Το BBC και η παρακμή της βρετανικής ήπιας ισχύος

Κατά την διάρκεια ενός εμφυλίου πολέμου, μερικές φορές οι πιο αξιόπιστες ειδήσεις έρχονται από πολύ μακριά. Καθώς το Σουδάν μετατράπηκε σε ζώνη σύγκρουσης τον περασμένο Απρίλιο, η Παγκόσμια Υπηρεσία του BBC εγκαινίασε ένα έκτακτο «αναδυόμενο» ειδησεογραφικό μέσο για να ενημερώνει τους τοπικούς ακροατές για την επιδείνωση της κατάστασης στην χώρα, παρέχοντας δελτία στα αραβικά από το Λονδίνο, το Αμμάν, και το Κάιρο. Το παγκόσμιο ειδησεογραφικό κανάλι χρησιμοποίησε παλιές και νέες τεχνολογίες παράλληλα: το ραδιόφωνο βραχέων κυμάτων, το μέσο επιλογής των διεθνών ραδιοτηλεοπτικών οργανισμών από την δεκαετία του 1920, συνδυάστηκε με τροφοδοσία [ειδήσεων] σε ψηφιακά κανάλια και μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ο στόχος, σύμφωνα με τον διευθυντή της Παγκόσμιας Υπηρεσίας [στμ: World Service του BBC], ήταν να μεταφέρει «σαφείς, ανεξάρτητες πληροφορίες και συμβουλές σε μια εποχή κρίσιμης ανάγκης». Η γλώσσα αυτή, ίσως ασυνείδητα, στηρίχθηκε σε μια έπαρση που χρονολογείται από τις παραμονές του Β' Παγκοσμίου Πολέμου: ότι το BBC παρουσιάζει ανιδιοτελώς και αμερόληπτα στο παγκόσμιο ακροατήριό του αληθινές, αξιόπιστες ειδήσεις. Πράγματι, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Κόφι Ανάν, περιέγραψε την Παγκόσμια Υπηρεσία το 1999 ως «ίσως το μεγαλύτερο δώρο της Βρετανίας στον κόσμο αυτόν τον αιώνα».

Τα κεντρικά γραφεία του Βρετανικού Οργανισμού Ραδιοτηλεόρασης (British Broadcasting Corporation-BBC) στο Λονδίνο, τον Μάρτιο του 2023. Henry Nicholls / Reuters
-----------------------------------------

Η Παγκόσμια Υπηρεσία εκπέμπει σήμερα σε περισσότερες από 40 γλώσσες, προσεγγίζοντας περίπου 365 εκατομμύρια ανθρώπους κάθε εβδομάδα μέσω ραδιοφώνου και ψηφιακών μέσων. Λειτουργεί από τον μεγαλύτερο δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα του Ηνωμένου Βασιλείου. Το BBC είναι, θεωρητικά τουλάχιστον, ανεξάρτητο από την καθημερινή κυβερνητική παρέμβαση, προστατευόμενο από ένα βασιλικό καταστατικό που το καθιστά υπόλογο στο βρετανικό κοινοβούλιο και όχι σε υπουργούς ή αξιωματούχους της κυβέρνησης. Χρηματοδοτείται κυρίως από ένα τηλεοπτικό τέλος, το οποίο υποχρεούνται νομικά να πληρώνουν όλοι όσοι στο Ηνωμένο Βασίλειο παρακολουθούν προγράμματα του BBC, ραδιοτηλεοπτικά ή διαδικτυακά.

Σήμερα, το BBC ισχυρίζεται ότι ένας πρωτοφανής αριθμός ανθρώπων σε όλο τον κόσμο καταναλώνει τις ειδήσεις του, με ορισμένες εκτιμήσεις να τοποθετούν το παγκόσμιο ακροατήριό του πάνω από τα 500 εκατομμύρια. Η World Service συγκεντρώνει τη μερίδα του λέοντος αυτού του κοινού και μπορεί να ισχυριστεί δικαιολογημένα ότι είναι ένας από τους τρόπους με τους οποίους το Ηνωμένο Βασίλειο εξακολουθεί να διατηρεί έναν υπερμεγέθη ρόλο στην ζωή των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο. Και όμως, παρά την προφανή σημασία της σε μια εποχή αυξανόμενων διεθνών εντάσεων, η World Service βρέθηκε πρόσφατα σε οικονομικό κίνδυνο. Τον Σεπτέμβριο του 2022, το BBC ανακοίνωσε σημαντικές περικοπές στην Παγκόσμια Υπηρεσία, με την προβλεπόμενη απώλεια σχεδόν 400 θέσεων εργασίας και την παύση των ραδιοφωνικών υπηρεσιών μετάδοσης (οι ψηφιακές προσφορές θα συνεχιστούν) σε μια σειρά ασιατικών γλωσσών. Τον Ιανουάριο, η Παγκόσμια Υπηρεσία τερμάτισε τις εκπομπές της στην αραβική γλώσσα, οι οποίες λειτουργούσαν επί 85 χρόνια. Υπό αυτό το πρίσμα, η δημιουργία μιας αναδυόμενης υπηρεσίας για το Σουδάν φαίνεται λιγότερο ως ένδειξη της δύναμης της Παγκόσμιας Υπηρεσίας και περισσότερο ως αναγνώριση της ζημίας που προκλήθηκε από τις πρόσφατες περικοπές.

Η Παγκόσμια Υπηρεσία είναι ευάλωτη σε τέτοιου είδους περικοπές επειδή, κυρίως, δεν διοικείται από την βρετανική κυβέρνηση ή έναν κρατικό ραδιοτηλεοπτικό φορέα, αλλά από το BBC, τον ίδιο οργανισμό που προμηθεύει το βρετανικό εγχώριο κοινό με μεγάλο μέρος των ειδήσεων και της ψυχαγωγίας του. Αυτό δίνει στην Παγκόσμια Υπηρεσία πρόσβαση σε τεράστιους τεχνικούς πόρους και αποθέματα ταλέντων και στην φήμη του BBC για τη μετάδοση αληθινών και αξιόπιστων ειδήσεων. Η διαπλοκή της διεθνούς και της εγχώριας ραδιοτηλεόρασης, ωστόσο, αφήνει επίσης εκτεθειμένη την Παγκόσμια Υπηρεσία. Η εχθρότητα προς το BBC μεταξύ ορισμένων ομάδων της βρετανικής δημόσιας ζωής, ιδίως των Συντηρητικών που κυβερνούν την χώρα για πάνω από μια δεκαετία, έχει θέσει σημαντικούς περιορισμούς στην χρηματοδότηση της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης. Επειδή το ίδιο το BBC πληρώνει σήμερα μεγάλο μέρος του λογαριασμού για την Παγκόσμια Υπηρεσία, οι προσπάθειες μείωσης της συνολικής χρηματοδότησης του BBC είχαν ως αποτέλεσμα να πληγεί η Παγκόσμια Υπηρεσία. Φαινομενικά αγνοώντας τις διεθνείς συνέπειες της εκστρατείας τους εναντίον του ραδιοτηλεοπτικού φορέα, οι εγχώριοι αντίπαλοι του BBC θέτουν σε κίνδυνο ένα από τα βασικά εργαλεία της παγκόσμιας ήπιας ισχύος του Ηνωμένου Βασιλείου.

ΥΠΗΡΕΤΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

Η σχέση μεταξύ του BBC και της βρετανικής κυβέρνησης ήταν ανέκαθεν πολύπλοκη και διφορούμενη, με τον ραδιοτηλεοπτικό φορέα να είναι θεωρητικά ανεξάρτητος από το κράτος, αλλά συχνά να συνεργάζεται μαζί του. Το BBC ιδρύθηκε πριν από λίγο περισσότερο από έναν αιώνα με ένα κρατικά εγκεκριμένο μονοπώλιο όλων των ραδιοτηλεοπτικών εκπομπών στο Ηνωμένο Βασίλειο. Το μονοπώλιο, το οποίο διήρκεσε μέχρι το 1955, χορηγήθηκε για εσωτερικούς λόγους, συμπεριλαμβανομένης της επιθυμίας να αποφευχθεί τόσο ο ανταγωνισμός με τις εφημερίδες όσο και η άναρχη, αμερικανικού τύπου ακαταστασία και το χάος στα ραδιοκύματα. Η δημιουργία ενός τόσο ισχυρού ραδιοτηλεοπτικού φορέα στο εσωτερικό της χώρας επέτρεψε στην συνέχεια στην χώρα να αποκτήσει μεγαλύτερο βάρος από όσο της αναλογούσε στην παγκόσμια ραδιοφωνική αρένα. Από το 1932, όταν καθιέρωσε τις πρώτες τακτικές διεθνείς μεταδόσεις του με τη μορφή του Empire Service, το BBC έγινε η μοναδική φωνή του Ηνωμένου Βασιλείου όσον αφορά τους υπερπόντιους ραδιοφωνικούς ακροατές.

Στον τομέα των διεθνών ραδιοτηλεοπτικών εκπομπών, συχνά γινόταν στενή παρασκηνιακή διαβούλευση μεταξύ του BBC και της κυβέρνησης. Για παράδειγμα, το Υπουργείο Εξωτερικών προσέλαβε το BBC για να μεταδώσει στα αραβικά σε ακροατές στη Μέση Ανατολή στις αρχές του 1938 ώστε να καταπολεμήσει την αραβόφωνη προπαγάνδα που παρήγαγε η φασιστική Ιταλία. Την ίδια χρονιά, το BBC άρχισε να εκπέμπει σε μια σειρά ευρωπαϊκών γλωσσών, και πάλι σε στενή συνεννόηση με το Υπουργείο Εξωτερικών, ως απάντηση στη ναζιστική ραδιοφωνική προπαγάνδα και τις εδαφικές φιλοδοξίες του Χίτλερ. Το ξέσπασμα του πολέμου στην Ευρώπη επέφερε μια μαζική επέκταση των ξενόγλωσσων υπηρεσιών του BBC, που χρηματοδοτούνταν άμεσα από το βρετανικό κράτος. Αυτές ανέπτυξαν σημαντικό ακροατήριο σε όλα τα κατεχόμενα και εχθρικά εδάφη: μέχρι το 1944, η Γκεστάπο εκτιμούσε ότι το BBC είχε 15 εκατομμύρια ακροατές στη ναζιστική Γερμανία. Κατά την διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, το BBC συνέχισε να ενεργεί ως υπεργολάβος της βρετανικής κυβέρνησης, εκπέμποντας σε 19 διαφορετικές γλώσσες μέχρι το 1946, συμπεριλαμβανομένης μιας νέας ρωσικής υπηρεσίας. Σε αυτό το σημείο, η Empire Service δεν υπήρχε πια και το BBC λειτουργούσε ένα ευρύ φάσμα των λεγόμενων External Services, οι οποίες συνολικά απασχολούσαν πάνω από το ένα τέταρτο του προσωπικού του BBC.

Οι ακροατές στο ανατολικό μπλοκ πρέπει να γνώριζαν, σε κάποιο βαθμό, ότι οι διάφορες ξενόγλωσσες υπηρεσίες του BBC ήταν εργαλεία της βρετανικής διεθνούς επιρροής. Παρ' όλα αυτά, πολλοί τις θεωρούσαν ως την καλύτερη διαθέσιμη πηγή ειδήσεων: ακόμη και αν το BBC δεν ήταν εντελώς ανεξάρτητο από την βρετανική κυβέρνηση, πολλοί άλλοι διεθνείς ραδιοτηλεοπτικοί οργανισμοί τελούσαν υπό άμεσο κρατικό έλεγχο και η επίδραση της κρατικής εμπλοκής στο περιεχόμενο των ειδησεογραφικών υπηρεσιών τους ήταν συχνά εμφανής. Η κατ’ όνομα ανεξαρτησία του BBC βοήθησε στην ενίσχυση των αξιώσεών του για αμεροληψία και αυστηρότητα. Το ίδιο συνέβη και με το γεγονός ότι το BBC εξέπεμπε επίσης σε εγχώριους ακροατές στο Ηνωμένο Βασίλειο και γενικά απολάμβανε την εμπιστοσύνη τους. Λίγες άλλες χώρες δημιούργησαν έναν ενιαίο ραδιοτηλεοπτικό φορέα για να αναλάβει όλο το εγχώριο και παγκόσμιο ραδιοφωνικό έργο τους. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, για παράδειγμα, κρατικά χρηματοδοτούμενοι οργανισμοί όπως η Φωνή της Αμερικής (Voice of America) και το Ραδιόφωνο Ελεύθερη Ευρώπη (Radio Free Europe) προσπαθούσαν να φτάσουν πέρα από το Σιδηρούν Παραπέτασμα, αντί για οντότητες που συνδέονταν με εγχώρια ραδιοφωνικά και τηλεοπτικά δίκτυα. Οι αντίστοιχοι οργανισμοί των ΗΠΑ δεν απολάμβαναν ποτέ το ίδιο επίπεδο εμπιστοσύνης μεταξύ του κοινού τους όπως το BBC.

Καθ' όλη την διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου και κατά τις δεκαετίες που ακολούθησαν, οι υπεύθυνοι της World Service ισορρόπησαν την επιθυμία τους να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα και τις ατζέντες της βρετανικής εξωτερικής πολιτικής με την ανάγκη να διατηρήσουν την εμπιστοσύνη του κοινού. Τόνισαν την σημασία της συντακτικής ανεξαρτησίας του BBC: σε τελευταία ανάλυση, το προσωπικό του BBC έπρεπε να είναι εκείνο που καθόριζε τι θα βγει στον αέρα, ακόμη και αν κυβερνητικοί αξιωματούχοι τους παρείχαν πληροφορίες και συμβουλές. Οι External Services του BBC χρησιμοποιήθηκαν για να ενημερώσουν τους ακροατές στο ανατολικό μπλοκ για την δυναμική της δημοκρατίας και του διαλόγου στην Δύση, ενώ παράλληλα αμφισβητούσαν διακριτικά τις κομμουνιστικές πολιτικές και δημιουργούσαν διχόνοια ανάμεσα στην Σοβιετική Ένωση και τα δορυφορικά της κράτη. Το BBC διαδραμάτισε βασικό ρόλο στην διατήρηση της ενημέρωσης των ακροατών του ανατολικού μπλοκ σε στιγμές κρίσης του Ψυχρού Πολέμου, όπως η ουγγρική εξέγερση του 1956, όταν οι ειδήσεις που εκδίδονταν από το Λονδίνο έγιναν πιο αξιόπιστες από εκείνες των τοπικών μέσων ενημέρωσης. Το 1988, οι External Services μετονομάστηκαν σε World Service και με αυτή τη μορφή έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην κάλυψη του τέλους του κομμουνισμού στην Ευρώπη. Κατά την διάρκεια της απόπειρας πραξικοπήματος στην Σοβιετική Ένωση το 1991, όταν ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ ήταν φυλακισμένος στην ντάτσα του στην Κριμαία, παρακολουθούσε τα γεγονότα που εξελίσσονταν στη Μόσχα χρησιμοποιώντας ένα ραδιόφωνο βραχέων κυμάτων για να ακούσει την World Service.

ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΜΠΕΡΔΕΜΑΤΑ

Η World Service δεν είχε πάντα ομαλή πορεία. Η στέγαση της βρετανικής εγχώριας δημόσιας ραδιοτηλεόρασης και της διεθνούς ραδιοφωνίας σε έναν ενιαίο οργανισμό είχε τα μειονεκτήματά της. Κυρίως, αυτή η ρύθμιση άφησε την Παγκόσμια Υπηρεσία ευάλωτη σε καίριες στιγμές στους Βρετανούς πολιτικούς που επιδιώκουν να κάνουν πόλεμο στο BBC. Εξοργισμένος με την κάλυψη της κρίσης του Σουέζ από το BBC το 1956, ο πρωθυπουργός, Άντονι Ίντεν, διαβοήτως απείλησε να κόψει την χρηματοδότηση και να θέσει την Παγκόσμια Υπηρεσία υπό άμεσο κυβερνητικό έλεγχο. Στην συνέχεια, άλλοι πρωθυπουργοί προχώρησαν και μείωσαν την επιχορήγηση του Υπουργείου Εξωτερικών προς το BBC, ακόμη και εν μέσω του Ψυχρού Πολέμου, αναγκάζοντάς το να κλείσει ή να μειώσει ορισμένες από τις ξενόγλωσσες υπηρεσίες του. Η κατάρρευση του κομμουνισμού επέφερε περαιτέρω περικοπές, καθώς ένας από τους κύριους λόγους για την χρηματοδότηση της διεθνούς ραδιοτηλεόρασης εξαφανίστηκε.

Ωστόσο, η Παγκόσμια Υπηρεσία έκανε καλή δουλειά στον επαναπροσανατολισμό της για να εξυπηρετήσει τη βρετανική διεθνή ατζέντα μετά τον Ψυχρό Πόλεμο. Παρείχε τεχνογνωσία και προγραμματισμό για την υποστήριξη μιας σειράς τοπικών δημοκρατικών μέσων ενημέρωσης και πρωτοβουλιών για την εκπαίδευση και την οικοδόμηση κοινοτήτων σε όλο το πρώην ανατολικό μπλοκ και στον παγκόσμιο Νότο. Δημιούργησε παγκόσμια τηλεοπτικά κανάλια και, αργότερα, διαδικτυακές υπηρεσίες για να προσεγγίσει νέα ακροατήρια και να αξιοποιήσει τις νέες πλατφόρμες μέσων ενημέρωσης. Μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις του 2001 και τις υπό την ηγεσία των ΗΠΑ επακόλουθες εισβολές στο Αφγανιστάν και το Ιράκ, η Παγκόσμια Υπηρεσία επικέντρωσε μεγάλο μέρος της ενέργειάς της στην προσέγγιση του κοινού σε όλη τη Μέση Ανατολή και στο Αφγανιστάν, αντανακλώντας τις μεταβαλλόμενες προτεραιότητες της βρετανικής κυβέρνησης.

Ωστόσο, η Παγκόσμια Υπηρεσία δεν μπόρεσε να απομονωθεί από ένα νέο κύμα εγχώριας εχθρότητας προς το BBC. Τις τελευταίες δεκαετίες, οι ιδιωτικοί όμιλοι μέσων ενημέρωσης προσπάθησαν να αποδυναμώσουν την θέση της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ορισμένα στελέχη της δεξιάς πτέρυγας της βρετανικής πολιτικής πιστεύουν ότι το BBC έχει περιορίσει τον χώρο για τις ιδιωτικές επιχειρήσεις στην βρετανική βιομηχανία μέσων ενημέρωσης, ενώ παράλληλα επιδεικνύει μια εγγενή αριστερή πολιτική προκατάληψη στο εγχώριο πρόγραμμά του. Οι επιθέσεις αυτές εντάθηκαν από το 2010 και μετά, καθοδηγούμενες από μια σειρά πολιτικών και εμπορικών ομάδων που ήθελαν να δουν το BBC να μειώνεται σε μέγεθος ή να καταργείται εντελώς και που φαινόταν να αδιαφορούν ελάχιστα για το πώς αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει την Παγκόσμια Υπηρεσία και την βρετανική ήπια ισχύ. Εκείνη την χρονιά, η κυβέρνηση συνασπισμού Συντηρητικών-Φιλελεύθερων Δημοκρατών με επικεφαλής τον πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον, επέβαλε έναν νέο σκληρό οικονομικό διακανονισμό στο BBC. Στο πλαίσιο των μέτρων λιτότητας που αποσκοπούσαν στη μείωση των δημόσιων δαπανών, η κρατική επιχορήγηση που χρηματοδοτούσε την διεθνή ραδιοτηλεόραση του BBC από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο αποσύρθηκε από τον Απρίλιο του 2014. Πολλοί παρατηρητές πίστευαν ότι η κίνηση αυτή είχε πολιτικά κίνητρα και αντανακλούσε την βαθιά ριζωμένη εχθρότητα των Συντηρητικών προς το BBC στο εσωτερικό. Το αποτέλεσμα ήταν ένας γύρος άγριων περικοπών στην Παγκόσμια Υπηρεσία, η οποία μάλιστα αναγκάστηκε να μετακομίσει από το ιστορικό της σπίτι στο Bush House του Λονδίνου και να στριμωχτεί στην εγχώρια ειδησεογραφική βάση του BBC στο Broadcasting House. Τόσο για τους ειδικούς όσο και για τους ξένους, αυτό φαινόταν να σηματοδοτεί το τέλος μιας εποχής και μια σημαντική απώλεια κύρους.

Έκτοτε, η World Service χρηματοδοτείται μόνο για τα βασικά, με περιστασιακές δόσεις κρατικής χρηματοδότησης. Οι διευθυντές δεν μπορούν να βασιστούν ότι αυτή η διαδικασία θα είναι συνεχής, και η εξάρτηση του BBC από αυτές τις χρηματικές εισφορές απειλεί να μειώσει την καθημερινή αυτονομία του από την κυβέρνηση. Το 2015, χρήματα εκτράπηκαν εσπευσμένα στην World Service από το Ταμείο Επίσημης Αναπτυξιακής Βοήθειας του Γραφείου Εξωτερικών, Κοινοπολιτείας, και Ανάπτυξης για να στηρίξουν τις υπηρεσίες στα αραβικά και τα ρωσικά και να στοχεύσουν σε περιοχές κρίσιμου γεωστρατηγικού ενδιαφέροντος στην Αφρική και την Ασία.

ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΠΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΗΠΙΑ ΙΣΧΥ

Η βρετανική κυβέρνηση φαίνεται να διχάζεται μεταξύ της εχθρότητάς της προς το BBC στο εσωτερικό της χώρας και της συνειδητοποίησής της ότι η Παγκόσμια Υπηρεσία προσφέρει ένα βασικό εργαλείο παγκόσμιας ήπιας ισχύος, ένα εργαλείο που διατηρεί το Ηνωμένο Βασίλειο στο επίκεντρο του τρόπου με τον οποίο πολλοί ακροατές φαντάζονται τον κόσμο, και συμβάλλει στην διακριτική προώθηση των βρετανικών προοπτικών στις διεθνείς υποθέσεις. Το αποτέλεσμα ήταν σποραδικές δόσεις απρόθυμης χρηματοδότησης έκτακτης ανάγκης για την αντιμετώπιση περιοδικών κρίσεων, αφήνοντας ελάχιστη βεβαιότητα για το μέλλον. Για παράδειγμα, προκειμένου να στηρίξει τον στόχο του BBC να προσφέρει στο παγκόσμιο ακροατήριο αληθινές και αξιόπιστες ειδήσεις -κρίσιμες στην εποχή των «ψευδών ειδήσεων» και της ρωσικής και κινεζικής προπαγάνδας- το 2021, η κυβέρνηση παρείχε στην Παγκόσμια Υπηρεσία μια εφάπαξ πληρωμή οκτώ εκατομμυρίων λιρών (περίπου 10 εκατομμύρια δολάρια) για την χρηματοδότηση πρωτοβουλιών για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης. Το 2022, η κυβέρνηση αποδέσμευσε άλλα 4,2 εκατομμύρια λίρες (περίπου 5 εκατομμύρια δολάρια) σε έκτακτη χρηματοδότηση για την ενίσχυση των υπηρεσιών του BBC που απευθύνονται στο κοινό της Ρωσίας και της Ουκρανίας. Το BBC επανενεργοποίησε τις ραδιοφωνικές υπηρεσίες βραχέων κυμάτων για να διασφαλίσει ότι οι ειδήσεις από βρετανικές πηγές έφταναν στους ακροατές στην Ρωσία και την Ουκρανία, σε μια εποχή που τα τοπικά ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης ενδέχεται να κλείσουν, οι ραδιοτηλεοπτικές και διαδικτυακές υποδομές να δεχθούν επιθέσεις, και να ανεγερθούν [διαδικτυακά] τείχη προστασίας (firewalls) για τον αποκλεισμό των ξένων ψηφιακών ειδήσεων. Τον Μάρτιο, η Παγκόσμια Υπηρεσία εξασφάλισε άλλη μια εφάπαξ κυβερνητική πληρωμή ύψους 20 εκατομμυρίων λιρών (περίπου 26 εκατομμυρίων δολαρίων) για να διατηρήσει τις ξενόγλωσσες υπηρεσίες για δύο ακόμη χρόνια.

Στις αρχές του τρέχοντος έτους, ο πρόεδρος του BBC (ο οποίος έκτοτε παραιτήθηκε μετά από διαμάχη σχετικά με τους δεσμούς του με τον πρώην πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον) υποστήριξε ότι το κράτος θα πρέπει να επαναλάβει τον ιστορικό του ρόλο, παρέχοντας πλήρη χρηματοδότηση στην Παγκόσμια Υπηρεσία. Υποστήριξε ότι μόνο αυτό θα επέτρεπε στο BBC να ανταγωνιστεί στον νέο «ψυχρό πόλεμο της πληροφορίας» και στην «μάχη για παγκόσμια επιρροή» απέναντι στην μαζική ρωσική και κινεζική προπαγάνδα και τις εκστρατείες παραπληροφόρησης. Αυτό μοιάζει μια φρούδα ελπίδα υπό το φως της συνεχιζόμενης εχθρότητας της κυβέρνησης προς το BBC και της ευρύτερης επίθεσης στην δημόσια ραδιοτηλεόραση στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Μια λύση θα μπορούσε να έγκειται στο να διακοπούν τα νήματα που συνδέουν τις βρετανικές εγχώριες και διεθνείς ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές, διαχωρίζοντας την Παγκόσμια Υπηρεσία σε έναν ξεχωριστό οργανισμό που χρηματοδοτείται απευθείας από το κράτος. Ένας τέτοιος διαχωρισμός θα μπορούσε να καταστήσει την διεθνή ραδιοτηλεόραση λιγότερο ευάλωτη στις εγχώριες πολιτικές πιέσεις. Αλλά θα αποδυνάμωνε επίσης σχεδόν σίγουρα την απήχηση των υπηρεσιών αυτών στους ακροατές παγκοσμίως. Το εμπορικό σήμα του BBC και η φήμη του για την ειλικρίνειά του παραμένουν σημαντικά περιουσιακά στοιχεία. Η διατήρηση της Παγκόσμιας Υπηρεσίας κάτω από την ομπρέλα του BBC προστατεύει το καθεστώς της ως ανεξάρτητης φωνής που αντανακλά την πολυφωνία της βρετανικής δημοκρατίας. Υπό τον άμεσο κυβερνητικό έλεγχο, θα μπορούσε αντίθετα να φανεί ότι είναι απλώς ένα όργανο κρατικής προπαγάνδας, απλώς μια βρετανική εκδοχή της Φωνής της Αμερικής. Η παγκόσμια εμβέλεια και επιρροή του θα μειωνόταν σίγουρα.

Φαίνεται πιθανό ότι, βραχυπρόθεσμα, η Παγκόσμια Υπηρεσία θα συνεχίσει να λειτουργεί με την τρέχουσα μορφή της, εξαρτώμενη από την έκτακτη χρηματοδότηση που θα αντλεί από μια κυβέρνηση η οποία δεν έχει πειστεί για την βιωσιμότητα ή την επιθυμητή λειτουργία της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης. Τελικά, η κυβέρνηση μπορεί να εφαρμόσει ριζική μεταρρύθμιση της βρετανικής ραδιοτηλεόρασης, με βαθιές συνέπειες για την Παγκόσμια Υπηρεσία. Ή ίσως το σημερινό μπέρδεμα να συνεχιστεί, προς περαιτέρω ζημία της βρετανικής ήπιας ισχύος και της παγκόσμιας επιρροής, που ήδη μειώνεται μετά την αποχώρηση της χώρας από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Χάρη στην World Service και στην ευρύτερη παγκόσμια εμπορική διανομή περιεχομένου του BBC, το Ηνωμένο Βασίλειο συνεχίζει να έχει μεγαλύτερο βάρος από όσο του αναλογεί στην παγκόσμια αρένα των μέσων ενημέρωσης. Η ήπια ισχύς που δημιουργεί αυτό είναι σίγουρα πιο σημαντική από ποτέ, σε μια εποχή που οι σύμμαχοι και οι αντίπαλοι του Ηνωμένου Βασιλείου αντλούν πόρους για να κερδίσουν καρδιές και μυαλά. Θα αποτελούσε πράξη αυτοσαμποτάζ αν οι Βρετανοί υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής κατέστρεφαν, ακούσια ή σκόπιμα, τα περιουσιακά στοιχεία εμπιστοσύνης και καλής θέλησης που αποτελούν το κλειδί για την διατήρηση της φωνής της χώρας τους στην διεθνή σκηνή μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Σύνδεσμοι:
[1] https://research-information.bris.ac.uk/en/publications/this-is-the-bbc-...
Copyright © 2023 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/united-kingdom/bbc-and-decline-british-so...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition