Προς τα πού να οδεύσουν οι ΗΠΑ

Η Μέση Ανατολή δεν είναι το μέρος για να αναζητηθούν γρήγορες ή εύκολες νίκες. Ο αγώνας ενάντια στην τρομοκρατία, τζιχαντιστική και άλλη, θα είναι αναπόφευκτα μακρύς, δύσκολος και ποτέ πλήρως επιτυχής. Η τρομοκρατία δεν μπορεί να εξαλειφθεί, μόνο να καταπολεμηθεί, και μια τέτοια προσπάθεια θα συνεχίσει να απαιτεί έναν συνδυασμό ανταλλαγής πληροφοριών και συνεργασίας με φιλικές κυβερνήσεις, επίμονη πίεση στην χρηματοδότηση και στρατολόγηση τρομοκρατών, και περιστασιακή στρατιωτική δράση. Ο αριθμός των δυνάμεων των ΗΠΑ που έχουν αναπτυχθεί στο Ιράκ, την Συρία και την περιοχή γενικότερα, μάλλον θα χρειαστεί να διατηρηθεί ή να αυξηθεί επιλεκτικά.

ΚΑΙΡΟΣ ΓΙΑ ΗΓΕΣΙΑ

Κατά την διάρκεια της διοίκησης του Τζορτζ Μπους του νεότερου, προσπαθώντας να διατυπώσει το τι πραγματικά ήθελαν οι Ηνωμένες Πολιτείες από την Κίνα, ο Robert Zoellick, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, πλαισίωσε το ερώτημα ως εάν το Πεκίνο ήταν διατεθειμένο να ενεργήσει ως «υπεύθυνος παράγοντας» στο διεθνές σύστημα. Η ιδέα είναι χρήσιμη και ισχύει σήμερα στις Ηνωμένες Πολιτείες, την ιδρυτική και κυρίαρχη δύναμη εντός του συστήματος. Επομένως, τι αποτελεί υπεύθυνη συμπεριφορά για την Ουάσινγκτον γενικώς στον κόσμο σε αυτή την συγκυρία;

Ένα στοιχείο δίνει την κατάλληλη προσοχή τόσο στα συμφέροντα όσο και στα ιδανικά. Η κυβέρνηση Trump έδειξε σαφή προτίμηση στην μη συμμετοχή των Ηνωμένων Πολιτειών στις εσωτερικές υποθέσεις άλλων χωρών. Τέτοιος ρεαλισμός είναι συχνά δικαιολογημένος, δεδομένων των πολλαπλών προτεραιοτήτων της Ουάσινγκτον και της περιορισμένης μόχλευσής της σε τέτοια θέματα. Ωστόσο, υπάρχει κίνδυνος αυτή η προσέγγιση να πάει πάρα πολύ μακριά, καθώς η συνετή μη παρέμβαση μπορεί πολύ εύκολα να καλύψει την ενεργό στήριξη σε βαθύτατα προβληματικά καθεστώτα. Οι απρόσεκτες σχέσεις με «φιλικούς τυράννους», όπως συνήθως αποκαλούνταν αυτοί οι κυβερνήτες, έχουν κάψει τις Ηνωμένες Πολιτείες συχνά στο παρελθόν και γι’ αυτό είναι ανησυχητικό να βλέπουμε πάλι την Ουάσινγκτον να κάνει αυτά που μοιάζουν με τα πρώτα βήματα προς ένα τέτοιο μονοπάτι με την Αίγυπτο, τις Φιλιππίνες και την Τουρκία. Οι φίλοι πρέπει να μιλούν ειλικρινά στους φίλους για τα λάθη που μπορεί να κάνουν. Οι επικοινωνίες αυτές πρέπει κανονικά να διεξάγονται ιδιωτικά και χωρίς κυρώσεις. Αλλά πρέπει όντως να διεξάγονται, ώστε οι Ηνωμένες Πολιτείες να μην αμαυρώνουν την φήμη τους, να μην ενθαρρύνουν ακόμα χειρότερη συμπεριφορά και να μην πισωγυρίζουν τις προσπάθειες για την προώθηση πιο ανοιχτών κοινωνιών και σταθερότητας σε όλο τον κόσμο. Ο πρόεδρος θα πρέπει επίσης να καταλάβει ότι αυτό που λέει για τα αμερικανικά θεσμικά όργανα, συμπεριλαμβανομένων των μέσων μαζικής ενημέρωσης, της δικαιοσύνης και του Κογκρέσου, ακούγεται προσεκτικά σε όλο τον κόσμο και έχει την δυνατότητα να μειώσει τον σεβασμό προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, ενθαρρύνοντας τους ηγέτες αλλού να αποδυναμώσουν τους ελέγχους και τις ισορροπίες (checks and balances) στην εξουσία τους.

Χαλέπι, Συρία, Μάρτιος 2015. HOSAM KATAN / REUTERS
-------------------------------------------------------

Ένα άλλο στοιχείο υπεύθυνης συμπεριφοράς είναι η συνέχιση της στήριξης της διεθνούς βοήθειας και της ανάπτυξης [13], που είναι ένας οικονομικός τρόπος για την ταυτόχρονη προώθηση των αμερικανικών αξιών και συμφερόντων. Στην πρόσφατη μνήμη, για παράδειγμα, η Κολομβία βασανίστηκε από εμφύλιο πόλεμο και χρησίμευσε ως σημαντική πηγή ναρκωτικών που έρχονταν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Από τότε, η παροχή εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων σε βοήθεια από τις ΗΠΑ συνέβαλε στην σταθεροποίηση της χώρας και στην εξασφάλιση μιας ευαίσθητης ειρήνης -σώζοντας αμέτρητες ζωές και δολάρια ως αποτέλεσμα. Παρόμοιες ιστορίες εξελίσσονται όταν η Ουάσινγκτον βοηθά ξένους εταίρους να αντιμετωπίζουν την τρομοκρατία, την πειρατεία, την διακίνηση ναρκωτικών, την φτώχεια, την αποψίλωση των δασών και τις επιδημικές ασθένειες. Όταν παρέχουν βοήθεια με σύνεση και υπό όρους, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι ένας εύπιστος, αλλά ένας έξυπνος επενδυτής.

Η διοίκηση θα έκανε καλά να μετριάσει μερικές από τις ρητορείες της για το εμπόριο. Η τεχνολογική καινοτομία είναι μια πολύ πιο σημαντική πηγή απωλειών θέσεων εργασίας εγχωρίως απ’ ό,τι το εμπόριο ή το offshoring [στμ: η μετακίνηση παραγωγικών μονάδων στο εξωτερικό], και η υιοθέτηση του προστατευτισμού [14] μόνο θα ενθαρρύνει τους άλλους να κάνουν το ίδιο, «σκοτώνοντας» περισσότερες θέσεις εργασίας στην πορεία. Αυτό που απαιτείται είναι μια πλήρης εθνική πρωτοβουλία για την αύξηση της οικονομικής ασφάλειας, η οποία συνίσταται σε προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης, προσωρινή μισθολογική στήριξη των εκτοπισμένων εργαζομένων, επαναπατρισμός των εταιρικών κερδών για την ενθάρρυνση των εγχώριων επενδύσεων και δαπάνες για υποδομές. Το τελευταίο, ειδικότερα, είναι ένα εργαλείο πολλαπλών χρήσεων που θα μπορούσε να δημιουργήσει ταυτόχρονα θέσεις εργασίας, να αυξήσει την ανταγωνιστικότητα και να ενισχύσει την ανθεκτικότητα της χώρας από φυσικές καταστροφές και τρομοκρατία.

Κάτι παρόμοιο ισχύει και για την μετανάστευση, η οποία πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ένα περισσότερο πρακτικό αντί πολιτικό ζήτημα. Ωστόσο, όπως κι αν αποφασίσει τελικά το αμερικανικό πολιτικό σώμα να χειριστεί την πολιτική για την νόμιμη και την παράνομη μετανάστευση, ο κίνδυνος για την χώρα που υποτίθεται ότι θέτουν οι μετανάστες και οι πρόσφυγες έχει υπερβληθεί, και δεν αποτελεί σοβαρή απειλή εθνικής ασφάλειας. Η διοίκηση θα πρέπει να σταματήσει να προσβάλει αδικαιολόγητα τον νότιο γείτονά της (και να προωθεί τον αντιαμερικανισμό εκεί) επιμένοντας ότι το Μεξικό θα πληρώσει για ένα συνοριακό τείχος. Και το να ξεχωρίζονται άτομα από τις μουσουλμανικές χώρες για ειδική εξέταση και διαφορετική μεταχείριση διακινδυνεύει να ριζοσπαστικοποιήσει σημαντικό αριθμό ομοθρήσκων τους στο εσωτερικό και στο εξωτερικό.