Ο νέος ελληνικός εθνικισμός

Ο βασικός απολογητής της νέας ρωσοφιλικής και συγχρόνως αντιευρωπαϊκής τάσης είναι ο Βασίλειος Μαρκεζίνης. Στο τελευταίο βιβλίο του «Η Ελλάδα των Κρίσεων, ένα προσωπικό δοκίμιο» (2011) [20], αλλά και σε πολλές διαλέξεις και άρθρα του (ανάμεσά τους και μια διάλεξη στο Μέγαρο Αθηνών το 2009) όχι μόνο υποστηρίζει την ιδέα μιας στενότερης συμμαχίας της Ελλάδα και γενικότερα της Ευρώπης με τη Ρωσία, αλλά και αναφέρει την αναγκαιότητα να ενισχυθεί ακόμα περισσότερο η χώρα στην Ευρώπη, ακόμα και αν αυτό σήμαινε... την προσάρτηση της Πολωνίας και των χωρών της Βαλτικής» (!) [21] Η προβολή της Ρωσίας συνδυάζεται με μια εξαιρετικά φοβική αντίδραση σε καθετί ευρωπαϊκό, με σενάρια τουρκικών εισβολών στη βόρεια Ελλάδα, κατάληψης της δυτικής Μακεδονίας κλπ. Σύμφωνα με τον Β. Μαρκεζίνη, η στενή συνεργασία με τη Ρωσία είναι το μόνο μέσο για τη διάσωση της φτωχής, βασανισμένης Ελλάδας. [22]

Τα οικονομικά οφέλη από μια ενισχυμένη συμμαχία με τη Ρωσία αναφέρονται επίσης στο προγραμματικό κείμενο της ίδρυσης του κινήματος «Σπίθα» του Μίκη Θεοδωράκη. [23] Εκεί, ο παγκοσμίας εμβέλειας μουσικοσυνθέτης, οι ιδέες του οποίου εδώ και δεκαετίες κινούνται ανάμεσα σε μια νεανική επαναστατικότητα και ένα βαθειά φοβικό εθνικιστικό συντηρητισμό, επικαλείται την υποτιθέμενη προσφορά για οικονομική βοήθεια από τον Πούτιν, καλώντας τους Έλληνες να την αποδεχτούν, τονίζοντας πως για λόγους «εθνικής» υπερηφάνειας η Ελλάδα θα πρέπει να κρατήσει αποστάσεις από τον μηχανισμό ΕΕ, ΔΝΤ και ΝΑΤΟ, και να στραφεί σε άλλες φιλικές χώρες – τη Ρωσία, την Κίνα και τις αραβικές χώρες. Επιπλέον, αυτός, ο μουσικοσυνθέτης, σημειώνει πως η εθνική άμυνα θα πρέπει να αντλήσει το οπλικό υλικό της από τη Ρωσία και την Κίνα! [24]

Πράγματι, μπορεί να ακούγεται παράξενο και να προκαλεί κατάπληξη πώς ένας μουσικός μπορεί και έχει άποψη και θέση για την προμήθεια οπλικών συστημάτων! Επαναλαμβάνεται όμως και εδώ όλη η επιχειρηματολογία: Ο μύθος του δανείου από τον Πούτιν, περνάει στις πολιτισμικές και θρησκευτικές συγγένειες των δυο χωρών, παραπέμποντας βεβαίως στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και τις ανατολικές ορθόδοξες παραδόσεις για να προσγειωθεί με ταχύτητα υπερηχητικού στα πολεμικά εργοστάσια και τις εμπορικές συμφωνίες. Εννοείται πως και στην επιχειρηματολογία του Θεοδωράκη, η Ευρώπη έχει αρνητικό πρόσημο.

Ο Θεοδωράκης και οι υπόλοιποι εκπρόσωποι της νέας αυτής «ρωσικής μόδας» [25], όμως, θα αποτελούσαν απλώς μια υποσημείωση στην ιστορία των πολιτικών ιδεών της Ελλάδας, αν οι «θέσεις» τους δεν έβρισκαν φανατικούς οπαδούς στο ναζιστικό κόμμα «Χρυσή Αυγή». Πολλά από τα παραβατικά της μέλη που διατηρούν και διατηρούσαν σχέσεις με άλλα ναζιστικά κινήματα και παράνομες οργανώσεις σε όλη την Ευρώπη από τη δεκαετία του 1990 και νωρίτερα, έχουν δεσμούς φιλίας και συνεργασίας με Σέρβους και Ρώσους ακροδεξιούς εξτρεμιστές. Πέρα από το γεγονός πως μέλη του φασιστικού αυτού κόμματος πήραν μέρος σε μάχες στο γιουγκοσλαβικό εμφύλιο κοντά στον Βόισλαβ Σέσελι το 1993, [26] το κόμμα της «Χρυσής Αυγής» καλλιέργησε σχέσεις με το ακραίο εθνικιστικό «Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα της Ρωσίας» του Βλαντίμιρ Ζιρινόφσκι, ενώ εκπροσώπησε τους Έλληνες φασίστες στη διεθνή συνάντηση «πατριωτών φασιστών» “Patrintern” το 1996. Η φιλία τους με τους Ρώσους χαιρετήθηκε στο περιοδικό του κόμματος λόγω των ιστορικών σχέσεων ανάμεσα στις δυο χώρες – «Οι Ρώσοι πάντα ήταν Φιλέλληνες», σημειώνει ο αρθρογράφος. [27] Το ναζιστικό κόμμα «Χρυσή Αυγή» που διέπεται, βεβαίως, από έκδηλο αντι-ευρωπαϊσμό αναζητά τους φυσικούς του εταίρους στη Ρωσία. Στον λόγο του στη Βουλή την 7η Ιουλίου 2012, ο βουλευτής του συγκεκριμένου κόμματος, Χρήστος Παππάς τόνιζε πως αυτός που χρωστά δεν είναι η Ελλάδα στην Ευρώπη, αλλά η Ευρώπη στην Ελλάδα. «Ήμασταν και πρέπει να παραμείνουμε οι ταγοί της Ευρώπης και όχι οι ουραγοί. Σε ό,τι αφορά τους υπόλοιπους συμμάχους μας, θυμίζω ότι υπάρχει ένα μεγάλο, ορθόδοξο έθνος, στο οποίο μπορούμε να στηριχθούμε τόσο οικονομικά, όσο και στις γεωστρατηγικές και ενεργειακές μας πολιτικές. (...) Υπάρχει και η ορθόδοξη Ρωσία. Δεν είναι μόνο οι Ηνωμένες Πολιτείες οι αφέντες αυτού το κόσμου». [28] Τον Σεπτέμβριο του 2012, ένας από τους πλέον επιθετικούς και βίαιους βουλευτές της «Χρυσής Αυγής», ο Ηλίας Κασιδιάρης, απαίτησε άμεση στροφή της εξωτερικής πολιτικής της Ελλάδας προς τη Ρωσία – κάτι που διατύπωσε και σε σχετικό ερώτημα προς τον υπουργό Εξωτερικών στις 25/10 του ίδιου έτους. [29]

Είναι ολοφάνερο πως ο όψιμος (και ίσως αναμενόμενος λόγω της κρίσης) αντι-ευρωπαϊσμός στην ελληνική πολιτική ζωή ενισχύεται από το αίτημα στροφής προς τη Ρωσία του Πούτιν, ένα αίτημα που διατυπώνεται κυρίως από ήπια έως φανατικά εθνικιστικούς, αλλά και από ακροδεξιούς έως και ναζιστικούς κύκλους. Το θέμα δεν εξαντλείται βεβαίως στο πλαίσιο μιας μικρής επισκόπησης σε ένα άρθρο. Η μελέτη του εκκλησιαστικού παράγοντα, ή της ρωσοφιλίας στις απαρχές του νεοελληνικού κράτους (με το «Ρωσικό Κόμμα» του Ανδρέα Μεταξά και του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη για παράδειγμα) θα προσέφεραν ίσως κάποιες πληροφορίες κυρίως ως προς την θρησκευτική πλευρά του ζητήματος. Η «υιοθέτηση» όμως της ρωσοφιλίας με σαφείς μιλιταριστικές προεκτάσεις από ακροδεξιούς και ναζιστικούς κύκλους μπορεί να υπονομεύσει σε βάθος χρόνου τις όποιες προοπτικές ειλικρινούς, εποικοδομητικής πολιτιστικής και οικονομικής συνεργασίας με τη Ρωσία και θα πρέπει να απασχολήσει σοβαρότατα τους διαμορφωτές της εξωτερικής πολιτικής, ένθεν κακείθεν.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ: