Γιατί η Κίνα δεν έχει έρθει προς διάσωση της Ρωσίας

Αλλά ο κύριος λόγος για τον οποίο οι κινεζικές επιχειρήσεις είναι τόσο απρόθυμες να συνεργαστούν με την άλλη πλευρά του Αμούρ μπορεί να έχει να κάνει περισσότερο με την Ουάσιγκτον παρά με τη Μόσχα. Οι κινεζικές επιχειρήσεις ανησυχούν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να επιβάλουν δευτερογενείς κυρώσεις που θα στόχευαν επιχειρήσεις από οποιαδήποτε χώρα που συνεργάζεται με ρωσικές εταιρείες. Μέχρι στιγμής, η Ουάσινγκτον έχει επιβάλει τέτοια μέτρα μόνο σε συναλλαγές με τον στρατιωτικό τομέα της Ρωσίας. Αν οι Ηνωμένες Πολιτείες επεκτείνουν τα μέτρα αυτά και σε άλλους οικονομικούς τομείς, όλες οι εταιρείες σε όλο τον κόσμο θα αναγκαστούν να επιλέξουν μεταξύ των αμερικανικών και των ρωσικών αγορών. Για τις περισσότερες επιχειρήσεις, η προσκόλληση στις Ηνωμένες Πολιτείες θα ήταν εύκολη υπόθεση. Ως αποτέλεσμα, οι κινεζικές εταιρείες έχουν ελάχιστα κίνητρα να επενδύσουν χρόνο και χρήμα στην ανάπτυξη σχέσεων με ρωσικές επιχειρήσεις, τις οποίες ίσως χρειαστεί σύντομα να εγκαταλείψουν.

Ίσως πιο ανησυχητικό για το Κρεμλίνο είναι ότι οι κινεζικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην άλλη πλευρά του Αμούρ δεν αναπληρώνουν την αποχώρηση των Δυτικών προμηθευτών από την ρωσική αγορά: οι κινεζικές επιχειρήσεις στέλνουν κυρίως απλά κινητά τηλέφωνα, εξοπλισμό μεταφορών, και υπολογιστές. Οι κινεζικές εταιρείες δεν στέλνουν προηγμένη τεχνολογία στην Ρωσία: σύμφωνα με τα κινεζικά τελωνειακά στοιχεία, οι κινεζικές εξαγωγές ημιαγωγών προς την Ρωσία παρέμειναν συνολικά αμετάβλητες το 2022. Και πάλι, μπορεί να φταίνε οι Ηνωμένες Πολιτείες: όπως και η Ρωσία, η Κίνα έχει χάσει την πρόσβαση σε προηγμένους ημιαγωγούς ως αποτέλεσμα μιας σειράς αμερικανικών ελέγχων των εξαγωγών που εισήχθησαν στα τέλη του 2022. Τα τσιπ που μπορεί να κατασκευάσει η Κίνα είναι ως επί το πλείστον απλά και πιθανώς περιορισμένης χρήσης για την Ρωσία.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες έβαλαν ένα στοίχημα όταν περιόρισαν ταυτόχρονα την δυνατότητα τόσο της Ρωσίας όσο και της Κίνας να εισάγουν εξελιγμένους ημιαγωγούς το 2022. Η Ουάσινγκτον ήλπιζε ότι αντί να συνεργαστούν για να παρακάμψουν αυτά τα μέτρα, το Πεκίνο και η Μόσχα θα ανταγωνίζονταν για την απόκτηση υψηλής ποιότητας τσιπ -και ως επί το πλείστον, αυτό το στοίχημα απέδωσε. Η Ρωσία φαίνεται να εισάγει λαθραία κάποιους ημιαγωγούς από την Τουρκία και ενδεχομένως από το Καζακστάν, την Σερβία, και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Αλλά η Ρωσία πιθανότατα δεν μπορεί να εξασφαλίσει αρκετούς ημιαγωγούς [3] για να καλύψει τις απαιτήσεις της μεγάλης οικονομίας της, υπονομεύοντας την ικανότητα της Μόσχας να δημιουργήσει ένα τεχνολογικό οικοσύστημα από το μηδέν και να οικοδομήσει αλυσίδες εφοδιασμού για προηγμένα προϊόντα. Με την πάροδο του χρόνου, αυτό θα επιβαρύνει σημαντικά τις οικονομικές προοπτικές της Ρωσίας.

ΟΧΙ ΚΑΙ ΤΟΣΟ ΞΕΧΩΡΙΣΤΗ

Στην άλλη πλευρά του εμπορικού ισοζυγίου, η αύξηση των ρωσικών εξαγωγών προς την Κίνα εμφανίζεται πιο εντυπωσιακή: η αξία των ρωσικών αποστολών προς την Κίνα αυξήθηκε κατά 43% το 2022. Αλλά και πάλι, η πραγματικότητα μπορεί να μην είναι τόσο ρόδινη. Η προκαλούμενη από τον πόλεμο άνοδος των τιμών των βασικών εμπορευμάτων εξηγεί ένα μέρος της αύξησης. Το αργό πετρέλαιο, το φυσικό αέριο, και ο άνθρακας αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος των ρωσικών εξαγωγών προς την Κίνα. Το 2022, η τιμή αυτών των εμπορευμάτων εκτοξεύτηκε. Ως αποτέλεσμα, πολλοί παραγωγοί πρώτων υλών κατέγραψαν απότομα άλματα στις εξαγωγές τους προς την Κίνα: για παράδειγμα, ο Καναδάς ανέβηκε κατά 39% το 2022. Οι εξαγωγές της Ρωσίας εκτινάχθηκαν επίσης. Και σε αντίθεση με την δημοφιλή πεποίθηση, η Κίνα δεν φαίνεται να αγοράζει ρωσικά εμπορεύματα με έκπτωση.

Και πάλι, το απόλυτο μέγεθος των ρωσικών εξαγωγών προς την Κίνα υποδηλώνει μια πιο μετριοπαθή πραγματικότητα. Οι εξαγωγές της Ρωσίας προς την Κίνα παρέμειναν χαμηλές, στα 114 δισ. δολάρια πέρυσι. Το ποσό αυτό αντιπροσωπεύει μόλις το 4% των κινεζικών εισαγωγών -στο ίδιο επίπεδο με τις αποστολές στην Κίνα από τη Μαλαισία, η οικονομία της οποίας είναι το ένα έκτο του μεγέθους της Ρωσίας. Φυσικά, γίνεται κάποιο λαθρεμπόριο, με το ρωσικό πετρέλαιο να μεταφέρεται όλο και περισσότερο στο παρασκήνιο από έναν αυξανόμενο στόλο ρωσικών πλοίων. Αλλά η Κίνα πιθανότατα δεν κρύβει το μεγαλύτερο μέρος των εισαγωγών της σε ρωσικό αργό. Δεν έχει ανάγκη να το κάνει˙ οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους δεν έχουν επιβάλει εμπάργκο στις ρωσικές εξαγωγές πετρελαίου, κυρίως από φόβο μήπως ανεβάσουν τις τιμές του αργού και υποκινήσουν αντιδράσεις κατά των κυρώσεων στον παγκόσμιο Νότο.

Όσον αφορά το μέλλον, οι ενεργειακές εξαγωγές της Ρωσίας προς την Κίνα ενδέχεται να έχουν σταθεροποιηθεί. Το Πεκίνο ήταν πάντα προσεκτικό στο να διατηρεί ένα ποικίλο μείγμα προμηθευτών ενέργειας. Οι ειδικοί της ναυτιλίας πιστεύουν ότι η Κίνα περιορίζει τις εισαγωγές πετρελαίου σε περίπου δύο εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα από οποιαδήποτε χώρα -ένα επίπεδο που η Σαουδική Αραβία έχει φτάσει εδώ και καιρό και που η Ρωσία πιθανότατα θα φτάσει στα τέλη του 2022. Η κινεζική ηγεσία μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα προσεκτική με την Ρωσία από αυτή την άποψη, δεδομένου ότι ο Πούτιν έδειξε το 2022 ότι δεν είχε κανέναν ενδοιασμό να κλείσει την στρόφιγγα του φυσικού αερίου προς την Ευρώπη. Οι περιορισμοί δυναμικότητας θα περιορίσουν επίσης τις ρωσικές εξαγωγές υδρογονανθράκων προς την Κίνα. Μόνο λίγα κινεζικά διυλιστήρια είναι εξοπλισμένα για να διυλίσουν ρωσικό αργό, το οποίο είναι πλούσιο σε εξαιρετικά τοξικό υδράργυρο.