Η πραγματική σφαγή των αμνών

Η Ευρωπαϊκή Ένωση υπήρξε πρωτοπόρος στην ψήφιση νομοθεσίας που αποσκοπούσε στη βελτίωση της ευζωίας των αγροτικών ζώων πέρα από τα εθνικά σύνορα της κάθε χώρας. Σε έναν μεγάλο βαθμό, η προσπάθεια αυτή οφείλεται στη στάση των πολιτών: τον Μάρτιο του 2007 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε στη δημοσιότητα μια έρευνα με τίτλο «Τοποθετήσεις των Πολιτών της ΕΕ για την Ευζωία των Ζώων», μέσα από την οποία γινόταν γνωστό ότι ποσοστό μεγαλύτερο του 34% εκείνων που ερωτήθηκαν, θεωρούσαν πως το ζήτημα της ευζωίας των ζώων αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα και το βαθμολόγησαν με δέκα στα δέκα, ενώ ποσοστό μόλις 2% έκρινε το ζήτημα ως μη σημαντικό. Οι ερωτηθέντες αξιολόγησαν συνολικά το θέμα της ευζωίας των ζώων με 7,8 βαθμούς. Οι ευρωπαϊκοί λαοί δεν είναι ευχαριστημένοι με τους υφιστάμενους κανονισμούς. Παρά το γεγονός ότι η πλειοψηφία των πιο σημαντικών κανονισμών για την ευζωία των ζώων στην ΕΕ (για παράδειγμα, η απαγόρευση του ατομικού σταβλίσματος των χοιρομητέρων, των κλωβοστοιχιών συρματοπλέγματος και των ατομικών κλωβών εγκλεισμού για μοσχάρια που εκτρέφονται για το κρέας τους), θεσπίστηκαν στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και στα πρώτα χρόνια του αιώνα μας, μια ισχυρή πλειοψηφία (77%) εκείνων που ερωτήθηκαν κατά την έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το 2007 δήλωσαν πως επιθυμούν περαιτέρω βελτίωση στον τομέα της προστασίας των αγροτικών ζώων.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες υπάρχει επίσης μεγάλο ενδιαφέρον του κοινού για την ευημερία των ζώων. Για παράδειγμα, το 64% των ερωτηθέντων σε έρευνα που πραγματοποίησε η Gallup το 2008, τάχθηκαν υπέρ μιας «αυστηρής νομοθεσίας» που θα διέπει τη μεταχείριση των αγροτικών ζώων. Μια έρευνα του 2007, που χρηματοδοτήθηκε από την American Farm Bureau Federation, κατέδειξε ότι το 95% εκείνων που ερωτήθηκαν δήλωσαν πως γι’ αυτούς έχει σημασία ο τρόπος φροντίδας των αγροτικών ζώων και μάλιστα το 76% εξ αυτών υποστήριξε ότι η ευημερία αυτών των ζώων είναι πιο σημαντική από τις χαμηλές τιμές του κρέατος. Όσες φορές αυτά τα ζητήματα τέθηκαν σε πραγματική ψηφοφορία, τα αποτελέσματα επικύρωσαν τις προαναφερθείσες απόψεις: στην Καλιφόρνια, για παράδειγμα, δημοψήφισμα που διεξήχθη το 2008 με θέμα την απαγόρευση των κλωβοστοιχιών και των παχνιών για χοιρομητέρες και μοσχάρια, εξασφάλισε πλειοψηφία 63%. Εντούτοις, στις Ηνωμένες Πολιτείες δεν ισχύουν σε ομοσπονδιακό επίπεδο οι κανονισμοί για την προστασία των ζώων, κυρίως λόγω της ύπαρξης ισχυρών και παγιωμένων αγροτικών λόμπι.

Στην Κίνα, όπου η παραγωγή τροφίμων δεν υπόκειται σε αυστηρές ρυθμίσεις και όπου τα ζώα συχνά εκτρέφονται υπό τρομερές συνθήκες, η στάση του κόσμου είναι επίσης ευνοϊκή για λήψη μέτρων προστασίας των ζώων εκτροφής. Μια έρευνα που πραγματοποιήθηκε εκεί το 2005 από το Διεθνές Ταμείο για την Ευημερία των Ζώων (IFAW), έδειξε ότι το 90% των ερωτηθέντων πιστεύουν πως έχουν ηθική υποχρέωση να εξαλείψουν τον πόνο στα ζώα και το 77% τάσσεται υπέρ της εφαρμογής μιας νομοθεσίας που θα το εξασφαλίζει.

Εξάλλου, υπάρχουν δείγματα ότι η στάση των εμπορικά και πολιτικά ισχυρών κύκλων στην Κίνα αρχίζει να αλλάζει. Το 2007, ο διευθυντής του Ερευνητικού Ινστιτούτου για την Ασφάλεια των Ζωικών Προϊόντων Chaoyang Anhua του Πεκίνου και ο πρόεδρος του Κινεζικού Γενικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, υπέγραψαν μνημόνιο συνεργασίας με την Παγκόσμια Εταιρεία Προστασίας Ζώων για πιο ανθρωπιστική σφαγή. Στη συμφωνία γίνεται λόγος για προσπάθειες, συμπεριλαμβανομένης και της εκπαίδευσης, για τη διασφάλιση ανθρωπιστικών όρων κατά τη μεταφορά, τη διακίνηση, την αναισθητοποίηση και τη σφαγή των αγροτικών ζώων στην Κίνα. Μέχρι τον Αύγουστο του 2009, περισσότερα από 2.300 άτομα από σχεδόν 930 εταιρείες από διάφορα μέρη της Κίνας επιμορφώθηκαν στον τομέα της προστασίας των ζώων. Αν λάβουμε υπόψη το μέγεθος και την κλίμακα της κτηνοτροφικής βιομηχανίας στην Κίνα, αυτοί οι αριθμοί μπορεί να φανούν άνευ σημασίας. Αυτό, όμως, που είναι σημαντικό είναι ότι ηγετικά στελέχη του τομέα, επιστήμονες και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη στη χώρα, δεσμεύτηκαν και προωθούν τη λειτουργία εκπαιδευτικών μονάδων για τη διαχείριση των αγροτικών ζώων.

Το 2007, επίσης, μια ομάδα Κινέζων νομικών εμπειρογνωμόνων υπέβαλε στη Διαρκή Επιτροπή του Εθνικού Λαϊκού Κογκρέσου πρόταση νόμου για την προστασία των ζώων. Ο προτεινόμενος νόμος θα ήταν το πρώτο μέρος μιας εθνικής νομοθεσίας για τη μέριμνα των ζώων και θα προϋπέθετε μια σειρά προστατευτικών μέτρων για τα ζώα στα αγροκτήματα, στα εργαστήρια και στον τομέα της ψυχαγωγίας, καθώς επίσης και στα κατοικίδια, στα ζώα υπηρεσίας και στα άγρια ζώα. Αν και ο νόμος δεν έχει ακόμη ψηφιστεί, οι βασικές αρχές του, που αναγνωρίζουν την ανάγκη προστασίας των ζώων και ρύθμισης κανόνων στη διαχείρισή τους, αποτελούν δείγματα αλλαγής νοοτροπίας. Ο Τσανγκ Γιουέν, ένας από τους συντάκτες του νόμου και ερευνητής στο Ινστιτούτο Δικαίου της Κινεζικής Ακαδημίας κοινωνικών Επιστημών, δήλωσε το 2009 στο ειδησεογραφικό πρακτορείο Ξινχούα ότι είναι «πεπεισμένος πως, σε συντονισμό με την ενίσχυση της ευαισθητοποίησης του κοινού για την ευζωία των ζώων, οι νόμοι και οι ρυθμίσεις προς αυτήν την κατεύθυνση θα γίνουν πιο εξελιγμένοι και επαρκείς».

Η ΜΕΡΙΜΝΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΕΙΤΑΙ

Αν και η εθνική νομοθεσία παίζει κομβικό ρόλο στη βελτίωση του ζητήματος της μέριμνας για τα ζώα εκτροφής, ωστόσο δεν αποτελεί και τη μόνη λύση. Πράγματι, ακόμη και στις χώρες όπου ισχύουν νόμοι για την προστασία των ζώων, οι μηχανισμοί εποπτείας και επιβολής είναι περιορισμένοι. Σε έναν ολοένα αυξανόμενο αριθμό περιπτώσεων, η καταναλωτική αγορά χαράσσει νέες πολιτικές και οι διεθνείς οργανώσεις συμβάλλουν στην αύξηση της συνειδητοποίησης και συμπληρώνουν τα κενά που υπάρχουν στις εθνικές νομοθεσίες.