Φόρος στους φορολογικούς παραδείσους

Η πρότασή μας περιλαμβάνει την επιβολή ενός διακρατικού Φόρου Ανώνυμης Περιουσίας (Anonymous Wealth Tax, AWT) σε ένα μικρό ετήσιο ποσοστό 0,5%. Αν εφαρμοστεί προσεκτικά από μια αποφασισμένη συμμαχία πλούσιων χωρών και βασικών αναπτυσσόμενων χωρών, ακόμη και αυτό το μικρό ποσοστό θα μπορούσε να αποφέρει δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο -50 με 60 δισεκατομμύρια δολάρια, το πολύ το 10% του ετήσιου εισοδήματος που κερδίζεται από αυτά τα κρυμμένα σε offshore περιουσιακά στοιχεία- σε απόλυτα αναγκαία άμεσα έσοδα, είτε απευθείας, είτε μέσω της παροχής κινήτρων στον ανώνυμο πλούτο για να επαναπατριστεί, εκεί όπου θα μπορεί να επενδυθεί και να φορολογηθεί από τις τοπικές Αρχές.

Ούτε τα οποιαδήποτε νέα έσοδα που θα προκύπτουν από τον Φόρο Ανώνυμης Περιουσίας (AWT) θα εξαφανίζονται απλά μέσα στον απέραντο ωκεανό των γενικών κρατικών δαπανών. Στο πλαίσιο του σχεδίου μας, που αντικατοπτρίζει την πραγματική παγκόσμια προέλευση του ανώνυμου πλούτου, οποιαδήποτε επιπρόσθετα έσοδα θα είναι αφιερωμένα στις πιο πιεστικές ανάγκες της παγκόσμιας κοινότητας -βοήθεια στις φτωχές χώρες να πληρώσουν για το κόστος της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή˙ ανάκαμψη από φυσικές καταστροφές˙ διαχείριση επιδημιών˙ παροχή καθαρού νερού και ασφαλούς τροφής˙ και ένα τέλος στην συρρίκνωση του προϋπολογισμού εξωτερικής βοήθειας από τον Πρώτο Κόσμο. Ένα νέο διεθνές Ταμείο θα πρέπει να δημιουργηθεί για να διοχετεύσει τα έσοδα από τον AWT σε κρίσιμα έργα και να τα κρατήσει απαλλαγμένα από διαφθορά.

Η εισφορά πλούτου (όχι εισοδήματος) θα εφαρμοστεί σε μια παγκόσμια βάση περιουσιακών στοιχείων από τις εθνικές κυβερνήσεις των χωρών στις οποίες τα κορυφαία χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και οι διαχειριστές πλούτου έχουν την εταιρική έδρα τους και τις μεγάλες δουλειές τους. Περίπου όπως ένας φόρος προστιθέμενης αξίας ή ένας φόρος στον άνθρακα, θα μπορούσε να επιβληθεί σε αναλογική βάση επί των ίδιων των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, με βάση τα παγκόσμια μεγέθη των τριμηνιαίων περιουσιακών στοιχείων των υπό διαχείριση πελατών. Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα τότε θα είναι ελεύθερα να επιμερίζουν αυτές τις επιβαρύνσεις σε μεμονωμένους πελάτες ή στους εξουσιοδοτημένους κατόχους λογαριασμών. Ένα δέλεαρ της εν λόγω εισφοράς έκτακτης ανάγκης, ως εκ τούτου, είναι ότι δεν χρειάζεται να γνωρίζουμε ακριβώς ποιος είναι ο ιδιοκτήτης τυχόν συγκεκριμένων λογαριασμών ή περιουσιακών στοιχείων, και ότι ο φόρος θα αγγίξει τα 10 με 15 εκατομμύρια ή τους περίπου τόσους επενδυτές υψηλής καθαρής αξίας που κατέχουν όλον αυτόν τον πλούτο και είναι διάσπαρτοι σε όλο τον κόσμο.

Δεδομένου ότι τα περισσότερα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που είναι μεγάλοι παίκτες στην ιδιωτική τραπεζική ήδη οφείλουν να δημοσιοποιήσουν την αξία των περισσότερων χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων τα οποία έχουν υπό διαχείριση, το κόστος αναφοράς τέτοιων συνολικών αξιών περιουσιακών στοιχείων δεν πρέπει να είναι υπερβολικά υψηλό. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα σε σύγκριση με το κόστος της εισπράξεως του φόρου Tobin, ενός φόρου επί κυριολεκτικά δισεκατομμυρίων συναλλαγών στην αγορά κεφαλαίου ή την αγορά συναλλάγματος που προτάθηκε για πρώτη φορά το 1972 από τον βραβευμένο με Νόμπελ οικονομολόγο James Tobin. Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα θα πρέπει να μπορούν να απαλλάσσουν τους κατόχους μικρών λογαριασμών από το αναλογικό ποσοστό τους επί της εν λόγω εισφοράς. Ο AWT δεν θα επιχειρήσει να επιβάλλει φόρο στην αξία του λιγότερο ρευστού offshore πλούτου, ο οποίος εγείρει πιο περίπλοκα ερωτήματα αποτίμησης, και είναι επίσης ήδη συχνά υποκείμενος σε τοπικούς φόρους ιδιοκτησίας.

Με βάση την εμπειρία, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η συμμόρφωση θα είναι ατελής. Πράγματι, υπάρχουν διαβόητες περιπτώσεις όπου κορυφαίες τράπεζες όπως η HSBC, η Credit Suisse και η Wegelin το έχουν πάει εξαιρετικά μακριά για να κινήσουν περιουσιακά στοιχεία εκτός λογαριασμών με την χρήση εργαλείων όπως τα θησαυροφυλάκια, οι συλλογικοί λογαριασμοί τραστ, οι ανεξάρτητοι διαχειριστές, ιδρύματα, και άλλα τεχνάσματα συγκεκριμένα για να αποφύγουν νέες ρυθμίσεις που έχουν σχεδιαστεί για να πιάσουν φοροφυγάδες. Εν αναμονή του σοβαρού κινδύνου θεσμικής μη συμμόρφωσης, μέρος αυτής της πρωτοβουλίας θα πρέπει να περιλαμβάνει έναν κλάδο ειδικής παρακολούθησης και επιβολής, με επαρκείς πόρους για να διερευνά και να παρακολουθεί τις εκθέσεις των στοιχείων ενεργητικού των τραπεζών και να προτείνει τις κατάλληλες κυρώσεις -συμπεριλαμβανομένου πιθανού χρόνου φυλάκισης για οποιουσδήποτε τραπεζίτες και ανώτερα στελέχη εμπλέκονται.

Διαδηλωτές κρατούν πλακάτ στην διάρκεια μιας διαμαρτυρίας έξω από την Downing Street στο Whitehall, στο κεντρικό Λονδίνο, στις 9 Απριλίου 2016. NEIL HALL / REUTERS
-----------------------------------------------

Παρά τις προκλήσεις, αυτή η συγκεκριμένη παρακράτηση δεν θα πρέπει να είναι πιο δύσκολο να εφαρμοστεί στις μεγάλες τράπεζες, τα λογιστικά και τα δικηγορικά γραφεία από κάθε άλλη υπάρχουσα νομοθεσία και κανονισμό. Πράγματι, από το 2014, στην περίπτωση του πρόσφατα επιβληθέντα νόμου της 2ας Μαρτίου, «US Foreign Account Tax Compliance Act (2010)» (Νόμος των ΗΠΑ για την Φορολογική Συμμόρφωση των Λογαριασμών Εξωτερικού), περισσότερα από 100.000 χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, καταπιστεύματα και εταιρείες που δραστηριοποιούνται στις ΗΠΑ υποχρεούνται να καταγραφούν, προκειμένου να αναφέρουν οποιαδήποτε ξένα περιουσιακά στοιχεία πολιτών των ΗΠΑ, καθώς και οποιοδήποτε εισόδημα καταβλήθηκε στο εξωτερικό σε αυτούς ή σε εταιρείες που ελέγχουν, και δυνητικά να παρακρατήσουν έως και 30% των πληρωμών αυτών. Οι απαιτήσεις ενός φόρου AWT είναι πολύ λιγότερο επαχθείς.