Οι κανόνες του παιχνιδιού του Πούτιν | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Οι κανόνες του παιχνιδιού του Πούτιν

Οι παγίδες του νέου συντάγματος της Ρωσίας

Δεδομένης της δυσκολίας αντιμετώπισης μιας ολοένα και πιο αυταρχικής Ρωσίας και ενός σημαντικού καταλόγου βραχυπρόθεσμων προτεραιοτήτων στον έλεγχο των όπλων και σε άλλους τομείς ζητημάτων, δεν υπάρχει λόγος να επιδιωχθεί μια επανεκκίνηση σε ευρύτερη βάση. Υπάρχει επίσης μικρή πιθανότητα για σημαντική πρόοδο σε ένα κεντρικό και επίμονο πρόβλημα στις σχέσεις της Ρωσίας με την Δύση: πώς να διαβεβαιώσουμε τη Μόσχα για την ασφάλειά της στην Ευρώπη (ένα καλό πράγμα) χωρίς να της δοθεί μια αναγνωρισμένη σφαίρα επιρροής (ένα κακό πράγμα). Αυτό δεν θα αλλάξει όσο ο Πούτιν και η ομάδα του είναι στην εξουσία. Πράγματι, η διοίκηση του Μπάιντεν είναι πιθανό να δώσει μεγαλύτερη προσοχή στους γείτονες της Ρωσίας –την Ουκρανία, την Λευκορωσία, τη Μολδαβία, την Γεωργία και ειδικότερα τα κράτη της Βαλτικής– με τρόπους που είναι σχεδόν εγγυημένο ότι θα πατήσουν τα κουμπιά του Πούτιν. Με νέους αξιωματούχους των ΗΠΑ που τείνουν να μιλούν πιο ανοιχτά, πιο συχνά και πιο ειλικρινά για την δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα, ο προειδοποιητικός μετρητής του Κρεμλίνου για τις έγχρωμες επαναστάσεις θα φτάσει πάνω από το όριο.

Φυσικά, φαίνεται πιθανό ότι η αποτυχημένη ανταρσία στην Ουάσιγκτον και η ευρύτερη κρίση της πολιτικής των ΗΠΑ θα μετριάσουν κάπως την ώθηση της κυβέρνησης Μπάιντεν να προωθήσει την δημοκρατία. Οι ηγέτες στο εξωτερικό πιθανότατα θα καλωσόριζαν περισσότερη ταπεινότητα. Η εκπρόσωπος του ρωσικού Υπουργείου Εξωτερικών είχε δίκιο όταν σχολίασε ότι το εκλογικό σύστημα των ΗΠΑ είναι «αρχαϊκό» [13] και «δεν πληροί τα σύγχρονα δημοκρατικά πρότυπα». Η υποκρισία της δήλωσης δεν την καθιστά λιγότερο αποτελεσματική στον πολιτικό διάλογο στην Ρωσία. Οι ειλικρινείς συζητήσεις από Αμερικανούς αξιωματούχους για το πώς η οικοδόμηση της δημοκρατίας είναι μια διαδικασία στην οποία ακόμη και οι καθιερωμένες δημοκρατίες πρέπει να συμμετέχουν, είναι πιθανό να είναι πιο πειστική από τις γενικές κοινοτοπίες. Το θέμα δεν είναι να εγκαταλειφθεί η προώθηση της δημοκρατίας στο εξωτερικό, αλλά να γίνει πιο αποτελεσματική με το να υιοθετείται ειλικρινά εγχωρίως.

Το νέο σύνταγμα του Πούτιν προοριζόταν να απαντήσει σε ένα από τα μεγαλύτερα ερωτήματα της ρωσικής πολιτικής. Οι διαδηλώσεις στην Ρωσία το 2021 έδειξαν ότι η αλλαγή των κανόνων δεν εγγυάται μια ομαλή πλεύση για τον Πούτιν, συμπεριλαμβανομένης εκείνης εντός του 2024. Εσωτερικά, ο Πουτινισμός είναι χωρίς σκοπό. Τα προσωποπαγή αυταρχικά καθεστώτα καταρρέουν συχνά με εκπληκτικούς τρόπους, είτε μέσω ανατροπών από τις ελίτ είτε μέσω μαζικών εξεγέρσεων [14]. Όταν φτάσει η εποχή μετά τον Πούτιν, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν πρέπει να υποθέσουν ότι αυτό αναγγέλλει αναγκαστικά μια δημοκρατική πρόοδο. Ιστορικά, το τέλος ενός προσωποπαγούς καθεστώτος οδηγεί συχνά σε μια άλλη αυταρχική κυβέρνηση. Ωστόσο, σχεδόν κάθε αλλαγή ηγεσίας στην Ρωσία και την Σοβιετική Ένωση τον τελευταίο αιώνα έχει οδηγήσει σε σημαντικές αλλαγές στην εσωτερική ή την εξωτερική πολιτική. Το ίδιο πιθανότατα θα ισχύει μετά τον Πούτιν.

Ο Πούτιν θα μπορούσε να παραμείνει στην εξουσία μέχρι το τέλος των ημερών του, να ορίσει διάδοχο, ή να πέσει απροσδόκητα. Η πρόβλεψη πότε ή πώς θα συμβεί αυτό είναι παρακινδυνευμένη. Οι ηγέτες των ΗΠΑ δεν πρέπει, ωστόσο, να υποθέσουν ότι ο Πούτιν είναι παντοδύναμος και ότι η θέση του είναι αιωνίως ασφαλής. Το αντίθετο φαίνεται πιο πιθανό. Αναδιαμορφώνοντας συνεχώς τους κανόνες του παιχνιδιού προς όφελός του, ο Πούτιν έχει δημιουργήσει μια ασταθή εγχώρια πολιτική τάξη. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να συνεργαστούν με την Ρωσία όπου μπορούν, και να ανασχέσουν την Ρωσία όπου δεν μπορούν [να συνεργαστούν], ενώ παράλληλα θα οικοδομούν μια βάση για μακροχρόνια δέσμευση όταν θα έρθει η αλλαγή.