Ένα χάος στην Κνεσέτ
Προς το συμφέρον της εθνικής του ασφάλειας, το Ισραήλ πρέπει να προστατεύσει καλύτερα την πολιτική από την μικροπολιτική. Η δημοκρατία του δεν εξυπηρετείται καλά όταν η πολυποίκιλη κακοφωνία εμποδίζει τους εκλεγμένους ηγέτες να κυβερνούν υπεύθυνα.
Ο SHALOM LIPNER είναι εξωτερικός ανώτερος συνεργάτης στο Center for Middle East Policy στο Brookings Institution. Από το 1990 έως το 2016, υπηρέτησε επτά διαδοχικά πρωθυπουργούς στο Γραφείο Πρωθυπουργού του Ισραήλ.
Παρόλο που ο Νετανιάχου γενικά ήταν απρόθυμος να χρησιμοποιήσει την τεράστια ισχύ του Ισραήλ σε μάχη, η πολιτική του διαμάχη προκάλεσε ζημιά στην παγκόσμια φήμη της χώρας. Τον Απρίλιο, αφού υπέκυψε στην πίεση των βασικών υποστηρικτών του, ο Netanyahu αρνήθηκε μια συμφωνία με τα Ηνωμένα Έθνη για την απορρόφηση Αφρικανών μεταναστών από άλλες Δυτικές χώρες. Ξυπνώντας μνήμες προηγούμενων αποφάσεων για την τοποθέτηση (και στην συνέχεια την κατάργηση) ανιχνευτών μετάλλων [5] στο Όρος του Ναού και την εισαγωγή (και στην συνέχεια την κατάργηση) τροποποιημένων ρυθμίσεων προσευχής στο Δυτικό Τείχος, επέτρεψε και πάλι στις πολιτικές απόψεις να υπαγορεύσουν πολιτική -και να βλάψουν την αξιοπιστία του Ισραήλ στην διαδικασία. Εάν ο λόγος του Ισραήλ δεν μπορεί να εκληφθεί ως έχει, θα είναι δύσκολο για τα άλλα κράτη να αλληλεπιδράσουν με την κυβέρνησή του.
ΕΞΑΝΤΛΗΜΕΝΟΙ ΘΕΣΜΟΙ ΚΑΙ ΕΝΑ ΑΠΕΙΡΟ ΥΠΟΥΡΓΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
Αυτό που σήμερα ταλαιπωρεί το πολιτικό σύστημα του Ισραήλ δεν είναι νέο. Η κοινοβουλευτική δημοκρατία του Ισραήλ ενθαρρύνει τους πρωθυπουργούς να επιλέγουν διαρκώς μεταξύ του τι είναι καλό για την χώρα και του τι είναι καλό για την πολιτική επιβίωσή τους. Δεν είναι αρκετό για το κόμμα ενός υποψήφιου πρωθυπουργού να συγκεντρώνει τις περισσότερες ψήφους. Πρέπει επίσης να ανταλλάσσει λάφυρα προκειμένου να επιτύχει και να διατηρήσει την εξουσία.
Αφού καταγραφούν τα αποτελέσματα [των εκλογών], ο πρόεδρος του Ισραήλ κάνει μια λίστα με όλες τις παρατάξεις που εκπροσωπούνται στην εισερχόμενη Κνεσέτ -τώρα αριθμεί έντεκα διαφορετικές ομάδες- για να καθορίσει ποιος υποψήφιος είναι σε θέση να συνθέσει μια νέα κυβέρνηση. Επομένως, ακόμη και πριν αναλάβει την εξουσία, κάθε πρωθυπουργός είναι ήδη υποχρεωμένος στους αντιπάλους του για αυτή την προκαταρκτική δήλωση υποστήριξης.
Αυτό το αλογοπάζαρο γίνεται ακόμα πιο έντονο όταν ο πρόεδρος επιλέξει τον υποψήφιο για πρωθυπουργό, ο οποίος αρχίζει τότε να φλερτάρει άλλα κόμματα για να σχηματίσουν νέο συνασπισμό. Αυτό είναι το στάδιο κατά το οποίο κατανέμονται οι βασικές ηγετικές θέσεις και οι νέοι κυβερνητικοί αγωνίζονται για μερίδια της εκτελεστικής πίτας.
Μόλις ορκιστεί η νέα κυβέρνηση, η συνέχιση της επιβίωσης του πρωθυπουργού στο αξίωμα εξαρτάται από το να κρατά τα μέλη της ικανοποιημένα. Το περιθώριο ασφαλείας του Netanyahu σήμερα είναι μια πλειοψηφία μόλις έξι εδρών στην ισραηλινή βουλή των 120 εδρών. Τρεις από τους πέντε εταίρους του κόμματός του, του Likud [6], θα μπορούσαν να τον ανατρέψουν από μόνοι τους, εάν ένας από αυτούς υποστήριζε μια πρόταση μομφής και ονόμαζε έναν υποψήφιο για να τον αντικαταστήσει. Αυτό κάνει τον πρωθυπουργό υποχρεωμένο σε καταναγκασμούς των φίλων-εχθρών οι οποίοι κρατούν τα κλειδιά του γραφείου του. Όταν καταλήγουν τώρα οι συζητήσεις σχετικά με το ζήτημα της στρατολόγησης, για παράδειγμα, οι υπερ-ορθόδοξοι υπουργοί είναι βέβαιο ότι θα μοχλεύσουν τα αιτήματά τους, με το να κάνουν μια σιωπηρή απειλή για να αποσκιρτήσουν προς την αντιπολίτευση.
Το συμβούλιο [υπουργών] ασφαλείας του Ισραήλ, το οποίο είναι επιφορτισμένο με τα πιο πιεστικά θέματα άμυνας και εξωτερικής πολιτικής της χώρας, είναι μια πολιτική δομή. Η ατζέντα του εμπίπτει στην αρμοδιότητα του πρωθυπουργού και οι ψήφοι δίνονται από πολιτικούς στους οποίους έχουν δοθεί υπουργικά χαρτοφυλάκια λόγω της συμμετοχής τους στο κόμμα τους και όχι λόγω της εμπειρίας τους. (Εκτός από τον Νετανιάχου και τον υπουργό Άμυνας, Avigdor Liberman, κανένας από τον σημερινό κατάλογο ονομάτων δεν έχει υπηρετήσει ποτέ ως πρωθυπουργός, υπουργός Εξωτερικών ή υπουργός Άμυνας).
Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Βενιαμίν Νετανιάχου, στην Κνεσέτ, στην Ιερουσαλήμ, στις 12 Μαρτίου 2018. RONEN ZVULUN / REUTERS
--------------------------------------------------------------------
Στην συνέχεια, υπάρχει η εξουθενωτική αδυναμία του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας του Ισραήλ (NSC). Ιδρύθηκε [7] στο Γραφείο του Πρωθυπουργού το 1999, αλλά το πεδίο αρμοδιοτήτων του δεν είχε δεθεί με νόμο μέχρι το 2008. Μέχρι σήμερα, οι αρμοδιότητές του είναι σχεδόν αδύνατο να εκτελεστούν επειδή πρέπει να επικεντρωθεί στην διεξαγωγή πολιτικών μαχών ενώ ταυτόχρονα θα πρέπει να σχεδιάζει ορθή πολιτική. Κατά την διάρκεια των ετών [της συμμετοχής] μου στην κυβέρνηση, παρακολούθησα τους αρχηγούς του NSC σε άμεσο ανταγωνισμό με τους προσωπικούς βοηθούς του πρωθυπουργού, οι οποίοι συχνά έκαναν ενέργειες αποφυγής για να παραμερίσουν το NSC. Οι προσπάθειές του να συντονίσει την διαδικασία της πολιτικής απορρίπτονταν από μεγαλύτερες αδελφές υπηρεσίες. Διάφορα Υπουργεία ήταν γνωστό ότι μποϊκόταραν συναντήσεις του NSC, μειώνοντας την ποιότητα της παραγωγής του σώματος.
Η πρόκληση για τον επαγγελματισμό έχει συνδυαστεί με την περιθωριοποίηση των πιο εδραιωμένων κυβερνητικών μονάδων. Το Ισραηλινό Υπουργείο Εξωτερικών είναι διαβόητα υποχρηματοδοτημένο και υποστελεχωμένο [8]. Οι πιο ευαίσθητες ξένες αλληλεπιδράσεις της χώρας -συμπεριλαμβανομένων των σχέσεών της με τις Ηνωμένες Πολιτείες- στην πραγματικότητα τυγχάνουν διαχείρισης άμεσα από το γραφείο του πρωθυπουργού, δημιουργώντας σύγχυση όταν τα μη ενημερωμένα μέλη του προσωπικού των πρεσβειών επιχειρούν παράλληλα να ολοκληρώσουν τις δραστηριότητές τους. Και σήμερα, με τον Νετανιάχου να υπηρετεί ταυτόχρονα ως υπουργός Εξωτερικών, το Υπουργείο στερείται ενός ανεξάρτητου δικηγόρου.