Η διπλωματία της πανδημίας…

Το Βελιγράδι αποτελεί μια ιδιαίτερη περίπτωση πρόσληψης της βοήθειας που απεστάλη από την Κίνα, καθώς η αποστολή από το Πεκίνο εκρίθη τόσο επαρκής που ανήχθη η χώρα αποστολής του ιατροφαρμακευτικού υλικού σε, τρόπον τινά, σωτήρα [34]. Παράλληλα, αναπτύχθηκε μια παράσταση δεσμών των δύο χωρών που εκφράζονται, όχι μόνο ως ισχυρή φιλία, αλλά και ως αδελφικές σχέσεις, τέτοιες που αναφέρονται σε ένα κοινό πεπρωμένο [35]. Στον αντίποδα, η μη έγκαιρη αντίδραση της ΕΕ, κατά την εκτίμηση του Βελιγραδίου, προεβλήθη ως ανεπάρκεια, και εν τέλει σημαντικό πρόβλημα [36], όπου αυτή η θέση συνεπικουρήθηκε από δηλώσεις περί μη ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Σημειώνεται ειδικότερα πως το υπόβαθρο της σχέσης των δύο χωρών, δηλαδή Σερβίας και Κίνας δεν είναι τυχαίο, ούτε και πρόσκαιρο, αλλά εξετάζοντάς το σε μια ιστορική διαδρομή της τελευταίας δεκαετίας μπορεί να γίνει αντιληπτό πως συνδέεται και με άλλα ζητήματα, όπως την στάση που τηρεί η Κίνα έναντι της μη αναγνώρισης του Κοσόβου, στάση της οποίας το βάρος αναδεικνύεται σε κομβικό παράγοντα δεδομένης της θέσης της Κίνας στο Συμβούλιο Ασφαλείας ως μόνιμο μέλος.

Σε άλλες περιπτώσεις η Κίνα προσελήφθη ως «καλός Σαμαρίτης» [37]. Η ως άνω σύντομη σκιαγράφηση καταδεικνύει πως η ανταπόκριση σε αυτήν την κρίση είναι ικανή να επιταχύνει τις διμερείς σχέσεις μεταξύ χωρών που έλαβαν ιατροφαρμακευτικό υλικό με την χώρα αποστολέα, εν προκειμένω με την Κίνα. Αυτό εντοπίζεται στις περιπτώσεις, μεταξύ άλλων, της Ιταλίας, της Ουγγαρίας και της Σερβίας. Στην τελευταία δε περίπτωση σε συνέχεια των ως άνω τεκταινομένων στην εικόνα ανταπόκρισης προσετέθησαν εγγενείς αδυναμίες, κενό ισχύος και ολιγωρία ως προς συγκεκριμένες και απτές δράσεις της ΕΕ προς το Βελιγράδι [38].

ΒΙΕΤΝΑΜ: ΕΝΑΣ ΠΟΛΥΕΠΙΠΕΔΟΣ ΔΡΩΝ

Το Βιετνάμ προσέφερε σημαντική βοήθεια σε διάφορα κράτη, ενέργειες οι οποίες εντάσσονται στο πλαίσιο μιας ευρύτερης οπτικής διπλωματίας εν μέσω Covid-19 [39]. Ενδιαφέρον στην περίπτωση αυτή παρουσιάζει και το γεγονός πως για πέντε εξ αυτών είχε προηγηθεί διαπραγμάτευση για την σύναψη στρατηγικών συμφωνιών [40]. Πέραν τούτου, οι δωρεές του εκτείνονται και συμπεριλαμβάνουν την Ιταλία [41], την Γαλλία, την Ισπανία, την Ρωσία [42], τις ΗΠΑ, την Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ ιατρικές υπηρεσίες δόθηκαν στο Λάος και στην Καμπότζη, χώρες οι οποίες συνορεύουν με το Βιετνάμ. Η στρατηγική στόχευση ενός τέτοιου εγχειρήματος προσδιορίζεται, δεδομένου και του μειωμένου αριθμού κρουσμάτων που υφίστανται στην χώρα, στην προβολή του ως εκείνου του κράτους που λαμβάνει προληπτικά μέτρα και καθιστά τον εαυτό του σημαντικό δρώντα δραστηριοποιούμενο πολυεπίπεδα και αναπτύσσοντας εξωστρέφεια σε κρίσιμες στιγμές, χωρίς να επηρεάζεται αρνητικά σε διεθνές επίπεδο, αλλά και σε εσωτερικό πλαίσιο [43]. Σε αυτό το σχήμα προσέφερε βοήθεια στις γειτονικές χώρες, όπως την Καμπότζη και το Λάος, αλλά και στην Ιταλία [44].

Ένας δωρητής μεταφέρει σακούλες ρυζιού για να συνεισφέρει σε φτωχούς ανθρώπους κατά την διάρκεια της επιδημίας της νόσου COVID-19 στο Ανόι, στο Βιετνάμ, στις 16 Απριλίου 2020. REUTERS/Kham
--------------------------------------------------------

Εκ των πραγμάτων προβάλλεται δι’ αυτών μια εικόνα γενναιοδωρίας, η οποία πρέπει να αναγνωστεί εκ παραλλήλως προς την κριτική που υφίσταται η διαχείριση της κρίσης από το Πεκίνο, αλλά και των δυνητικών ευκαιριών που θα μπορούσαν να διανοίγονται σε περιπτώσεις μετεγκατάστασης παραγωγικών δομών από την μία χώρα στην άλλη [45]. Στο ίδιο πλαίσιο η δημιουργία θετικής εικόνας θα μπορούσε να αποδειχθεί ένα θετικό πρώτο βήμα για την πρόσληψη και υποστήριξη από την παγκόσμια κοινότητα ζητημάτων μεταξύ των δύο χωρών, όπως είναι η διαμάχη στην Νότια Σινική Θάλασσα [46]. Συνεπώς, η στάση έναντι της πανδημίας σε μια καλειδοσκοπική αντίληψη είναι τέτοια που να περιλαμβάνει την δημιουργία νέων φιλικών προς το Ανόι δρώντων ή και τον επαναπροσδιορισμό άλλων ήδη υπαρχουσών σχέσεων.

ΗΠΑ: ΑΝΤΙΣΥΜΒΑΤΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ

Ορισμένες εκ των πολιτικών διαχείρισης της πανδημίας από την Ουάσιγκτον έδωσαν αφορμή σε κάποια κράτη να εκφράσουν δημοσίως θέσεις περί πιθανής εκτροπής προς τις ΗΠΑ αποστολών ζωτικών προμηθειών που προορίζονται για άλλες χώρες [47]. Ειδικότερα, Γάλλοι αξιωματούχοι υποστήριξαν πως ένεκα αμερικανικών παρεμβάσεων διεκόπη η παράδοση προστατευτικών μασκών προσώπου, οι οποίες αγοράστηκαν την τελευταία στιγμή από τις ΗΠΑ. Ο Justin Trudeau, ο πρωθυπουργός του Καναδά, ζήτησε από τον Bill Blair, υπουργό Δημόσιας Ασφάλειας του Καναδά και τον Marc Garneau, υπουργό Μεταφορών, να διερευνήσουν ισχυρισμούς ότι ιατρικός εξοπλισμός που προορίζονταν αρχικά για τον Καναδά παρέμεινε εν τέλει στις Ηνωμένες Πολιτείες [48]. Ο Γερμανός πολιτικός, Andreas Geisel, κατηγόρησε τις Ηνωμένες Πολιτείες για διάπραξη «σύγχρονης πειρατείας» [49] μετά από αναφορές ότι 200.000 μάσκες N95, που προορίζονταν για την γερμανική αστυνομία, κατά τη μεταφορά, δηλαδή εν μέσω της διαδρομής μεταξύ αεροπλάνων εξετράπησαν στην Ταϊλάνδη και εν τέλει κατευθύνθηκαν προς τις Ηνωμένες Πολιτείες [50]. Αργότερα, τροποποίησε την δήλωσή του και διευκρίνισε πως εκείνες οι παραγγελίες μάσκας, που έλαβαν χώρα προς την ίδια εταιρεία παραγωγής μασκών μέσω μιας γερμανικής εταιρείας είναι που αγνοούνται [51], και ότι τα ζητήματα της αλυσίδας εφοδιασμού τίθενται υπό εξέταση [52]. Εκ του ως άνω σκηνικού καταγράφονται και άλλης υφής πτυχές εν μέσω κρίσεων, που παραπέμπουν και στην διασπορά ειδήσεων, μέρος των οποίων ή και το σύνολο είναι δυνατόν να στερούνται σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό αντικειμενικότητας.