση αποδεικτικών στοιχείων για την εξωφρενική ρωσική συμπεριφορά έχει κάνει την Ουκρανία ακόμη πιο αποφασισμένη να διασφαλίσει ότι αυτά τα εδάφη θα απελευθερωθούν και ότι κανένα δεν θα παραδοθεί στην Ρωσία επ' αόριστον. Οι ανθρωπιστικές συνέπειες των μεθόδων της Ρωσίας ενίσχυσαν επίσης την Δυτική υποστήριξη προς την Ουκρανία. Επιπλέον, οι ολοκληρωτικού πολέμου στόχοι της Ρωσίας έχουν ενισχύσει την ουκρανική πεποίθηση ότι δεν υπάρχει διαθέσιμη καμιά προφανής «συμβιβαστική ειρήνη». Ούτε οι τακτικές ολοκληρωτικού πολέμου της Ρωσίας εμπόδισαν τις ουκρανικές επιχειρήσεις.

Τους τελευταίους μήνες, η Μόσχα έχει παράσχει λογικές καταναγκασμού για τις επιθέσεις της σε μη στρατιωτικές υποδομές, που συνδέονται με την άρνηση της Ουκρανίας να αποδεχθεί την προσάρτηση τεσσάρων επαρχιών στην ανατολική Ουκρανία από την Ρωσία τον Σεπτέμβριο. Αυτές οι επιθέσεις έχουν κάνει την ζωή εξαιρετικά δύσκολη για τους Ουκρανούς, με αμάχους να σκοτώνονται και να τραυματίζονται τακτικά από τυχαία χτυπήματα, και από συχνές διακοπές ρεύματος κατά τους χειμερινούς μήνες. Αλλά οι Ουκρανοί έχουν μάθει να προσαρμόζονται, εξουδετερώνοντας αυξανόμενους αριθμούς πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών με την αεράμυνά τους και βρίσκοντας τρόπους να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες των πολιτών. Μετά από έναν χρόνο πολέμου, δεν υπήρξε καμία προφανής επίδραση στην βούληση της Ουκρανίας να πολεμά.

Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΤΑΝΚΣ

Ένας χρόνος πολέμου στην Ουκρανία έχει δυσφημίσει περαιτέρω την προσέγγιση του ολοκληρωτικού πολέμου. Τι αποκάλυψε όμως για τον κλασικό πόλεμο; Εδώ, η εμπειρία προειδοποιεί ότι οι νίκες στο πεδίο της μάχης που είναι απαραίτητες για αυτήν την προσέγγιση μπορούν να αποδειχθούν απατηλές όταν οι αμυνόμενες δυνάμεις φαίνεται να έχουν εγγενή πλεονεκτήματα έναντι της επίθεσης. Σε τέτοιες καταστάσεις, οι στρατοί μπορούν να κολλήσουν σε μακροχρόνιες και εξαντλητικές αντιπαραθέσεις. Είναι δυνατό να συντρίψεις έναν υπεροπλισμένο εχθρό με το να ανοίγεις τρύπες στις γραμμές του, αλλά αυτό συνήθως απαιτεί ελιγμούς με τεθωρακισμένα οχήματα, έκπληξη του εχθρού με απροσδόκητες προελάσεις, επίτευξη επιτυχίας μέσω περικυκλώσεων, και ώθηση του εχθρού σε γρήγορες υποχωρήσεις σε σημείο όπου τελικά να είναι ανίκανος να συνέλθει.

Ένα τέτοιο αποτέλεσμα δεν είναι εύκολο να επιτευχθεί. Στην Ουκρανία, οι πιο επιτυχημένες επιθέσεις είτε από τη μια είτε από την άλλη πλευρά σημειώθηκαν σε καταστάσεις όπου οι άμυνες ήταν ασθενείς επί του πεδίου. Τα ρωσικά κέρδη ήρθαν τις πρώτες ημέρες του πολέμου, όταν οι δυνάμεις της [Ρωσίας] είχαν το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού και ήταν σε θέση να κινηθούν γρήγορα. Στον νότο, συνάντησαν μικρή αντίσταση, ειδικά εκεί όπου οι άμυνες ήταν ανεπαρκώς οργανωμένες, ιδίως στην Χερσώνα. Ωστόσο, στον βορρά, πήραν προωθημένες θέσεις που δεν μπορούσαν να διατηρηθούν, σύντομα μπήκαν σε μπελάδες ενάντια στις ευκίνητες ουκρανικές άμυνες, και αναγκάστηκαν να αποσυρθούν. Στην συνέχεια, στο επόμενο στάδιο του πολέμου, ξεκινώντας με τη μάχη για τη Ντονμπάς, τα ρωσικά κέρδη ήταν λίγα, καλύπτοντας στενές περιοχές, και επιτεύχθηκαν μόνο με τεράστιο κόστος και σε μήνες.

Από την πλευρά της, η πιο εντυπωσιακή επίθεση της Ουκρανίας ήρθε στο Χάρκοβο τον Σεπτέμβριο, όταν οι δυνάμεις της εκμεταλλεύθηκαν μια αδύναμη και κακώς προετοιμασμένη άμυνα, ενώ η ρωσική ανώτατη διοίκηση επικεντρωνόταν στη Ντόνετσκ και την Χερσώνα. Ωστόσο, σε περιοχές όπου η ρωσική άμυνα είχε προετοιμαστεί και στην συνέχεια ενισχύθηκε από τα επιπλέον στρατεύματα που δημιουργήθηκαν από την επιστράτευση, η πρόοδος της Ουκρανίας έχει επιβραδυνθεί. Οι ουκρανικές δυνάμεις περιορίστηκαν περαιτέρω λόγω της έναρξης του χειμώνα, καθώς το έδαφος έγινε βαλτώδες. Η αντεπίθεση της Ουκρανίας για την ανακατάληψη της Χερσώνας ξεκίνησε με αργό ρυθμό στα τέλη του καλοκαιριού και οι δυνάμεις της μπόρεσαν να σημειώσουν πρόοδο μόνο όταν κατάφεραν να κόψουν τις ρωσικές γραμμές ανεφοδιασμού, καθιστώντας έτσι την πόλη της Χερσώνας ανυπεράσπιστη. Εκκενώθηκε τον Νοέμβριο.