Γιατί ο Πούτιν χρειάζεται την Wagner

Αλλά τώρα, μετά από περισσότερο από έναν χρόνο πολέμου στην Ουκρανία, υπάρχουν ελάχιστες ενδείξεις ότι ο Πούτιν πέτυχε με τον Σόιγκου περισσότερα από όσα με τον Ιβάνοφ. Επιπλέον, ο Πούτιν καταλαβαίνει ότι σε καιρό πολέμου ο στρατός τείνει να αποκτά μεγαλύτερη δύναμη στο εσωτερικό του κράτους. Γνωρίζει ότι όσο περισσότερο διαρκεί ο πόλεμος τόσο περισσότερο θα αυξάνεται αυτή η δύναμη και τόσο πιο δύσκολο μπορεί να είναι για τον ίδιο να ασκήσει τον έλεγχο. Και δεδομένου ότι τείνει να βλέπει τον κόσμο με όρους απειλών, η σχετική ισχύς του στρατού είναι κάτι που τον ανησυχεί -κατά κάποιον τρόπο ακόμη περισσότερο από τις επιδόσεις του στρατού στο πεδίο της μάχης.

Ως αποτέλεσμα, ο Πούτιν κατέφυγε σε όλο και πιο ανορθόδοξες μεθόδους για να χαλιναγωγήσει τους στρατηγούς. Ξεκινώντας από το φθινόπωρο του 2022, για παράδειγμα, ενθάρρυνε τους voenkors να δημοσιοποιούν τα προβλήματα στο στρατό. Αλλά ακόμη πιο σημαντικός υπήρξε ο ρόλος της Wagner ως αντίβαρο στον στρατό. Για τον Prigozhin, παρά τις εξαιρετικές απώλειες που υπέστησαν οι στρατιώτες του, πρόκειται για μια κατάσταση στην οποία όλοι κερδίζουν. Αναγνωρίζει ότι δεν θα αποτελέσει ποτέ πολιτική απειλή για τον Πούτιν, επειδή δεν έχει καμία άλλη υποστήριξη εντός της ρωσικής άρχουσας ελίτ, εκτός από την πατρωνία του ίδιου του Πούτιν. Και ο Πούτιν έχει φροντίσει να το διατηρήσει έτσι.

Με το ειδικό καθεστώς του –να τον διαχειρίζεται χαλαρά η GRU, να τον ανέχεται ο στρατός, και να προστατεύεται από τον Πούτιν - ο Prigozhin ελπίζει να διατηρήσει τη μοναδική του θέση στην ολοένα και πιο μεσαιωνική αυλή του Κρεμλίνου. Και σε αυτήν την κατάσταση, ακόμη και οι εξωφρενικές επιθέσεις του Prigozhin μπορεί να είναι μέρος του σχεδίου: όσο περισσότερο συμπεριφέρεται σαν κακός γελωτοποιός της αυλής, τόσο το καλύτερο. Αυτός είναι ένας γνωστός τύπος στην ρωσική ιστορία. Τον 18ο αιώνα, ο τσάρος Πέτρος ο Μέγας έκανε τον Αλεξάντερ Μενσίκοφ, την δική του εκδοχή γελωτοποιού της αυλής, τον πιο ισχυρό πρίγκιπα της χώρας για τον ίδιο περίπου λόγο: ο Μένσικοφ, με την ταπεινή καταγωγή του, δεν είχε καμία θέση στην ρωσική αριστοκρατία και ήταν βίαιος, αδίστακτος, και απόλυτα πιστός στον τσάρο, ο οποίος είχε την συνήθεια να τον χτυπάει με ένα ραβδί.

Ωστόσο, αυτό που προφανώς δεν καταλαβαίνει ο Prigozhin είναι ότι η Ρωσία του Πούτιν δεν είναι η Ρωσία του Μεγάλου Πέτρου, όσο κι αν ο ίδιος και ο Πούτιν προσπάθησαν να την κάνουν έτσι. Πολλά τμήματα της ρωσικής κοινωνίας, ιδίως η γραφειοκρατία της χώρας, παρακολουθούν με τρόμο και αηδία τις περιπέτειες του αφεντικού της Wagner. Αυτήν την στιγμή, η Wagner καταναλώνει περισσότερα πυρομαχικά από οποιαδήποτε άλλη ρωσική μονάδα, γεγονός που μπορεί να δικαιολογηθεί μόνο εφόσον η Wagner κάνει αυτό που υποσχέθηκε ο Prigozhin - προόδους στη Μπαχμούτ. Αν τα πράγματα πάνε στραβά στο πεδίο της μάχης, αυτή η τεράστια εκστρατεία μηνών -στην οποία η Wagner έχει θυσιάσει χιλιάδες ανθρώπινες ζωές και έχει καταστρέψει τεράστιες ποσότητες πολεμικού υλικού- θα μπορούσε να αρχίσει να μοιάζει με κολοσσιαία σπατάλη σπάνιων πόρων. Αλλά το αν ο Πούτιν θα θεωρούσε μια σοβαρή οπισθοχώρηση της Wagner ως κεφαλαιώδες αδίκημα είναι άλλο θέμα. Ο Ρώσος πρόεδρος έχει μακρύ ιστορικό αποτελεσματικής χρήσης αποτυχημένων γραφειοκρατών, πολιτικών, και άλλων πρωτοπαλίκαρων -ο πρώην πρόεδρος και πρωθυπουργός Ντμίτρι Μεντβέντεφ έρχεται στο μυαλό. Ο Prigozhin θα μπορούσε να είναι ο επόμενος.

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.amazon.com/Compatriots-Russian-Exiles-Against-Kremlin/dp/154...
[2] https://www.foreignaffairs.com/articles/russian-federation/2022-05-18/ru...
[3] https://www.foreignaffairs.com/ukraine/case-taking-crimea

Copyright © 2023 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/russian-federation/why-putin-needs-wagner

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition