Η παγίδα της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας

Α. Την Κυπριακή Δημοκρατία που σαν κράτος-μέλος της δεν θα εκπέσει των Ευρωπαϊκών αρχών/δικαίου σε ό,τι αφορά τις ελευθερίες, καθώς και την μη αποδοχή διακρίσεων, φυλετικών, θρησκευτικών, μετακίνησης, και εγκατάστασης, σε όλο το έδαφός της.
Β. Τα ανθρώπινα και πολιτικά δικαιώματα κάθε πολίτη σε μια ενιαία Κυπριακή Δημοκρατία, εξασφαλίζοντας σε αυτήν την αρχή «κάθε πολίτης-μια ψήφος», ανεξάρτητα από την εθνική ή θρησκευτική του ταυτότητα.
Γ. Την Κυπριακή Δημοκρατία στο σύνολό της, που σαν έδαφος της ΕΕ κινδυνεύει μόνο από έναν «Εγγυητή» που δεν είναι μέλος της Ένωσης και μαζί με την Βρετανία, κατέχουν (η Τουρκία παράνομα, η τελευταία έχοντας βάσεις), ευρωπαϊκό χώρο, επιτρέποντας σε αυτήν την μονομερή καταγγελία της Συνθήκης Εγγυήσεων (δηλαδή του Μέρους των Θεμελιωδών Άρθρων που θεωρητικά μπορεί να μην επιδέχεται τροποποιήσεων στο Κυπριακό Σύνταγμα, έχει όμως παραβιαστεί από την Τουρκία με την εισβολή, χάνοντας το νομικό έρεισμα που επικαλείται).

Γίνεται αντιληπτό πως ο Ελληνισμός πρέπει να επιδιώξει την δημιουργία ενός ευρωπαϊκού θεσμικού πλαισίου λύσης όπως το παραπάνω, που θα υποχρεώνει την κατοχική δύναμη να υπακούσει τις επιταγές του Διεθνούς Δικαίου, είτε θα φέρει στο τραπέζι μια πραγματική λύση, είτε θα ανατρέψει την τωρινή διαδικασία επίλυσης μέσω της ΔΔΟ [17].

ΑΛΛΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΝΕΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ

Ο γράφων υποστηρίζει ότι Ελλάδα και Κύπρος πρέπει να αφήσουν κατά μέρος το «η Κύπρος αποφασίζει, η Ελλάδα συμπαρίσταται» και να ενισχύσουν αποτελεσματικότερα τους δεσμούς τους σε τέτοιο βαθμό που να δίνουν την εντύπωση ότι μεταξύ τους επενεργεί μια άτυπη Ένωση. Συνετό θα ήταν η υποδομή των διμερών σχέσεων Ελλάδας-Κύπρου να λάβει θεσμικότερο χαρακτήρα, όπως με την δημιουργία θέσης Υφυπουργού Εξωτερικών της Ελληνικής Δημοκρατίας που θα λάβει Ελληνοκύπριος αξιωματούχος, την μαζική απόδοση ελληνικής υπηκοότητας σε Ελληνοκυπρίους ή την απορρόφηση της Εθνικής Φρουράς από τον Ελληνικό Στρατό.

Η Κυπριακή Εθνική Φρουρά πρέπει να ενισχυθεί με σύγχρονα συστήματα, κυρίως πυραυλικού πυροβολικού (αντιαεροπορικού/εδάφους-εδάφους/επιφανείας-επιφανείας), ώστε μαζί με ελάχιστο αριθμό υποβρυχίων A.I.P, να δημιουργήσει θόλους αντιπρόσβασης περιοχής και από κοινού με το Πολεμικό Ναυτικό και την Πολεμική Αεροπορία της Ελλάδας, αμφότερα εξοπλισμένα με νέας γενιάς αεροσκάφη και πλοία, να ενεργοποιήσουν τον Ενιαίο Αμυντικό Χώρο. Η ένοπλη ισχύς της Μεγαλονήσου και η παρουσία της Ελλάδας θα εγγυηθούν την ασφάλεια της πρώτης, ένα θέμα που πάντα ήταν η Αχίλλειος πτέρνα της στο διαπραγματευτικό τραπέζι.

Κάποια στιγμή, επιτέλους, πρέπει να ανοίξει η συζήτηση για την είσοδο της Κυπριακής Δημοκρατίας στο ΝΑΤΟ, που θα την αναβάθμιζε μόνιμα γεωστρατηγικά, αφού αν ποτέ λάμβανε χώρα, θα την ενέτασσε σαν κρατική οντότητα πια, στην αρχιτεκτονική ασφαλείας των ισχυρών της Δύσης. Ακόμα και το βέβαιο βέτο της Τουρκίας, στο τέλος θα εξέθετε την ίδια, προωθώντας τα εθνικά μας συμφέροντα. Το αίτημα επιστροφής εδαφών βόρεια της Πράσινης Γραμμής (π.χ. Αμμόχωστος), ανεξαρτήτως του πλαισίου διαπραγμάτευσης πρέπει να ενταθεί, για να πιέσει την κατοχική δύναμη.

Πίεση πρέπει να ασκηθεί και στην Βρετανία σχετικά με το καθεστώς των βάσεων που έχει στο νησί, καθώς η κυριαρχία που έχει στο παρακείμενο έδαφός τους κρίνεται αμφισβητήσιμη βάσει της απόφασης του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης υπέρ των νησιών Τσάγκος [18]. Είναι λογικό να αναμένουμε το Λονδίνο να μεταβάλει σε έναν έστω μικρό βαθμό την παραδοσιακή φιλοτουρκική στάση του εάν του απαιτηθεί να αποχωρήσει από τις βάσεις, κάτι που φυσικά δεν θα κάνει ποτέ, όμως και μόνο η έγερση του θέματος θα του προσθέσει βολικό άγχος.

Τέλος, ο γράφων πιστεύει πως για να πειστεί η κατοχική δύναμη να δείξει διαλλακτικότητα στις διαπραγματεύσεις των Τουρκοκυπρίων που ελέγχει με τους Ελληνοκύπριους, τα δυο ελληνικά κράτη της Μεσογείου πρέπει να απειλήσουν με βέτο, τουλάχιστον στα θέματα της αναβάθμισης της τελωνειακής ένωσης της Άγκυρας με την ΕΕ και στην απελευθέρωση θεωρήσεων εισόδου των Τούρκων πολιτών στα κράτη-μέλη της Ένωσης.

Η Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία, από όσα έχουν γραφτεί, είναι η χειρότερη μορφή λύσης του Κυπριακού. Μια Τουρκία η οποία, μετά την εισβολή, ουδέποτε αποκατέστησε την συνταγματική τάξη που υπήρχε πριν από το πραξικόπημα εναντίον του Μακάριου, τάξη που η ίδια είχε αποδεχθεί με τις Συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου, όταν επιβάλλει την ΔΔΟ θα μπορεί πλέον να εκβιάζει τον ελληνισμό, δημιουργώντας τεχνητές κρίσεις μεταξύ των κατοίκων του νέου κρατικού μορφώματος, και μετατρέποντας το Κυπριακό από ζήτημα κατοχής του βορείου τμήματος της Κυπριακής Δημοκρατίας σε ζήτημα αυτοδιάθεσης των Τουρκοκυπρίων. Έτσι θα μπορεί να εκβιάζει την Λευκωσία σε παραχωρήσεις, που εν τέλει θα φέρουν την φιλανδοποίησή της και θα ολοκληρώσουν την εθνική καταστροφή του 1974. Όλες οι παραπάνω προτάσεις θα δώσουν στον κυπριακό ελληνισμό την γεωπολιτική δυναμική να ανατρέψει την Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία και να ατενίσει το μέλλον με αισιοδοξία.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ:

*Το άρθρο αυτό δημοσιεύθηκε στο τεύχος αρ. 81 (Απρίλιος - Μάιος 2023) του Foreign Affairs The Hellenic Edition, πριν από την εκλογική νίκη του Ταγίπ Ερντογάν στην Τουρκία. Ωστόσο, διατηρεί σε πολλά σημεία την επικαιρότητά του.