Η κουρασμένη από τον πόλεμο Δύση

Τα αφηγήματα του Κρεμλίνου στερούνται κάθε αξιοπιστίας, ιδίως σε αντιπαραβολή με τις αδιάκριτες δολοφονίες τουλάχιστον 8.000 αμάχων από την Ρωσία στην Ουκρανία. Μέχρι πρόσφατα, αυτές οι μυθοπλασίες είχαν κερδίσει πολύ λίγη απήχηση στο Δυτικό κοινό, ιδίως σε σύγκριση με τις προηγούμενες ρωσικές προσπάθειες να υπονομεύσουν την συμπόνια στην Δύση. Μερικοί παράγοντες συνέβαλαν στην διατήρηση της ισχυρής δημόσιας υποστήριξης για την Ουκρανία. Πρώτα, μια δυσάρεστη και αναμφισβήτητη αλήθεια: οι Ευρωπαίοι και οι Αμερικανοί έχουν αισθανθεί μεγαλύτερη συγγένεια και εγγύτητα -τόσο πολιτιστική όσο και γεωγραφική- με την Ουκρανία, τους Ουκρανούς, και τον αγώνα τους για ελευθερία από όσο με άλλες χώρες και λαοί σε κρίση. Οι Ουκρανοί πρόσφυγες έχουν αναμφίβολα τύχει πιο ευπρόσδεκτης υποδοχής στην Ευρώπη από εκείνους που διαφεύγουν από τις συγκρούσεις στην Μέση Ανατολή, την Βόρεια Αφρική, και τη Νότια Ασία. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι η Ουκρανία είναι μια κυρίως λευκή, χριστιανική χώρα και κερδίζει περισσότερη συμπάθεια από το κυρίως λευκό, χριστιανικό κοινό από όσο οι χώρες που εμπλέκονται σε συγκρούσεις στον παγκόσμιο Νότο. Με πιο απλά λόγια: οι Ουκρανοί δεν έχουν να αντιμετωπίσουν τον ρατσισμό που άλλοι πρόσφυγες αντιμετωπίζουν συνήθως. Πολλοί Ευρωπαίοι θεωρούν επίσης την Ουκρανία ως το προπύργιο κατά της περαιτέρω ρωσικής εισβολής στην Ευρώπη.

Δεύτερον, οι επικοινωνιακές ενέργειες του Ουκρανού προέδρου, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ήταν απίστευτα αποτελεσματικές καθ' όλη την διάρκεια του πολέμου, υπενθυμίζοντας τακτικά στην Δύση την φρίκη που διαπράττει ο στρατός του Πούτιν. Όπως έγραψε η επικοινωνιολόγος, Susan Moeller, στο βιβλίο της με τίτλο Compassion Fatigue,το 1999 (η πρώτη σε βάθος εξέταση του θέματος στην πολιτική και τα μέσα ενημέρωσης), «Αυτό που κάνει πραγματικά την διαφορά στην εξίσωση της εξωτερικής πολιτικής είναι πόσο καιρό [οι φωτογραφίες μιας σύγκρουσης] συνεχίζουν να έχουν εξέχουσα θέση στις ειδήσεις και πόσο αποτελεσματικές είναι αυτές οι εικόνες στην απεικόνιση μιας πολιτικής στάσης: σώστε τους πεινασμένους Σομαλούς, σώστε τους φυλακισμένους Βόσνιους». Μια και μόνο εντυπωσιακή εικόνα -όπως η συγκλονιστική φωτογραφία του δημοσιογράφου του BBC, Matthew Price, το 1992 με τον Fikret Alic, έναν εξαντλημένο μουσουλμάνο που στέκεται πίσω από τα συρματοπλέγματα ενός σερβικού στρατοπέδου συγκέντρωσης, ή η εικόνα που τράβηξε το 2015 ο Τούρκος φωτογράφος, Nilufer Demir, με το σώμα του Alan Kurdi, ενός δίχρονου Σύρου πρόσφυγα που πέθανε καθώς η οικογένειά του προσπαθούσε να διασχίσει την Μεσόγειο για την Ελλάδα- μπορεί να κινητοποιήσει την συμπόνια στην Δύση. Καμία μεμονωμένη τέτοια εικόνα δεν περικλείει τον ουκρανικό πόλεμο. Ωστόσο, το Δυτικό κοινό έχει τροφοδοτηθεί με μια σταθερή ροή περιεχομένου που παρουσιάζει την ρωσική σκληρότητα και τον ουκρανικό πόνο, εν μέρει χάρη στον Ζελένσκι και τις επίμονες και επείγουσες ανακοινώσεις της ουκρανικής κυβέρνησης. Αυτός ο καθημερινός καταιγισμός εικόνων δημιούργησε ένα εκπληκτικά βαθύ πηγάδι συμπόνιας για την Ουκρανία κατά το έτος που ακολούθησε την εισβολή.

ΤΟ ΠΕΔΙΟ ΜΑΧΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

Φυσικά, το κοινό μπορεί να συγκλονιστεί, να κουραστεί, ή να συνηθίσει αυτές τις φωτογραφίες και τα βίντεο -και, πράγματι, αυτό φαίνεται να συμβαίνει όλο και περισσότερο καθώς ο πόλεμος παρατείνεται. Οι εκστρατείες μηνυμάτων της Ρωσίας έχουν υποδαυλίσει περαιτέρω τις ανησυχίες σχετικά με την ένταση της υποστήριξης της πολεμικής προσπάθειας της Ουκρανίας. Βάλτε τώρα [στην εξίσωση] τον Gaetz και τον Ρεπουμπλικάνο εκπρόσωπο από το Κεντάκι, James Comer, πρόεδρο της Επιτροπής Εποπτείας της Βουλής των Αντιπροσώπων, οι οποίοι επιδιώκουν να αντιμετωπίσουν αυτές τις ανησυχίες μέσω παραστατικών ψηφισμάτων και ερευνών που μετατρέπουν ουσιαστικά την κατάσταση της Ουκρανίας σε πολιτικό ποδόσφαιρο. Το Κρεμλίνο, ανεξάρτητα από τα λάθη του στις αρχές του πολέμου, έχει σημειώσει αυτές τις ενέργειες του Κογκρέσου και τις ενισχύει τόσο στο ρωσικό όσο και στο παγκόσμιο ακροατήριο. Το κολακευτικό άρθρο του RT για το ψήφισμα του Gaetz διαβάζεται σαν δελτίο Τύπου. Παρόλα αυτά, οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους δεν θα πρέπει να παραμερίσουν τις ανησυχίες των πολιτών τους. Θα πρέπει να τις αντιμετωπίσουν κατά μέτωπο, παρέχοντας διαφανείς απολογισμούς της βοήθειας προς την Ουκρανία, ενημερώνοντας τακτικά τους πολίτες για την υποστήριξη της πολεμικής προσπάθειας, και επιμένοντας ότι η αποκατάσταση μιας κυρίαρχης Ουκρανίας είναι η καλύτερη άμυνα της ελευθερίας από αυταρχικές κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο.

Αντί να αφήσουν την παραπληροφόρηση του Gaetz να υφίσταται, η κυβέρνηση Μπάιντεν και τα μέλη του Κογκρέσου που υποστηρίζουν το Κίεβο πρέπει να συνεχίσουν να τονίζουν τα κοινά στοιχεία των Αμερικανών και των Ουκρανών -γενναιότητα, εφευρετικότητα, ανθεκτικότητα, και μια έντονη αγάπη για την πατρίδα- ενώ παράλληλα να αναγνωρίζουν ότι οι εβδομαδιαίες αγορές τροφίμων και οι βόλτες στο βενζινάδικο βυθίζουν όλο και πιο βαθιά τους τραπεζικούς λογαριασμούς των ανθρώπων. Οι Αμερικανοί πρέπει να αναγνωρίσουν ότι αν και η κόπωση από την Ουκρανία είναι κατανοητή, το Κρεμλίνο και ορισμένοι αντιδραστικοί Ρεπουμπλικάνοι και άλλοι εγχώριοι προμηθευτές παραπληροφόρησης επιδιώκουν να την επιδεινώσουν για δικό τους όφελος. Οι υποστηρικτές της Ουκρανίας πρέπει να συνδέσουν τις επιπτώσεις του πολέμου στον πληθωρισμό με τις ενέργειες ενός ανθρώπου -του Πούτιν. Το να υπομείνει κανείς την αύξηση των τιμών των τροφίμων ή του φυσικού αερίου είναι σαν να εκφράζει την αλληλεγγύη του με τον ουκρανικό λαό και να καταδικάζει έναν εγκληματία πολέμου.

Χωρίς μια συντονισμένη προσπάθεια να αποκρούσει την διαδικτυακή επίθεση της Ρωσίας, η Δύση θα επιτρέψει στο Κρεμλίνο να κερδίσει έδαφος σε έναν πόλεμο πληροφοριών που αρχικά κέρδιζαν οι υποστηρικτές της Ουκρανίας. Η Ρωσία γνωρίζει ότι το επικοινωνιακό πεδίο μάχης είναι εξίσου σημαντικό με το κινητικό˙ η Δύση καλά θα κάνει να το θυμάται και αυτό.