Τα οικονομικά της εξάρτησης

Στην υποσαχάρια Αφρική, εν τω μεταξύ, ο πληθυσμός εξακολουθεί να αυξάνεται [15]. Στα επόμενα 35 χρόνια, ο αριθμός των σε εργάσιμη ηλικία Αφρικανών αναμένεται να αυξηθεί κατά 800 εκατομμύρια, από 518 εκατ. ανθρώπους το 2015 στο 1,31 δισ. ανθρώπους το 2050 -μια έκρηξη που φέρνει μαζί της την δυνατότητα είτε για μια παρατεταμένη άνθηση είτε για μια διαλυτική καταστροφή. Στην θεωρία, η υποσαχάρια Αφρική είναι στο ίδιο δημογραφικό βέλτιστο σημείο, όπως η Ινδία, με έναν αυξανόμενο πληθυσμό και έναν μειούμενο λόγο εξάρτησης. Τα ποσοστά γονιμότητας πέφτουν παντού, αν και από εξαιρετικά υψηλά επίπεδα. Το συνολικό ποσοστό γονιμότητας για την περιοχή είναι τώρα στα 4,75 παιδιά ανά γυναίκα και αναμένεται να μειωθεί στα 3,15 μέχρι το 2050, διάστημα κατά το οποίο ο λόγος εξάρτησης προβλέπεται να μειωθεί από το 85,6 στο 62,4. Αυτά είναι ακόμα πολύ υψηλά ποσοστά για το 2050, αλλά η γονιμότητα της Κίνας μειώθηκε ραγδαία από την δεκαετία του 1960 έως την δεκαετία του 1970, ακόμη και πριν από την εισαγωγή της πολιτικής του ενός παιδιού, οπότε μια ακόμα πιο γρήγορη πτώση της αφρικανικής γονιμότητας είναι μια πιθανότητα όσο μερικά από τα μεγαλύτερα κράτη, όπως η Νιγηρία και η Αιθιοπία, είναι σε θέση να αναπτύξουν ισχυρότερες κρατικές ικανότητες.

Πράγματι, υπάρχουν πολλοί λόγοι για να είμαστε αισιόδοξοι για την Αφρική. Αν και ο δρόμος είναι ακόμη μακρύς, έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος [16] προς τους Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας που τέθηκαν το 2000, ιδιαίτερα στους τομείς της εκπαίδευσης, της ισότητας των φύλων και της υγειονομικής περίθαλψης. Και παρ’όλο που τα δημογραφικά στοιχεία της Αφρικής σήμερα αποτελούν ένα βαρίδι, θα μπορούσαν να αποδειχθούν ευεργετικά στο εγγύς μέλλον. Υπάρχει σαφής συσχέτιση μεταξύ του κατά κεφαλήν ΑΕΠ και της νεολαίας του πληθυσμού, με τις νεαρότερες χώρες να τείνουν να είναι φτωχές και τις χώρες ηλικιωμένων να τείνουν να είναι πλούσιες. Στην Δυτική Ευρώπη και την Βόρεια Αμερική, για παράδειγμα, λιγότερο από το 40% του πληθυσμού είναι κάτω των 30 ετών, και στην Ιαπωνία είναι λιγότερο από 30%, αλλά σχεδόν σε κάθε κράτος στην υποσαχάρια Αφρική πάνω από το 60% του πληθυσμού είναι κάτω των 30 ετών, και το κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι αντίστοιχα χαμηλό. Πολλές από αυτές τις χώρες λειτουργούν κάτω από τις πρόσθετες επιβαρύνσεις της κακής διακυβέρνησης και της διαφθοράς. Αλλά αν συνδυαστεί με βελτιώσεις στην παιδεία, τις υποδομές και την διακυβέρνηση, η προβλεπόμενη μείωση της γονιμότητας και της αναλογίας εξάρτησης κατά τις επόμενες δεκαετίες θα μπορούσε να ξεκινήσει έναν ενάρετο κύκλο που θα ενισχύσει σημαντικά τις σημερινές φτωχότερες οικονομίες.

ΚΑΙ ΤΩΡΑ, ΤΙ;

Τα δημογραφικά διαδραμάτισαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη στον εικοστό αιώνα και θα συνεχίσουν να το κάνουν και στο μέλλον. Αν ο κόσμος είδε απαράμιλλη ευημερία με την επέκταση του εμπορίου και της ελευθερίας από το 1983 ως το 2007, είναι σε μεγάλο βαθμό λόγω των φθινόντων λόγων εξάρτησης στην Δύση, την Ιαπωνία και την Κίνα, σε συνδυασμό με την σταθερή αύξηση του πληθυσμού, την τεχνολογική καινοτομία και την χρηστή διακυβέρνηση που παρήγαγαν ένα μεγάλο δημογραφικό μέρισμα. Για αυτές τις χώρες σήμερα, ο δημογραφικός ούριος άνεμος έχει μεταστραφεί σε αντίθετο άνεμο. Περιοχές του αναπτυσσόμενου κόσμου, εν τω μεταξύ, είναι έτοιμες για δημογραφικά τροφοδοτούμενη ανάπτυξη, υπό την προϋπόθεση ότι μπορούν να συνεχίσουν να βελτιώνουν την υγεία, την παιδεία, και τους δείκτες της διακυβέρνησής τους [17].

Για τις πλούσιες χώρες, ο δρόμος προς τα εμπρός είναι ανεξερεύνητος αλλά δυνητικά υποσχόμενος. Από τη μια πλευρά, οι ανεπτυγμένες χώρες δεν θα είναι πλέον σε θέση να επωφεληθούν από ένα δημογραφικό μέρισμα. Από την άλλη πλευρά, οι Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες ανεπτυγμένες χώρες θα μπορούσαν να προσφέρουν τα τεράστια αποθέματα του κεφαλαίου τους και την τεχνογνωσία τους για να βοηθήσουν στην βελτίωση των οικονομιών της υποσαχάριας Αφρικής και της Νότιας Ασίας, με το να κάνουν περισσότερο διαθέσιμα τα κεφάλαια και βοηθώντας στην δημιουργία ισχυρότερων θεσμών. Παρά το γεγονός ότι η βοήθεια αυτή θα βελτιώσει σημαντικά την ζωή των Αφρικανών και των Ασιατών, δεν θα ήταν απλώς μια πράξη αλτρουισμού, αλλά και απαραίτητη παρέμβαση για να δημιουργηθεί η επόμενη μεγάλη ατμομηχανή της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης σε μια εποχή που η κινεζική οικονομία επιβραδύνεται. Είναι απίθανο ότι είτε η Ινδία είτε η Αφρική μόνες τους θα μπορούσαν να γίνουν η επόμενη Κίνα, αλλά ο συνδυασμός των δύο θα μπορούσε να δημιουργήσει νέα ζήτηση για παγκόσμια προϊόντα. Η εναλλακτική λύση, που συνίσταται σε πιο αδύναμες οικονομίες στις βιομηχανικές χώρες και σχεδόν καταστροφικές συνθήκες στις φτωχότερες χώρες, είναι πολύ ζοφερή για να την σκεφθεί κανείς.

Copyright © 2017 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/world/2017-02-27/economics-depen...