Η παρανόηση περί «ανάπτυξης» και «λιτότητας»

Δεδομένων όλων των ανωτέρω, είναι σαφές ότι (ιδιαίτερα για μια μικρή ανοικτή οικονομία όπως η ελληνική), η λελογισμένη δημοσιονομική (αλλά και νομισματική) πολιτική, η οποία μεριμνά ώστε η ενεργός ζήτηση να μην διαστρέφει το άνυσμα των σχετικών τιμών, να μην δημιουργεί θνησιγενείς κλαδικές υπερπλασίες, να μην διαστρεβλώνει τις σχέσεις των «διεθνώς εμπορευσίμων» με τα «διεθνώς μη εμπορεύσιμα» αγαθά και υπηρεσίες, καταρρακώνοντας έτσι την ανταγωνιστικότητα, και γενικά να μην διαταράσσει τους μακροχρόνιους όρους τής αναπτυξιακής ισορροπίας, είναι η επιβεβλημένη πολιτική που ουσιαστικά δημιουργεί τους όρους τής ανάπτυξης και ευνοεί την σταθερότητά της. Επειδή, όμως, αυτή η λελογισμένη δημοσιονομική (ή γενικότερα, οικονομική, εάν συνοδεύεται και από τις κατά περίπτωσιν επιβαλλόμενες διαρθρωτικές παρεμβάσεις) πολιτική, είναι η ίδια που από τον πολιτευτικό λόγο περιγράφεται ως «λιτότητα», είναι σαφές ότι στην πραγματικότητα, και εις πείσμα τής επικρατούσας πεποίθησης, η «λιτότητα» δεν είναι το αντίθετο της ανάπτυξης αλλά, στις πλείστες των περιπτώσεων, η βασική προϋπόθεσή της. Η Ελλάδα τού 2014 είναι πιο φτωχή, και απείρως πιο δυστυχισμένη, από την Ελλάδα του 2001 ακριβώς διότι αγνοούσε την βασική αυτή αλήθεια.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ:

[1] Βλ. ΕΛΣΤΑΤ, Η Ελληνική Οικονομία, http://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/BUCKET/General/greek_ec... καθώς και http://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/BUCKET/General/greek_ec....
[2] «2000-2007: Ταχεία ανάπτυξη, στηριγμένη στην εγχώρια ζήτηση» (!). Και η Τράπεζα της Ελλάδας, επίσης, μαζί με κάθε άλλον, θεωρεί ότι επρόκειτο για γνήσια και πραγματική ανάπτυξη. Βλ. «Το χρονικό της μεγάλης κρίσης-Η Τράπεζα της Ελλάδος 2008-2013», έκδοση Κέντρου Πολιτισμού, Έρευνας και Τεκμηρίωσης της Τράπεζας της Ελλάδας, 2014, σ. 15.
[3] Ιδιαίτερα έντονα, αλλά και χαρακτηριστικά, εκφράσθηκε η άποψη αυτή αμέσως μετά από τις ευρωεκλογές τού 2014. Αρχηγοί κρατών, πολιτικοί αλλά και δημοσιογράφοι έσπευσαν να αποδώσουν την άνοδο των «ευρωσκεπτικιστικών» κομμάτων στην απογοήτευση που έχει προκληθεί στους λαούς τής Ευρώπης εξ αιτίας τής οικονομικής στασιμότητας, η οποία –υποτίθεται πως- δεν μπορεί παρά να είναι προϊόν τής «λιτότητας» και της δημοσιονομικής «αυστηρότητας» που εφαρμόζεται σε πανευρωπαϊκό επίπεδο από την εκδήλωση της κρίσης χρέους, το 2010 δηλαδή, και στην συνέχεια.
[4] Βλ. ΕΛΣΤΑΤ, ο.π.
[5] Smaghi Lorenzo Bini, “Austerity and Stupidity”, http://www.voxeu.org/article/austerity-and-stupidity
[6] Βλ.Τράπεζα της Ελλάδας, http://www.bankofgreece.gr/Pages/el/Statistics/externalsector/debit.aspx
[7] Σύμφωνα με τους υπολογισμούς μας, το 2011, τελευταίο έτος για το οποίο υπάρχουν σχετικά στοιχεία τής ΕΛΣΤΑΤ, ήταν περίπου 42 δισ. ευρώ. (Κωδικοί NACE 1-33, 50, 55-56, 62,63,72 στον πίνακα «Ακαθάριστη προστιθέμενη αξία κατά κλάδο (Α 64)», 2000-2011. Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ).
[8] Βλ. Spence Michael, “Learning about growth and austerity”, Project Syndicate, 18 May 2013.
[9] Βλ. ενδεικτικά, Νίτση Ι. Ελισάβετ, «Η εξέλιξη του δημόσιου χρέους στην Ελλάδα», Ελληνική Οικονομία νο 6, Ιούνιος 2014, ΚΕΠΕ.
[10] Βλ. και Gaulier Guillaume-Vincard Vincent, “The signatures of Euro area imbalances”, Banque de France, 2012
[11] Βλ. Beaudry Paul, Galizia Dana, Portier Franck, “Reconcilling Hayek’s and Keynes’views of recessions”, CEPR Discussion Paper 9966, NBER Working Paper 20101. Επίσης, Ιωάννου Δημήτρης, «Τζων Μέιναρντ Κέυνς, Η οικονομική θεωρία ως ηθικό πρόταγμα», The Athens Review of books, τ. 30, Ιούνιος 2012, διαθέσιμο και στο http://legacy.kritiki.gr/attachments/article/218/ATHENS%20REVIEW,%20%CE%...
[12] Και ως εκ τούτου, οι πιο πάνω διαπιστώσεις, σε κανέναν βαθμό δεν συνεπάγονται υιοθέτηση των απόψεων της σχολής τής «αναπτυξιακής δημοσιονομικής συστολής» η οποία δεν είναι παρά μόνο ο, εξ ίσου ανέρειστος, ιδεολογικός αντίπαλος της σχολής τού δίπολου «ανάπτυξη-λιτότητα».

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στη διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στη διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr