Η γκάφα του Πούτιν | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η γκάφα του Πούτιν

Η Ουκρανία θα κάνει την Ρωσία να μετανιώσει για αυτόν τον πόλεμο

Το επόμενο στην λίστα επιθυμιών του Πούτιν είναι να απαλλαγεί από τον Ζελένσκι. Η εκδίωξη του Ουκρανού προέδρου δεν θα είναι εύκολη. Ο πόλεμος μετέτρεψε τον πρώην κωμικό από επαρχιακό πολιτικό με αυταπάτες μεγαλείου σε σοβαρό πολιτικό. Ο Ζελένσκι και η ομάδα του πέρασαν το μεγαλύτερο μέρος του 2021 για να εδραιώσουν την εξουσία τους και έσερναν τα πόδια τους στις απαραίτητες δικαστικές μεταρρυθμίσεις και μεταρρυθμίσεις κατά της διαφθοράς. Όσο σοβαρή κι αν είναι η αποτυχία του Ζελένσκι να μεταρρυθμίσει την Ουκρανία, εν μέσω της αδιαλλαξίας και της επιθετικότητας του Πούτιν, ο πρόεδρος επέδειξε ακαμψία. Έχει δείξει τεράστιο φυσικό θάρρος, αρνούμενος να καθίσει σε ένα καταφύγιο αλλά αντ' αυτού ταξιδεύει ανοιχτά με στρατιώτες και έναν ακλόνητο πατριωτισμό που λίγοι περίμεναν από έναν ρωσόφωνο από την ανατολική Ουκρανία. Ο Ζελένσκι, προς μεγάλη του τιμή, ήταν αμετακίνητος. Όταν τον Φεβρουάριο, η Δύση τον πίεσε ιδιωτικά να συνθηκολογήσει και να παγώσει τις φιλοδοξίες της χώρας του στο ΝΑΤΟ για μια προκαθορισμένη χρονική περίοδο, τους επέπληξε. Έκανε το ίδιο πράγμα όταν [η Δύση] προσπάθησε να τον κάνει να εφαρμόσει τις δυσμενείς συμφωνίες του Μινσκ, το ζεύγος των συμφωνιών που αποσκοπούσαν στον τερματισμό του πολέμου στην Ντονμπάς.

Ο Ζελένσκι και η ομάδα του έχουν κάνει πολλά σωστά και πολλά λάθος. Μέρες πριν από την εισβολή, τα μακρά, πορώδη σύνορα μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας ήταν ένα από τα μεγαλύτερα τρωτά σημεία του Κιέβου. Περιέργως, οι Ουκρανοί δεν τα σκληρύνουν πριν από μήνες. Όπως υποστήριξε ο T. X. Hammes του National Defense University [3] τον Δεκέμβριο, θα έπρεπε να είχαν στρώσει τα σύνορα με drones, νάρκες, και αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς. Η Ουκρανία περίμενε επίσης πάρα πολύ για να κινητοποιήσει τους εφέδρους της. Και τα μηνύματα του Zelensky δεν ήταν συνεκτικά. Μια μέρα είπε ότι η απειλή δεν ήταν μεγάλη υπόθεση˙ μια άλλη είπε ότι οι Ρώσοι θα μπορούσαν να καταλάβουν την βόρεια πόλη Χάρκοβο σε μια στιγμή.

Στις αίθουσες εξουσίας του Κιέβου, αφθονούν οι φήμες ότι ο Πούτιν [4] θέλει να απαλλαγεί από τον Ζελένσκι και να εγκαταστήσει έναν πιο ευλύγιστο ηγέτη. Σε μια σύντομη βιντεοσκοπημένη ομιλία του, ο Ζελένσκι είπε ότι ήταν «στόχος Νο. 1» για τις ρωσικές δυνάμεις. Στο ζήτημα της ηγεσίας η Μόσχα ίσως να υπολογίζει πιο λανθασμένα. Η Ουκρανία έχει αλλάξει δραματικά από την επανάσταση του Euromaidan του 2014, η οποία σάρωσε τον φιλορώσο πρόεδρο, Βίκτορ Γιανουκόβιτς, από την εξουσία. Αλλά η Μόσχα δεν κατανοεί πόσο βαθιά ήταν η αλλαγή. Αφού αντιστάθηκαν στις ρωσικές επιθέσεις για οκτώ χρόνια, υπέστησαν τον θάνατο 14.000 ανθρώπων στην σύγκρουση που ακολούθησε και τον εσωτερικό εκτοπισμό 1,7 εκατομμυρίων ανθρώπων, οι Ουκρανοί δεν θα δεχτούν ποτέ [5] έναν ηγέτη που χρίστηκε από το Κρεμλίνο. Η Ρωσία υποτιμά την τόλμη του Ζελένσκι. Ο πρόεδρος γνωρίζει ότι μπορεί να σκοτωθεί, και η οικογένειά του επίσης. Και όμως, είναι απτόητος.

ΕΤΟΙΜΟΙ ΝΑ ΠΕΘΑΝΟΥΝ

Ο Πούτιν σίγουρα φοβάται ότι θα βαλτώσει σε μια παρατεταμένη εξέγερση. Γνωρίζει ότι μια παρατεταμένη σύγκρουση θα συνεπαγόταν τεράστιες ρωσικές απώλειες και, ως εκ τούτου, θα προκαλούσε δυστυχία στο εσωτερικό. Αλλά στα οκτώ χρόνια από τότε που προσάρτησε παράνομα την Κριμαία, μια πράξη που ώθησε χιλιάδες Ρώσους να βγουν στους δρόμους σε ένδειξη διαμαρτυρίας, ο Πούτιν [6] έχει επιτυχώς μονώσει τον εαυτό του έναντι της εγχώριας δυσαρέσκειας. Ο Πούτιν έχει πνίξει σχεδόν όλη την πολιτική ζωή, ξεκοιλιάζοντας την κοινωνία των πολιτών και τον ελεύθερο Τύπο. Σχεδόν όλοι οι ηγέτες της ρωσικής αντιπολίτευσης ζουν τώρα στην εξορία. Οποιοδήποτε πραγματικά ανεξάρτητο μέσο ενημέρωσης λειτουργεί στο εξωτερικό.

Τι σημαίνουν όλα αυτά: κάποιοι από το ρωσικό κοινό ίσως να αντιπαθούν τον πόλεμο του Πούτιν, αλλά υπάρχει απλώς λίγος χώρος για να αντιταχθούν. Την Πέμπτη, Ρώσοι σε 53 πόλεις βγήκαν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν για τον πόλεμο και 1.700 άνθρωποι συνελήφθησαν, αλλά η θλιβερή πραγματικότητα είναι ότι μερικές χιλιάδες Ρώσοι που κουνάνε πλακάτ δεν θα ανατρέψουν το καθεστώς του Πούτιν. Επιπλέον, οι ρωσικές αφηγήσεις για την Ουκρανία υποστηρίζονται σθεναρά, με τις δημοσκοπήσεις να δείχνουν ότι η πλειοψηφία των Ρώσων υποστηρίζει την προσάρτηση της Κριμαίας και την ανεξαρτησία για τα εδάφη των αυτονομιστών.

Μεταξύ των Ουκρανών, ωστόσο, ο Πούτιν αντιμετωπίζει μια εντελώς διαφορετική πρόκληση. Είκοσι μίλια μακριά από τις ακτές της Ουκρανίας, στη Μαύρη Θάλασσα, βρίσκεται το Snake Island. Την ημέρα της εισβολής, ένα ρωσικό πλοίο πλησίασε το νησί και ζήτησε από τους 13 συνοριοφύλακες που βρίσκονταν εκεί να καταθέσουν τα όπλα. Αρνήθηκαν να το κάνουν και σκοτώθηκαν όλοι. Το Snake Island είναι μικροσκοπικό, κάτι λίγο μεγαλύτερο από έναν βράχο καλυμμένο με γρασίδι στον ωκεανό, και παρόλα αυτά οι υπερασπιστές του αρνήθηκαν να δειλιάσουν. Γιατί, τελικά, η Ρωσία θα αποτύχει και η Ουκρανία θα επικρατήσει; Εξαιτίας του θάρρους σαν κι αυτό.