Μπορεί ο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν να μεταρρυθμίσει την Σαουδική Αραβία;

Αν και ο MbS έχει μια ιρανοκεντρική περιφερειακή προοπτική, δεν είναι αδιάφορος για την εξάπλωση του σουνιτικού βίαιου εξτρεμισμού και τις μηχανορραφίες του Ισλαμικού Κράτους (ISIS) [8] και της αλ Κάιντα. Όσο κι αν είναι βαθύτατα ανησυχητική η επιρροή του ISIS στο Ιράκ και την Συρία, ο ίδιος πιστεύει ότι η οργάνωση μπορεί να αντιμετωπιστεί στο Λεβάντε και, τελικά να ηττηθεί, με δεδομένη την ύπαρξη ισχυρότερων κρατών όπως η Αίγυπτος, η Ιορδανία, η Τουρκία και η Σαουδική Αραβία. Στην Αφρική, από την άλλη πλευρά, το ISIS θα μπορούσε να ανθίσει, να επιχειρεί με ευκολία, και να προκαλέσει πολύ μεγαλύτερη ζημιά, είπε. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Σαουδική Αραβία, μετά από ώθηση του MbS, έχει δεσμευθεί να βοηθήσει στην καταπολέμηση της αυξανόμενης απειλής του βίαιου εξτρεμισμού στην Αφρική συμμετέχοντας στην διεθνή βοήθεια και σε αναπτυξιακούς οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένης της UNICEF και του Ιδρύματος Bill και Melinda Gates, και σχεδιάζοντας μια σειρά πρωτοβουλιών μέσα στην χρονιά.

Η εγχώρια ριζοσπαστικοποίηση είναι επίσης μια κορυφαία ανησυχία. Ο MbS ήταν μόλις στο τέλος της εφηβείας του όταν ο Οσάμα Μπιν Λάντεν έδωσε εντολή στους τζιχαντιστές οπαδούς του να εξαπολύσουν μια θανατηφόρα εξέγερση κατά του Βασιλείου αφότου οι Ηνωμένες Πολιτείες εισέβαλαν στο Ιράκ, και θυμάται έντονα εκείνο το σκοτεινό επεισόδιο στην ιστορία της Σαουδικής Αραβίας. Κατάλαβε εκείνη την εποχή την βαθιά σημασία του τεχνάσματος των τρομοκρατών να ελέγχουν τις ιερές πόλεις του Ισλάμ και τον πετρελαϊκό πλούτο. Η αλ Κάιντα απέτυχε, αν και χρειάστηκαν μήνες στους άνδρες του MbN να συντρίψουν την τζιχαντιστική εξέγερση με κάποια βοήθεια από τη CIA. Συγκρούσεις μεταξύ των σαουδαραβικών αντιτρομοκρατικών υπηρεσιών και των τρομοκρατών, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων ήταν Σαουδάραβες, ξέσπασαν σε αρκετές πόλεις και αστικά κέντρα, συμπεριλαμβανομένης της πρωτεύουσας Ριάντ, της Τζέντα, της Khobar, της Μέκκα, της Ταΐφ και της Yanbu. Ήταν ο μακρύτερος και πιο έντονος εγχώριος αγώνας κατά της σαουδαραβικής μοναρχίας από την ίδρυση του σύγχρονου σαουδαραβικού κράτους.

Από την πλευρά του, ο MbS συμφωνεί ότι η Σαουδική Αραβία έκανε λάθη όταν έδωσε τα χέρια με τις Ηνωμένες Πολιτείες και στρατολόγησε τζιχαντιστές μαχητές για να νικήσει τον κομμουνισμό κατά την διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, αλλά αυτό ήταν το παρελθόν, είπε. Από τότε, η Σαουδική Αραβία υπήρξε θύμα της τρομοκρατίας και βασικός σύμμαχος στην παγκόσμια εκστρατεία αντιμετώπισης της τρομοκρατίας, αφιερώνοντας σημαντικούς πόρους στην αποστολή αυτή. Αυτό είναι αλήθεια πέρα ως πέρα, αν και η χώρα θα μπορούσε να κάνει περισσότερα για την αντιμετώπιση της εξτρεμιστικής αφήγησης [9] πιο αποτελεσματικά. Όσον αφορά τις κατηγορίες ότι ο ουαχαμπιτισμός ισούται με την τρομοκρατία, ο MbS ήταν εμβρόντητος από την βαθιά παρανόηση των Αμερικανών επ’ αυτού του κλάδου του Ισλάμ. Υποστήριξε ότι η ιστορία του στρατευμένου Ισλάμ δεν έχει τίποτα να κάνει με το θρησκευτικό δόγμα της Σαουδικής Αραβίας που ιδρύθηκε από τον Muhammad ibn Abdul-Wahhab, έναν σεΐχη του 18ου αιώνα. «Αν ο ουαχαμπιτισμός δημιουργήθηκε πριν από 300 χρόνια, πού ήταν τότε η τρομοκρατία;» ρώτησε. «Γιατί εμφανίστηκε μόλις πρόσφατα;».

Σε κάθε περίπτωση, ο MbS είχε δίκιο για ένα πράγμα: Οι σχέσεις ΗΠΑ-Σαουδικής Αραβίας [10] δεν έχουν πραγματικά αποκατασταθεί μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 κατά της Νέας Υόρκης και της Ουάσιγκτον. Είναι βέβαιο ότι η αδιαφορία και η ανυπομονησία του προέδρου των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, προς με το βασίλειο κατά τα τελευταία οκτώ χρόνια δεν βοήθησε την σχέση, αλλά αυτό δεν είναι η αιτία των μακροχρόνιων εντάσεων. Οι Σαουδάραβες αξιωματούχοι θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τις ανησυχίες σχετικά με την χώρα τους μετωπικά εμπλεκόμενοι πιο αποτελεσματικά με την κυβέρνηση των ΗΠΑ και το αμερικανικό κοινό. Αυτό θα πάρει χρόνια, διότι η Σαουδική Αραβία είναι ανειδίκευτη στην δημόσια διπλωματία και δεν είναι εξοικειωμένη με τις επικοινωνιακές στρατηγικές. Αλλά αυτή η διαδικασία πρέπει να ξεκινήσει σήμερα, και κατά την γνώμη μου, δεν υπάρχει καλύτερο πρόσωπο από τον MbS για να ηγηθεί.

Ο MbS είναι έμπειρος στην επικοινωνία, [ένας άνθρωπος] που εκτιμά την αξία της αμερικανο-σαουδικής συνεργασίας, για την οποία πιστεύει ότι δεν υπάρχει άλλη αξιόπιστη εναλλακτική λύση. Στην συνομιλία μας, ο ίδιος δεν διστάζει να εκφράζει την ισχυρή πίστη του στην ηγεσία των ΗΠΑ στον κόσμο. Όπως και οι περισσότεροι σύμμαχοι και εταίροι των ΗΠΑ σε όλο τον κόσμο, ωστόσο, έχει ανησυχίες σχετικά με την φθίνουσα επιθυμία της Ουάσιγκτον να ηγείται και τις συνέπειες της απάθειας των ΗΠΑ. «Αν δεν ηγείσαι, κάποιος άλλος θα συμπληρώσει το κενό, και όχι απαραίτητα καλοί δρώντες». Σε αντίθεση με τους περισσότερους άλλους Άραβες αξιωματούχους, οι οποίοι είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι στις αμερικανικές διαλέξεις για την δημοκρατία ή για τις παρεμβάσεις στις εσωτερικές υποθέσεις των χωρών τους, ο MbS κάλεσε την Ουάσινγκτον να κριτικάρει εποικοδομητικά το βασίλειο.

Πολίτες της Υεμένης εγκαταλείπουν τα σπίτια τους, στην Sanaa, τον Αύγουστο του 2015. KHALED ABDULLAH / REUTERS
-------------------------------------------------------