Η κουρασμένη από τον πόλεμο Δύση

Παρόμοιες τάσεις εμφανίζονται στις Ηνωμένες Πολιτείες. Σύμφωνα με δημοσκόπηση του Pew Research Center που δημοσιεύθηκε τον Φεβρουάριο, το ένα τέταρτο των Αμερικανών πιστεύει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες παρέχουν υπερβολική υποστήριξη στο Κίεβο. Μετά την διαρροή χημικών στην East Palestine, στο Οχάιο, τον Φεβρουάριο, ορισμένοι συντηρητικοί αναρωτήθηκαν γιατί ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, επισκέφθηκε το Κίεβο αντί να επισκεφθεί την πληγείσα κοινότητα στην πατρίδα του. Επιπλέον, από τις αρχές του έτους, εξέχοντες Αμερικανοί συντηρητικοί παράγοντες επιρροής προσπάθησαν να απαξιώσουν τις εικόνες των ουκρανικών δεινών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ως ψεύτικες, ενώ επέμειναν ότι η υποτιθέμενη έλλειψη οπτικού υλικού από τις μάχες στον πόλεμο στην Ουκρανία υποδηλώνει ότι η σύγκρουση είναι μια επινοημένη συνωμοσία. (Αυτή η θεωρία είναι ιδιαίτερα παράλογη, δεδομένων των δεκάδων χιλιάδων επαληθευμένων βίντεο και φωτογραφιών που έχουν αναρτηθεί στο διαδίκτυο από πολίτες και μαχητές). Το επακόλουθο αυτών των ισχυρισμών είναι η κατηγορία ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν δραματοποιεί την σύγκρουση για να δικαιολογήσει την εξαιρετική γενναιοδωρία που παρέχει στην Ουκρανία.

ΤΑ ΨΕΜΑΤΑ ΡΙΖΩΝΟΥΝ

Η Ρωσία ελπίζει εδώ και καιρό σε τέτοιες διαιρέσεις της κοινής γνώμης σε άλλες χώρες και έχει εργαστεί αρκετές φορές για την διεύρυνσή τους, επιδιώκοντας να ενισχύσει την κόπωση της συμπόνιας. Το 2016, για παράδειγμα, κατά την διάρκεια της κορύφωσης της προσφυγικής κρίσης στην Ευρώπη, το κρατικά ελεγχόμενο τηλεοπτικό δίκτυο Channel One και άλλοι ρωσικοί οργανισμοί προπαγάνδας [2] έσπειραν μια επινοημένη ιστορία για τον βιασμό μιας έφηβης ρωσικής καταγωγής στην Γερμανία από έναν Άραβα μετανάστη. Παρόλο που η γερμανική αστυνομία επιβεβαίωσε τελικά ότι δεν είχε πραγματοποιηθεί τέτοιος βιασμός, το μύθευμα έλαβε τις δικές του διαστάσεις χάρη στην συντονισμένη εργασία των ρωσικών δικτύων πληροφόρησης. Ο κρατικός ραδιοτηλεοπτικός φορέας της Ρωσίας κάλυψε την ιστορία, όπως και τα ξένα ειδησεογραφικά δίκτυα του Κρεμλίνου, συμπεριλαμβανομένων των RT, Sputnik, και RT Deutsch. Η κάλυψή τους διαδόθηκε στην συνέχεια στο διαδίκτυο από δεξιές ομάδες, ορισμένες από τις οποίες συμμετείχαν σε πραγματικές διαδηλώσεις που οργανώθηκαν μέσω Facebook. Ακόμη και ανώτεροι Ρώσοι αξιωματούχοι, όπως ο υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, αναφέρθηκαν στην ιστορία. Ο επινοημένος βιασμός κυριάρχησε στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων στην Γερμανία για δύο εβδομάδες, εξαντλώντας την συμπόνια του κοινού για τους πρόσφυγες και βαθαίνοντας μια σημαντική πολιτική πρόκληση για την κυβέρνηση της Γερμανίδας καγκελαρίου, Άνγκελα Μέρκελ.

Μετά την άτακτη αποχώρηση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν το 2021, τα ρωσικά προπαγανδιστικά μέσα χρησιμοποίησαν μια παρόμοια τακτική. Σε ένα tweet που αργότερα διαγράφηκε, το RT μοιράστηκε μια φωτογραφία που φαινόταν να είναι μια αφγανική οικογένεια με όπλα στα σακίδιά τους. Η λεζάντα και το κείμενο της εικόνας έγραφαν: «Κάποιοι τρομοκράτες βγαίνουν τζάμπα από το Αφγανιστάν; Έως και 100 Αφγανοί που έχουν εκκενωθεί από το Αφγανιστάν βρίσκονται στις λίστες παρακολούθησης των μυστικών υπηρεσιών». Άλλα tweets του RT χαρακτήριζαν τους Αφγανούς πρόσφυγες ως «λύκους με ενδύματα προβάτων» και διέδιδαν αφηγήματα που αναφέρονταν στην κακή διαχείριση της απόσυρσης και της συνολικής πολεμικής προσπάθειας των ΗΠΑ στην χώρα.

Η Ρωσία προσπαθεί να επαναλάβει αυτήν την τακτική όσον αφορά την Ουκρανία. Τα αφηγήματα που διαδίδει η Μόσχα και οι πληρεξούσιοί της κυμαίνονται από ισχυρισμούς ότι το ΝΑΤΟ «προκαλεί» την Ρωσία να εισβάλει σε μια κυρίαρχη χώρα μέχρι την ιδέα -που τώρα διακινείται από ορισμένους Ρεπουμπλικάνους στο Κογκρέσο των Ηνωμένων Πολιτειών- ότι τα χρήματα που πηγαίνουν στην Ουκρανία χρησιμοποιούνται για αθέμιτους ή παράνομους σκοπούς. Κατά καιρούς, το Κρεμλίνο αναδιατυπώνει την εγχώρια προπαγάνδα του για το ξένο κοινό μέσω απροκάλυπτων συμφωνιών ανταλλαγής περιεχομένου με μέσα [μαζικής ενημέρωσης] στο εξωτερικό˙ σε ορισμένες χώρες του παγκόσμιου Νότου, για παράδειγμα, όπου τα μέσα ενημέρωσης είναι απίθανο να έχουν δικούς τους ανταποκριτές στην Ουκρανία, κυριαρχεί η παραπλανητική ρωσική κάλυψη του πολέμου. Σε άλλες περιπτώσεις, τα ξένα πρακτορεία υιοθετούν ρωσικά αφηγήματα, αποκρύπτοντας την προέλευσή τους. Ο πρώην παρουσιαστής του Fox News, Τάκερ Κάρλσον, για παράδειγμα, ήταν ένας εξέχων ενισχυτής των περιθωριακών ρωσικών θεωριών, συμπεριλαμβανομένης της κατηγορίας ότι οι Ουκρανοί συνήθιζαν να κάνουν κατάχρηση της αμερικανικής βοήθειας και μιας συνωμοσίας σχετικά με αμερικανικά εργαστήρια βιολογικών όπλων στην Ουκρανία που είναι ο λόγος για την υποστήριξη των ΗΠΑ προς το Κίεβο. Η Μόσχα προωθεί επίσης εξαιρετικά αρνητικό περιεχόμενο μέσω των προπαγανδιστικών καναλιών της και των συνδεδεμένων με αυτά μέσων κοινωνικής δικτύωσης για τους Ουκρανούς πρόσφυγες στις ευρωπαϊκές χώρες, υποστηρίζοντας ότι πρόκειται για αχάριστους ή εγκληματίες «κοινωνικούς τουρίστες» που αναζητούν τα οφέλη της διαμονής στις Δυτικές κοινωνίες.