Έχει δρόμο ακόμα η Γεωργία

Δικαιολογημένα, η θέση του Ιβανισβίλι στη Ρωσία αποτέλεσε το επίκεντρο πολλών συζητήσεων. Οι επικριτές του υποστηρίζουν ότι ο νέος πρωθυπουργός της Γεωργίας έχει μη αποδεκτούς δεσμούς με τη Μόσχα, δεδομένου ότι κατάφερε να χτίσει την περιουσία του στη Ρωσία. Μέχρι στιγμής, ο Ιβανισβίλι ανέτρεψε έντονα αυτές τις κατηγορίες. Έφυγε από τη Ρωσία το 2002 και πούλησε πρόσφατα όλα τα περιουσιακά στοιχεία του εκεί και σήμερα περιβάλλεται από μια ομάδα συμβούλων υπέρ της Δύσης. Μέχρι να προκύψουν κάποια στοιχεία για το αντίθετο, η πιο πειστική εξήγηση για το γιατί ο Ιβανισβίλι όπως και πολλοί μετα-σοβιετικοί ομόλογοί του, επέλεξαν να κάνουν την τύχη τους στη Ρωσία είναι ο ίδιος λόγος που ο Γουίλι Σάτον επέλεξε να ληστεύει τράπεζες: γιατί εκεί βρίσκονται τα χρήματα. Εκτός αυτού, ανεξάρτητα από τα συναισθήματα του Ιβανισβίλι, η Τιφλίδα δεν είναι σε θέση να ομαλοποιήσει πλήρως τις σχέσεις της με τη Ρωσία όσο η Μόσχα συνεχίζει να αναγνωρίζει την Αμπχαζία και τη Νότια Οσσετία ως ανεξάρτητα κράτη. Οι εμπορικές συναλλαγές μεταξύ Ρωσίας και Γεωργίας μπορεί κάλλιστα να συνεχιστούν, αλλά η πολιτική σχέση είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα μείνει «παγωμένη». Στην πραγματικότητα, η εθνικιστική, ξενοφοβική πτέρυγα του «Γεωργιανού Ονείρου», η οποία είναι σε μεγάλο βαθμό αντι-ρωσική, παρουσιάζει μια μεγαλύτερη απειλή για τη σταθερότητα των εξωτερικών σχέσεων της Γεωργίας από ό, τι οι υποτιθέμενες σχέσεις του Ιβανισβίλι με τη Μόσχα.

Ένα πιο άμεσο πρόβλημα είναι ότι ο Ιβανισβίλι και ο Σαακασβίλι, θανάσιμοι πολιτικοί εχθροί, τώρα πρέπει να συμβιώσουν στον πολιτικό χώρο της Γεωργίας μέχρι τον Οκτώβριο του 2013, όταν η δεύτερη προεδρική θητεία του Σαακασβίλι θα τελειώσει. Ακόμα και τότε, ο Σαακασβίλι, που εξακολουθεί να είναι ο πιο ταλαντούχος πολιτικός της Γεωργίας, θα είναι μόνο 45 ετών, και θα αντιμετωπίσει το σχεδόν αδύνατο έργο να σχεδιάσει για τον εαυτό του ένα μέλλον στο οποίο ο ίδιος είναι νέος αλλά χωρίς εξουσία. Υπάρχει και ο φόβος, βέβαια, ότι η ζυγαριά θα μπορούσε απλά να ταλαντευθεί προς την αντίθετη κατεύθυνση, με τον Ιβανισβίλι να χρησιμοποιεί το σύστημα κυρώσεων που έχει κληρονομήσει από τον Σαακασβίλι ώστε να καταστρέψει τον αντίπαλό του μια για πάντα. Σε αυτό το σενάριο, ο Ιβανισβίλι θα γίνει απλώς η νέα κυρίαρχη προσωπικότητα στην Γεωργία, που δεν έχει ακόμα ισχυρά ανεξάρτητα θεσμικά όργανα. Και με δεδομένο ότι αυτός είναι ο πλουσιότερος άνθρωπος στη χώρα, ο Ιβανισβίλι θα είναι σε θέση να χρηματοδοτήσει προωθητικά προγράμματα για το νέο όραμα της Γεωργίας με προσωπικά κεφάλαια.

Δύο μήνες μετά τις εκλογές, η γεωργιανή πολιτική σκηνή παρουσιάζει μια σύγχυση και μια κάπως ανησυχητική εικόνα. Από τη θετική πλευρά, η νέα κυβέρνηση περιλαμβάνει έναν από τους πιο σεβαστούς δυτικά προσανατολισμένους γεωργιανούς πολιτικούς, τον Ηρακλή Αλασσανία, ως υπουργό Άμυνας, έναν γνωστό δικηγόρο για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τον Τέα Τσουλουκιάνι, ως υπουργό Δικαιοσύνης και ένα σεβαστό βετεράνο των διαπραγματεύσεων για την Αμπχαζία και την Οσσετία, τον Πάατα Ζακαρισβίλι, ως υπουργό για τις εμπόλεμες περιοχές. Μια τέτοια κυβέρνηση δεν μπορεί να κατηγορηθεί ότι είναι οπισθοδρομική. Εν τω μεταξύ, ο πολιτικός χώρος έχει ανοίξει: η κουλτούρα της συνεχούς επιτήρησης που ενισχύθηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση έχει υποχωρήσει, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης είναι πιο ζωντανά και η κυβέρνηση έχει αρχίσει να ακούει τις απόψεις των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων.

Παρ' όλα αυτά, ο πρώτος μήνας της νέας κυβέρνησης στην εξουσία υπήρξε καταστροφικός από πλευράς δημόσιων σχέσεων. Ο πρωθυπουργός Ιβανισβίλι έχει κάνει μια σειρά από παράξενες και ασταθείς δηλώσεις, μεταξύ των οποίων μία που υποτιμά την αρμενική μειονότητα της Γεωργίας (αργότερα ζήτησε συγγνώμη), και ο ίδιος αντέκρουσε αρκετές φορές το πλάνο του για συμβίωση με τον Σαακασβίλι. Πιο ανησυχητικό είναι το κύμα των διώξεων των δημοσίων υπαλλήλων που εργάζονταν κάτω από την προηγούμενη κυβέρνηση. Ο Φίλιπ Γκόρντον, ο βοηθός του αμερικανού υφυπουργού στο Γραφείο Ευρωπαϊκών και Ευρασιατικών Υποθέσεων, προειδοποίησε ότι «είναι σημαντικό να αποφευχθεί κάθε αντίληψη ή πραγματικότητα επιλεκτικών διώξεων». Ωστόσο, το ζήτημα αυτό φαίνεται κάπως διαφορετικό από την πλευρά των Γεωργιανών από ό, τι από εκείνη των δυτικών αξιωματούχων. Στην Τιφλίδα, η κυβέρνηση του Ιβανισβίλι πιστεύει ότι έχει την λαϊκή εντολή να διορθώσει τις αδικίες του παρελθόντος. Μερικές από τις συλλήψεις που έχουν γίνει - όπως αυτή του Μπάκο Ακαλάια, του διαβόητου πρώην υπουργού Άμυνας και Σωφρονισμού - έχουν μεγάλη δημόσια απήχηση.

Ωστόσο, όλα αυτά είναι τουλάχιστον μια απόδειξη μεγάλης πολιτικής ανωριμότητας και ο Σαακασβίλι και η ομάδα του φαίνονται αντιθέτως εξαιρετικά εκπαιδευμένοι. Αλλά είναι πολύ νωρίς για να βγει το συμπέρασμα αν προοιωνίζεται κάτι πιο επικίνδυνο. Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι ο Ιβανισβίλι έχει πει πολλές φορές ότι προτίθεται να παραιτηθεί από την πρωθυπουργία το 2014, επιτρέποντας στην κυβέρνηση να συνεχίσει το έργο της χωρίς αυτόν. Ωστόσο, τροποποίησε πρόσφατα αυτή τη δέσμευση, λέγοντας ότι θα μείνει «αν δεν μπορούμε να εκπληρώσουμε τις υποσχέσεις μας».

ΣΥΓΚΡΑΤΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ