Το σχέδιο ανάπτυξης αμερικανικών στρατευμάτων στη Νορβηγία

Η πρεσβεία της Ρωσίας στη Νορβηγία δεν έχει ακόμη σχολιάσει επί του θέματος, αλλά το ρωσικό Υπουργείο Εξωτερικών δημοσιοποίησε μια δήλωση που προφανώς προσπάθησε να μειώσει άμεσα τις εντάσεις. Η Μόσχα, όμως, έχει ένα καθιερωμένο εγχειρίδιο για το πώς να επωφελείται από τα ρήγματα στην κοινή γνώμη των χωρών του ΝΑΤΟ [9]: Ήταν μόλις πέρσι που ο Ρώσος πρέσβης στην Δανία, Mikhail Vanin [10], απείλησε αυτήν την χώρα με πυρηνικό πόλεμο αν εντασσόταν στο πυραυλικό αμυντικό πρόγραμμα του ΝΑΤΟ. Τα τελευταία χρόνια, οι νορβηγο-ρωσικές σχέσεις ήταν σταθερές, αλλά οι πρόσφατες παρατηρήσεις του Klintsevich υποδηλώνουν ότι υπάρχουν στην αναμονή περαιτέρω προκλήσεις αν οι τακτικές εκφοβισμού που χρησιμοποιούνται καταφέρουν να στρέψουν περισσότερους Νορβηγούς κατά της ανάπτυξης αμερικανικών στρατευμάτων [στη Νορβηγία].

Ένα πιθανό σενάριο θα συνεπαγόταν την ένταση των παρενοχλήσεων από ρωσικά μαχητικά αεροσκάφη -αν όχι καταφανείς παραβιάσεις- στον νορβηγικό εναέριο χώρο για ένα σύντομο χρονικό διάστημα, προκειμένου να δοκιμαστεί η αντίδραση του Όσλο, ενώ θα επιδιώκεται η αξιοποίηση του λαϊκίστικου άγχους με την υποδαύλιση μιας διαμάχης στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Ένα άλλο σενάριο θα συνεπαγόταν μια μεγάλης κλίμακας ρωσική στρατιωτική άσκηση κοντά στα σύνορα της Νορβηγίας. Θα πρέπει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι μια εκ περιτροπής αμερικανική στρατιωτική παρουσία στη Νορβηγία είναι από μόνη της απίθανο να προκαλέσει είτε το ένα είτε το άλλο σενάριο. Η καθεμιά πορεία δράσης θα καθοδηγηθεί από τις περιστάσεις: Η Μόσχα θα χρησιμοποιήσει την ανάπτυξη [των αμερικανικών δυνάμεων στη Νορβηγία] ως ένα βολικό πρόσχημα για να απαντήσει σε κάποια άλλη δραματική αλλαγή στην κατάφορτη σχέση ΗΠΑ-Ρωσίας.

Ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας, Ash Carter, και η Νορβηγίδα υπουργός Άμυνας, Ine Marie Eriksen Soreide, στη Μπόντο της Νορβηγίας, τον Σεπτέμβριο του 2016. NTB SCANPIX / JAN-MORTEN BJORNBAKK / VIA REUTERS
--------------------------------------------------

ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ

Η λαϊκίστικη κριτική επί των αμυντικών πολιτικών της νορβηγικής κυβέρνησης δεν έχει περιοριστεί στην προγραμματισμένη ανάπτυξη των Αμερικανών Πεζοναυτών. Έχει, επίσης, επικεντρωθεί σε σχέδια του Όσλο για την αναδιοργάνωση και αναβάθμιση όλων των ενόπλων δυνάμεων της Νορβηγίας, όπως περιγράφεται σε ένα έγγραφο του Υπουργείου Άμυνας, «Το Μακροπρόθεσμο Σχέδιο» [11], το οποίο κυκλοφόρησε τον Ιούνιο. Σύμφωνα με το έγγραφο, στο οποίο αναφέρονται λεπτομερώς οι αμυντικές προτεραιότητες της Νορβηγίας για την περίοδο 2017-2020, η κυβέρνηση προτίθεται να εκσυγχρονίσει τον στρατό -για παράδειγμα, συμμετέχοντας στο υπό την ηγεσία των ΗΠΑ Πρόγραμμα Joint Strike Fighter [12] και τελικά αντικαθιστώντας όλα της τα υποβρύχια- και να αναβαθμίσει την συνεργασία των υπηρεσιών πληροφοριών της με τους συμμάχους του ΝΑΤΟ, ιδιαίτερα με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι επικριτές από την νορβηγική άκρα αριστερά, συμπεριλαμβανομένων εκείνων από το Σοσιαλιστικό Κόμμα οι οποίοι είναι εδώ και καιρό αμφίθυμοι σχετικά με το ΝΑΤΟ και την ηγεμονία των ΗΠΑ, υποστηρίζουν ότι το μακροπρόθεσμο σχέδιο είναι υπερβολικά δαπανηρό [13] και είναι ιδιαίτερα αντίθετοι με την συμμετοχή της Νορβηγίας στο Πρόγραμμα Joint Strike Fighter.

Αλλά δεν είναι οι μόνοι που έχουν επικρίνει το σχέδιο: Αρκετοί υψηλόβαθμοι απόστρατοι των νορβηγικών ενόπλων δυνάμεων, περιλαμβανομένου και του στρατηγού ε.α. Sverre Diesen [14], πρώην επικεφαλής της άμυνας της Νορβηγίας, έχουν ισχυριστεί ότι θα μπορούσε τελικά η ασφάλεια της Νορβηγίας να τεθεί σε κίνδυνο αν η χώρα γίνει υπερβολικά εξαρτημένη από τους συμμάχους της, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών. Σύμφωνα με το σχέδιο, 11 στρατιωτικές εγκαταστάσεις [15] σε ολόκληρη την χώρα θα πρέπει να κλείσουν ως μέρος ενός φιλόδοξου προγράμματος αναδιάρθρωσης, το οποίο θα αφήσει τις ακτές της Νορβηγίας ιδιαίτερα ευάλωτες, όπως σημείωσε ένας άλλος επικριτής [16]. Εκφράζοντας παρόμοια συναισθήματα, ο απόστρατος αντιστράτηγος Kjell Grandhagen, [17], πρώην επικεφαλής της νορβηγικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, υποστηρίζει ότι το σχέδιο δεν παρέχει επαρκείς πόρους για τον στρατό.

Η συζήτηση επί του Μακροχρόνιου Σχεδίου στήνει το σκηνικό για την οργή τους σχετικά με την πρόταση να εγκατασταθούν Αμερικανοί πεζοναύτες στην Vaernes. Στην πραγματικότητα, υπήρξε κάμποση δημόσια σύγχυση σχετικά με τα δύο θέματα, και οι επικριτές συγχέουν κατά καιρούς αυτά τα δύο, γεγονός που υποδηλώνει ότι η απόφαση της κυβέρνησης να φιλοξενήσει προσωρινά τους πεζοναύτες είναι μια επέκταση του Μακροχρόνιου Σχεδίου που υπόσχεται ένα επικίνδυνο σωρευτικό αποτέλεσμα: Η Νορβηγία θα γίνει υπερβολικά εξαρτημένη από την στρατιωτική τεχνολογία των ΗΠΑ, ενώ θέτει σε κίνδυνο την ειρηνική σχέση της με την Ρωσία. Κατά την διαδικασία αυτή, οι επικριτές έχουν κατηγορήσει την κυβέρνηση για την κατάργηση της μακρόχρονης αμυντικής πολιτικής της Νορβηγίας, όπως αναφέρεται στην βασική διακήρυξη υποστηρίζοντας ότι παίζει τα στοιχήματα της Ουάσιγκτον εναντίον της Ρωσίας, ως μέρος ενός ευρύτερου στρατηγικού παιχνιδιού.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η προσωρινή ανάπτυξη Αμερικανών στην Vaernes είναι συνεπής με την πολιτική της Ουάσιγκτον να διαβεβαιώσει τους ανήσυχους Ευρωπαίους συμμάχους της σχετικά με τις πολιτικές της Μόσχας προς το ΝΑΤΟ και τα κράτη της Βαλτικής ειδικότερα. Για τη Νορβηγία, η οποία απολαμβάνει ένα από τα υψηλότερα επίπεδα διαβίωσης στον κόσμο, η μακρόχρονη εγγύηση της ασφάλειας των ΗΠΑ στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ επέτρεψε την ανάδυσή της από την φτώχεια. Οι παράγοντες αυτοί, σε συνδυασμό με την εξαιρετική πολιτική αβεβαιότητα [18] σε όλο τον κόσμο, εξηγεί γιατί η επικείμενη αμερικανική στρατιωτική παρουσία είναι ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια της Νορβηγίας, ακόμη και αν η κυβέρνηση περιγράφει την ανάπτυξη [των δυνάμεων αυτών] ως ρουτίνα ή προσωρινή.