Πώς μπορεί να λυθεί το Κυπριακό

Ήδη οι Κούρδοι τής χώρας άρχισαν να εξεγείρονται γιατί η χώρα τους (η Τουρκία) δεν επιχειρεί να προστατεύσει τους αδελφούς Κούρδους τής Συρίας. Άρχισαν ήδη οι συγκρούσεις στην Κωνσταντινούπολη και όχι μόνο, με τους πρώτους δεκάδες νεκρούς. Ο κίνδυνος να χαθεί σε μερικά λεπτά όλη η εντύπωση που δημιουργήθηκε με χρόνια επίμονης εργασίας και που έλεγε πως οι Τούρκοι και οι Κούρδοι τής Τουρκίας είναι αδέλφια (το φώναξε με αυτά ακριβώς τα λόγια ο Ερντογάν πολλές φορές) και πως είναι δυνατή η συμβίωση μέσα στο πλαίσιο μιας ευρείας αυτονομίας, είναι πραγματικά μεγάλος.

Δεξαμενές σκέψεις στην Αμερική (απ' όπου εκπορεύεται το μέλλον) μιλούσαν εδώ και καιρό για την δημιουργία τουρκικού Κουρδιστάν. Άποψη μου είναι πως αν η Τουρκία δεν συναινέσει σε μια επίθεση από τα εδάφη της κατά του Ισλαμικού Κράτους, ή έστω να επιτρέψει την χρήση των αεροδρομίων της, θα πρέπει να είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει τα προβλήματα στα οποία αναφέρθηκα. Και αν δυσκολεύεται να το κατανοήσει, αυτό οφείλεται στην αδυναμία των ηγετών της (χαρακτηριστικό πολλών ηγετών ) να αλλάζουν άποψη πάνω σε κάτι που πίστευαν απόλυτα μέχρι χτες. Ακόμα και η απόφαση -υπό εξαναγκασμό - να επιτρέψει την διακίνηση στρατού από το ιρακινό Κουρδιστάν μέσω Τουρκίας προς το Κομπανί, αποδεικνύει τις ανησυχίες της. Κι' αυτό ανεξάρτητα από το γεγονός πως μέχρι την στιγμή που γράφω αυτές τις λέξεις δεν άνοιξε επί εδάφους αυτόν τον διάδρομο.

Με όλα αυτά ενώπιόν της γιατί κάνει όσα κάνει στην κυπριακή ΑΟΖ; Πολύ απλά. Για να δείξει ότι στέκει σαν περιφερειακή δύναμη. Ότι δηλαδή αυτό που πίστευε μέχρι χτες εξακολουθεί να ισχύει. Ότι, όχι μόνο μπορεί να διαχειριστεί όλα όσα περιέγραψα, αλλά και άλλα τόσα. Και για έναν ακόμα παρεμφερή λόγο. Τώρα, σκέπτεται, που όλοι κοιτούν αλλού ας κάνω μια βόλτα στην Μεσόγειο. Απ' αυτή την άποψη, ναι, όλοι κοιτούν αλλού, το λεν άλλωστε και οι ανακοινώσεις προς «υποστήριξη» των θέσεων μας οι οποίες είναι μάλλον αδύναμες. Πιστεύω δηλαδή πως δεν κάνει ότι κάνει για να μας πιέσει να διαμοιράσουμε τον υπόγειο πλούτο με τούς Τουρκοκύπριους σε περίπτωση λύσης. Είμαστε, άλλωστε, πέρα από πειστικοί πως δίκαια θα πράξουμε. Το εννοώ.

Υπάρχει, ίσως, και μια άλλη προοπτική. Να προχωρήσει δηλαδή η Τουρκία, σε δικές της γεωτρήσεις (με την προστασία των πολεμικών της) στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου, εκ μέρους δήθεν του ψευδοκράτους. Κάτι τέτοιο θα κορυφώσει μια κρίση με ανεξέλεγκτες συνέπειες.

Όμως, γιατί οι δηλώσεις υποστήριξης είναι αδύναμες; Τι θέλουν να μας πουν οι ξένοι με αυτή τους την στάση; Δεν είναι αυτό κάτι που πρέπει να εξετάσουμε; Μπορώ να σκεφτώ δυο τουλάχιστον λόγους: Αν απορρίψω μετ' αποστροφής την σκέψη πως δεν μας δίνουν και τόσο δίκαιο, ένας δεύτερος λόγος είναι πιθανόν η θέση πως μια κορύφωση της αντίδρασής τους μπορεί να σπρώξει και σε κορύφωση της έντασης. Και, χωρίς αμφιβολία, γιατί θεωρούν την κρίση που δημιουργείται ως ήσσονος σημασίας. Κάνουν δηλαδή διαχείριση. Δεν θα σκέπτονταν, όμως, καθόλου έτσι αν η Τουρκία έκανε το ίδιο σε μια πιο ισχυρή χώρα από την Κύπρο. Σε ένα τέτοιο υποθετικό σενάριο, η κρίση θα ήταν πραγματικά μεγάλη και συνακόλουθα και οι αντιδράσεις τους, μεγάλες στον ίδιο βαθμό. Μπορεί, όμως, η Κύπρος να καταστεί ισχυρό κράτος; Μπορεί να γίνει, θεωρώ, κράτος σεβαστό, μόνον αν λύσουμε το πρόβλημά μας. Αυτή πρέπει να είναι η μόνη κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθήσουμε. Όλα τα αλλά θα οδηγήσουν μόνο σε περαιτέρω ένταση, με συνεπακόλουθο είτε από την μια να μας μείνει η διχοτόμηση, είτε από την άλλη, ακόμα χειρότερα, να μπούμε σε νέες περιπέτειες.

ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΛΥΘΕΙ ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ

Μπορούμε να λύσουμε το Κυπριακό; Μπορούμε, εφόσον σταθούμε συνολικά, σοβαρά και υπεύθυνα απέναντι στο θέμα που μας απασχολεί και αν καταφέρουμε έτσι να ενεργοποιήσουμε ξανά τον διεθνή παράγοντα. Και αυτός θα ενεργοποιηθεί αν δει την συλλογικότητα, την σοβαρότητα και την υπευθυνότητα μας. Και αν εκ παραλλήλου ανοίξουμε δίαυλο επικοινωνίας με τον νέο πρόεδρο της Τουρκίας. Κι ακόμα αν προστρέξουμε προς τους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας. Αν, δηλαδή, αντί όλοι εμείς οι πολιτικοί να αναλωνόμαστε σε συνεχείς επαφές στις ελεύθερες περιοχές, στραφούμε σε συντονισμένες συνεχείς και επίμονες επισκέψεις και συναντήσεις με τους Τουρκοκύπριους.
Δεν αρκούν αυτά; Τότε μόνον μια κρίση υψηλής έντασης θα οδηγήσει σε κάτι καινούργιο. Στην λύση ή στην κατάλυση! Και αν τίποτε απ' αυτά δεν γίνει, τότε θα αυξηθεί μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση η πίεση για το απ' ευθείας εμπόριο (το ανακόψαμε πριν μερικά χρόνια με μεγάλη προσπάθεια και δεκάδες συναντήσεις), θα αυξηθεί η πίεση για δυο Τουρκοκύπριους παρατηρητές, και δεν ξέρω αν αυτό στο τέλος δεν θα φέρει και το κλείσιμο των οδοφραγμάτων. Τι σημαίνει ακριβώς αυτό; Δεν σημαίνει μόνο μονιμοποίηση και παγιοποίηση της διχοτόμησης. Θα σημάνει την έναρξη μιας νέας περιόδου ισλαμοποίησης, φονταμενταλιστικής ισλαμοποίησης των κατεχομένων με προφανείς μεγάλους κινδύνους. Ήδη στα κατεχόμενα κτίστηκαν εκατοντάδες νέα τζαμιά, πολλαπλασιάστηκαν κατά μερικές εκατοντάδες χιλιάδες οι έποικοι, πράγμα που με κάνει προσωπικά να βλέπω πολύ καθαρά την μελλοντική εικόνα τής Κύπρου. Και η εικόνα που βλέπω δεν είναι τίποτε άλλο παρά η αύξηση της απειλής για το μέλλον τόσο των Ελληνοκυπρίων όσο και των Τουρκοκυπρίων.

Ο πρόεδρος Αναστασιάδης αντιδρώντας στις παραβιάσεις εκ μέρους τής Τουρκίας ανέστειλε την συμμετοχή του στις συνομιλίες. Και καλά έκανε. Όμως, όταν σηκώνεις το πόδι σου, πρέπει να ξέρεις πού θα το πατήσεις. Όταν έχεις μπροστά στα μάτια σου ένα πρόβλημα, δεν πρέπει να χάνεις επαφή με τον ορίζοντα και τον πραγματικό μακρινό σου στόχο που στην προκειμένη περίπτωση είναι η αξιοποίηση του φυσικού αερίου και, φυσικά, η λύση τού κυπριακού.