Η στρατιωτική εικόνα της αντιπαλότητας Ελλάδας-Τουρκίας | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η στρατιωτική εικόνα της αντιπαλότητας Ελλάδας-Τουρκίας

Τα πλεονεκτήματα και οι αδυναμίες της κάθε πλευράς*

Οι στρατιωτικοί στόχοι της Τουρκίας θα ήταν να χρησιμοποιηθούν αεροπορικές και πιθανώς ναυτικές δυνάμεις για να διακόψουν τις ελληνικές γραμμές εφοδιασμού από την ηπειρωτική χώρα, προκειμένου να αποτρέψουν την ενίσχυση των νησιών από την Ελλάδα. Εάν οι Τούρκοι κυριαρχήσουν στον αέρα, θα μπορούσαν ακόμη και να μπουν στον πειρασμό να δοκιμάσουν μια επίθεση σε ένα από τα ελληνικά νησιά, προκειμένου να ενισχύσουν την θέση της Άγκυρας σε οποιεσδήποτε διαπραγματεύσεις μετά την σύγκρουση.

Οι ελληνικές δυνάμεις του Στρατού Ξηράς στην Θράκη ξεπερνούν τις τουρκικές δυνάμεις. Η Τουρκία έχει μεγαλύτερο αριθμό τανκς και περισσότερο πυροβολικό από την Ελλάδα. Αυτά τα τουρκικά πλεονεκτήματα σε προσωπικό και εξοπλισμό, ωστόσο, αντισταθμίζονται από το έδαφος στην ελληνική Θράκη, το οποίο είναι ευνοϊκό για τις αμυντικές επιχειρήσεις, και από την κατοχή της Ελλάδας πιο σύγχρονου αυτοκινούμενου πυροβολικού, ικανού να αντιμετωπίσει βελτιωμένα συμβατικά πυρομαχικά μεγάλης εμβέλειας. Για να δημιουργήσουν την υπεροχή της επιθετικής δύναμης που είναι απαραίτητη για να διασφαλιστεί η επιτυχία σε επιθετικές επιχειρήσεις στην Θράκη, οι τουρκικές δυνάμεις θα χρειαστούν επιπλέον εκσυγχρονισμό, ενίσχυση και αναβάθμιση της υλικοτεχνικής τους ικανότητας για να υποστηρίξουν επιχειρήσεις πέρα από εσωτερικές γραμμές επικοινωνίας.

Τα μεγάλα ελληνικά νησιά Ρόδος, Κως, Σάμος, Χίος, Λέσβος και Λήμνος έχουν εξοπλιστεί σημαντικά για θέματα αυτοάμυνας (άρθρο 51 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών). Κάθε μεγάλη διοίκηση του νησιού έχει σύνθετα τάγματα τεθωρακισμένων, πυροβολικού και αεροπορική άμυνα και μια κινητοποιημένη μέση δύναμη αρκετών χιλιάδων στρατιωτών. Τα νησιά αλληλοϋποστηρίζονται και ενισχύουν το ένα το άλλο στο να οργανώνουν ομάδες δράσης για την ενίσχυση ή την ανάκτηση μικρότερων νησιών που απειλούνται ή υπερνικούνται από επιθέσεις. Η ενίσχυση είναι δύσκολη και εξαρτάται από την δυνατότητα αερομεταφοράς σε συνδυασμό με την τοπική αεροπορική υπεροχή. Κάθε μεγάλο νησί έχει ένα ή περισσότερα αεροδρόμια ικανά να υποστηρίξουν επιχειρήσεις της Πολεμικής Αεροπορίας και να προμηθεύσουν εφόδια. Σε περίπτωση καταστροφής ή κατάληψης αεροδρομίων οι ενισχύσεις στα νησιά θα λάβουν χώρα από την θάλασσα.

Επί του παρόντος, οι άμυνες που η Ελλάδα καθιέρωσε και συνεχίζει να βελτιώνει στην Θράκη και στα νησιά του Αιγαίου εμποδίζουν την Τουρκία να καταλάβει εύκολα και να συγκρατήσει οποιοδήποτε σημαντικό τμήμα της ελληνικής επικράτειας. Όμως, το μικρό βάθος του ελληνικού χώρου δίνει στην τουρκική πλευρά την δυνατότητα να πλήξει, σχεδόν ολόκληρη την επιφάνειά του με όπλα μικρότερου βεληνεκούς καθώς και με αεροπλάνα που διαθέτουν μικρότερη ωφέλιμη ακτίνα δράσεως από τα ελληνικά.

Με την ίδια έννοια, η Ελλάδα δεν είναι σε θέση να καταλάβει, αλλά κυρίως να διατηρήσει μέρος τουρκικής επικράτειας ή να εκτελεί αποστολές επίθεσης εναντίον κύριων χερσαίων στόχων στην ενδοχώρα της Τουρκίας, λόγω σημαντικής προμήθειας αριθμού πυραύλων επιφανείας-αέρος της Τουρκίας σε συνδυασμό με το συγκριτικά μεγάλο βάθος του τουρκικού χώρου.

Η Ελληνική Πολεμική Αεροπορία (Π.Α.) έχει επιδείξει την ικανότητα να ανταποκρίνεται γρήγορα στις ειδοποιήσεις και να αναπτύσσει τις μοίρες της για να τις προωθήσει σε περιοχές για μάχη εντός ωρών. Οι ελληνικές μοίρες αναχαίτισης είναι καλύτερα προετοιμασμένες για αερομαχίες από τους Τούρκους ομολόγους τους. Η ικανότητα της Π.Α. να υπερασπίζεται την ηπειρωτική χώρα και ειδικά τα αεροδρόμια του Αιγαίου από την αεροπορική επίθεση περιορίζεται από τυχόν διαθεσιμότητα των μέσων, ενώ διατίθεται και μικρός αριθμός αντιαεροπορικών συστημάτων για υποβοήθηση. Αριθμός βασικών εγκαταστάσεων της Π.Α. στα νησιά είναι ευάλωτες σε αεροπορική επίθεση χαμηλού ύψους από την Τουρκική Πολεμική Αεροπορία (Τ.Η.Κ.), ειδικότερα με την υποστήριξη των συστοιχιών S-400.

Τα τελευταία χρόνια η Τ.Η.Κ. έχει βελτιώσει σημαντικά τις δυνατότητές της αποκτώντας σημαντικό αριθμό αεροσκαφών και αντιαεροπορικών συστημάτων για άμυνα αεροδρομίου. Επιπλέον, η Τ.Η.Κ. δημιούργησε μια υποδομή προκεχωρημένων βάσεων ανάπτυξης στην δυτική Ανατολία που διαθέτουν αποθήκες προσωπικού, καυσίμων και πυρομαχικών.

Ένα σημείο που πρέπει να υπογραμμιστεί, είναι η ανάγκη συγκέντρωσης των δυνάμεων. Η αριθμητική υπεροχή της τουρκικής πλευράς και το πλήθος των πιθανών στόχων της δίνει εξ αντικειμένου ορισμένα περιθώρια επιλογής και εκτέλεσης παραπλανητικών αποβατικών και άλλων κινήσεων με σκοπό να ενταθεί ο έτσι κι αλλιώς υπαρκτός ελληνικός πειρασμός του κατακερματισμού των δυνάμεων. Αντιθέτως, το ίδιο ισχύει και για το Τ.Π.Ν. που είναι διασπαρμένο σε τρεις ναυτικές βάσεις, αλλά η επικοινωνία τους μπορεί να διακοπεί με στοχευμένη ναρκοθέτηση.