Ένας κόσμος ασφαλής για την απολυταρχία; | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Ένας κόσμος ασφαλής για την απολυταρχία;

Η άνοδος της Κίνας και το μέλλον της παγκόσμιας πολιτικής*

Η αυξανόμενη καταστολή εγχωρίως αμαυρώνει επίσης την εικόνα της Κίνας στο εξωτερικό.
Κατά τα τελευταία δύο χρόνια, το ΚΚΚ έχει χτίσει ένα δυστοπικό αστυνομικό κράτος [9] στην βορειοδυτική περιοχή της Xinjiang και ένα δίκτυο καταυλισμών κράτησης για μέχρι ένα εκατομμύριο [άτομα] από την κοινότητα των Μουσουλμάνων Ουιγούρων. Η κλίμακα και η ένταση της προσπάθειας του ΚΚΚ για «επανεκπαίδευση» των Ουιγούρων έχει προσελκύσει την καταδίκη από την διεθνή κοινότητα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και δηλώσεις ανησυχίας από τον Οργανισμό Ισλαμικής Συνεργασίας και πολιτικούς ηγέτες στην Ινδονησία, τη Μαλαισία και την Τουρκία, εκ των οποίων και οι τρεις είναι μουσουλμανικής πλειοψηφίας χώρες, σημαντικές για την Πρωτοβουλία Ζώνη και Οδός του Xi.

Οι δημοσκοπήσεις της παγκόσμιας κοινής γνώμης δείχνουν ότι οι περισσότεροι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο εξακολουθούν να προτιμούν την αμερικανική ηγεσία έναντι της προοπτικής μιας κινεζικής ηγεσίας. Σε μια έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε 25 χώρες από το Κέντρο Έρευνας Pew το 2018, ζητήθηκε από τους ερωτηθέντες να δηλώσουν εάν η ηγεσία των ΗΠΑ ή της Κίνας θα ήταν καλύτερη για τον κόσμο. Κατά μέσο όρο 63% δήλωσαν ότι θα προτιμούσαν την ηγεσία των ΗΠΑ και μόλις 19% επέλεξαν την κινεζική ηγεσία.

Ακόμη και εντός της Κίνας, πολλοί Κινέζοι πολίτες αμφισβητούν την σκληρή εθνικιστική προπαγάνδα του ΚΚΚ και την προσωπολατρεία που αναπτύσσεται γύρω από τον Xi. Το 2012, το έτος που Xi ανέλαβε τα ηνία, ένα μαζικό κύμα αντι-ιαπωνικών διαμαρτυριών σάρωσε την Κίνα. Από τότε, η κινεζική κυβέρνηση έχει κρατήσει σφιχτό χαλινάρι στον λαϊκό ακτιβισμό και έχει προωθήσει τον υπό την ηγεσία του κράτους εθνικισμό. Το ΚΚΚ έχει εγκαινιάσει νέες ημερομηνίες αργιών για τον εορτασμό του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, κινηματογραφικές ταινίες που εξυμνούν την στρατιωτική δύναμη της Κίνας, και μια εφαρμογή smartphone, «Μελετήστε το Μεγάλο Έθνος», για να προωθήσει την «Σκέψη του Xi Jinping».

09032021-5.jpg

Κυβερνητικές κάμερες ασφαλείας στην είσοδο του τζαμιού Id Kah στο Kashgar, στην Αυτόνομη Περιφέρεια του Ουιγούρων στην [επαρχία] Xinjiang, τον Ιανουάριο του 2019. Ben Blanchard / REUTERS
-------------------------------------------------------------

Η κάλυψη των ερτζιανών κυμάτων και του Διαδικτύου με προπαγάνδα μπορεί να ενισχύει την εικόνα της συμμόρφωσης, αλλά μπορεί επίσης να κρύβει την δημόσια απογοήτευση. Στις συνομιλίες μου με Κινέζους πολίτες και ακαδημαϊκούς, πολλοί δήλωσαν ότι αισθάνονται παραλυμένοι από το πολιτικό κλίμα˙ ένας ακαδημαϊκός στο Πεκίνο μέχρι που είπε ότι φοβόταν να μιλήσει ειλικρινά φοβούμενος αντίποινα σε μια «νέα πολιτιστική επανάσταση». Μια εκτεταμένη καταστολή της διαφθοράς έχει επίσης καταπνίξει πολιτικές πρωτοβουλίες σε χαμηλότερα κυβερνητικά επίπεδα, καθώς οι αξιωματούχοι φοβούνται ότι η ανάληψη οποιασδήποτε δράσης θα οδηγήσει σε τιμωρία. Απηχώντας την απογοήτευση πολλών κινέζικων ελίτ για την κίνηση του Xi να καταργήσει τα όρια της προεδρικής θητείας, ο Κινέζος καθηγητής του Δικαίου, Xu Zhangrun, δημοσίευσε μια ηλεκτρονική κριτική για την στροφή του Xi προς την ενός ανδρός Αρχή, η οποία [κριτική] οδήγησε στην αποπομπή του Xu από το Πανεπιστήμιο Tsinghua. Ο Xu έγραψε ότι «οι άνθρωποι σε όλη την επικράτεια, συμπεριλαμβανομένης ολόκληρης της γραφειοκρατικής ελίτ, αισθάνονται ξανά χαμένοι στην αβεβαιότητα σχετικά με την κατεύθυνση της χώρας» υπό τον Xi και προειδοποίησε ότι «η άνοδος του άγχους έχει εξαπλωθεί σε βαθμό πανικού σε όλη την κοινωνία». Παρά την δυσαρέσκεια αυτή, οι δημοσκοπήσεις στην Κίνα δείχνουν ότι το κοινό εξακολουθεί να είναι αρκετά πολεμοχαρές, πιέζοντας την ηγεσία να υιοθετεί σκληρή στάση στις διεθνείς διαμάχες.

Στο εξωτερικό, οι πολιτικές της Κίνας προκαλούν φόβο και υποψία ακριβώς στις κοινωνίες των οποίων την καλή θέληση πρέπει να έχει η Κίνα για να διατηρήσει την πρόσβαση σε ξένες αγορές, πόρους και τεχνολογία. Στην Θάλασσα της Νότιας Κίνας, το Πεκίνο έχει τεχνητά διευρύνει νησιά για να υποστηρίξει προηγμένες στρατιωτικές ικανότητες και διεκδίκησε το δικαίωμα να αλιεύει και να αντλεί πετρέλαιο και φυσικό αέριο, τροφοδοτώντας δυσαρέσκεια και αντι-κινεζικές διαμαρτυρίες στις Φιλιππίνες και το Βιετνάμ. Οι ενέργειές του έχουν προκαλέσει ακόμη και υποψίες σε χώρες όπως η Ινδονησία, που δεν έχουν ανταγωνιστικές εδαφικές αξιώσεις στην Θάλασσα της Νότιας Κίνας.

Οι κρατικά κατευθυνόμενες προσπάθειες της Κίνας να κυριαρχήσει στις αναδυόμενες τεχνολογίες, όπως το πρόγραμμα Made in China 2025, πρόσθεσαν στους φόβους ότι το ανοικτό εμπόριο, οι επενδύσεις και η έρευνα θα υπονομεύσουν την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ. Στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην Ευρώπη, τα εμπορικά ελλείμματα και οι αντιδράσεις εναντίον της παγκοσμιοποίησης έχουν καταστήσει την Κίνα έναν εύκολο στόχο για την αναζωπύρωση του εθνικισμού. Πολλοί πολιτικοί, ειδικά εκείνοι που κατά τα άλλα υποστηρίζουν το ελεύθερο εμπόριο, το βρήκαν βολικό να χτυπήσουν την Κίνα.

ΕΚΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΚΙΝΑ ΣΩΣΤΑ

Εάν το Πεκίνο έκλινε πραγματικά στην καταστροφή της δημοκρατίας και την εξάπλωση του αυταρχισμού, η ανάσχεση ίσως να ήταν η σωστή απάντηση. Ωστόσο, μια στρατηγική των ΗΠΑ για την αντιμετώπιση της κινεζικής επιρροής παντού όπου εμφανίζεται, στο όνομα της διεξαγωγής μιας ιδεολογικής μάχης εναντίον ενός εχθρικού πολιτισμού, θα ήταν επικίνδυνο λανθασμένη. Μια τέτοια στρατηγική θα μπορούσε να βλάψει την οικονομική ανάπτυξη και την καινοτομία των ΗΠΑ, να περιορίσει την ελευθερία και το άνοιγμα της αμερικανικής κοινωνίας και να διακινδυνεύσει να γίνει μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία.