Ο πόλεμος του Πούτιν στο εσωτερικό

Το Κρεμλίνο [7] μπορεί να βασιστεί στα κρατικά μέσα ενημέρωσης για να πει την δική του εκδοχή της ιστορίας για την Ουκρανία, αλλά για να διαμορφώσει αποτελεσματικά την κοινή γνώμη θα χρειαστεί να λογοκρίνει εναλλακτικές πηγές πληροφοριών ακόμη πιο επιθετικά από όσο έχει κάνει μέχρι σήμερα. Το γεγονός ότι πολλοί Ρώσοι έχουν φίλους και συγγενείς στην Ουκρανία θα κάνει αυτή την δουλειά πιο δύσκολη, όπως θα την [κάνει] και το καλά μορφωμένο και εξοικειωμένο με τα media κοινό της Ρωσίας. Περισσότερες αντιπολεμικές διαδηλώσεις, όπως αυτές που διοργανώθηκαν στη Μόσχα την Πέμπτη, είναι απίθανες -ειδικά αφότου οι ρωσικές Αρχές συνέλαβαν περισσότερους από 1.800 διαδηλωτές- αλλά δεν θα υπάρξει ούτε διογκούμενη λαϊκή υποστήριξη.

ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ ΔΟΥΛΕΙΕΣ

Ο Πούτιν είναι αυταρχικός, επομένως δεν χρειάζεται την δημόσια αποδοχή για να παραμείνει στην εξουσία. Αλλά είναι ευκολότερο να κυβερνάς ως δημοφιλής αυταρχικός που μπορεί να κάνει όσα υπόσχεται παρά ως δικτάτορας που πρέπει να βασιστεί στην καταστολή, στην λογοκρισία, και στον εκφοβισμό για να αποκρούσει τις διαμαρτυρίες.

Επιπλέον, ο Πούτιν πρέπει να ανησυχεί για τις απειλές από τον στενό κύκλο του, ανεξάρτητα από το τι πιστεύει το κοινό γι 'αυτόν. Ο Ρώσος ηγέτης είναι αξιοσημείωτα επιδέξιος στην διαχείριση των αντικρουόμενων συμφερόντων των ρωσικών ελίτ, αλλά ο πόλεμος στην Ουκρανία μπορεί να καταστήσει αυτούς τους εξισορροπητικούς χειρισμούς ακόμη πιο δύσκολους. Τα μέλη του στενού κύκλου του Πούτιν, μαζί με τους συμμάχους τους στις κρατικές τράπεζες και στον τομέα της ενέργειας, επωφελούνται τα μέγιστα από το status quo της διαφθοράς, της αργής ανάπτυξης, και της οικονομικής απομόνωσης. Όχι μόνο η αντιπαράθεση με τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους Ευρωπαίους συμμάχους τους αυξάνει την αξία της τεχνογνωσίας τους και ενισχύει το στάτους τους, αλλά τους φέρνει επίσης άμεσα οικονομικά οφέλη. Όπως έχει σημειώσει ο εμπειρογνώμονας για την Ρωσία, Alexander Gabuev [8], τα παιδιά πολλών αξιωματούχων στο πολεμικό συμβούλιο του Πούτιν έχουν προσοδοφόρες θέσεις σε κρατικές επιχειρήσεις.

Άλλες οικονομικές ελίτ, ωστόσο, είναι λιγότερο ενθουσιώδεις για μια οικονομία οικοδομημένη γύρω από το φρούριο «Ρωσία». Σε μια συνάντηση μεταξύ του Πούτιν και ανώτατων επιχειρηματικών στελεχών την ημέρα της εισβολής, ένας εμφανώς νευρικός Alexander Shokhin, επικεφαλής του μεγαλύτερου επιχειρηματικού λόμπι της Ρωσίας, είπε στον Ρώσο πρόεδρο ότι «πρέπει να γίνουν τα πάντα για να επιδειχθεί όσο το δυνατόν περισσότερο ότι η Ρωσία παραμένει μέρος της παγκόσμιας οικονομίας και δεν θα προκαλέσει, μεταξύ άλλων μέσω κάποιου είδους απαντητικών μέτρων, παγκόσμια αρνητικά φαινόμενα στις παγκόσμιες αγορές». Ο Πούτιν διαβεβαίωσε τον Shokhin και τα άλλα συγκεντρωμένα ανώτατα επιχειρηματικά στελέχη ότι το Κρεμλίνο δεν θα προκαλούσε οικονομική αστάθεια –μικρή παρηγοριά, αναμφίβολα, για όσους παρακολουθούσαν το ρωσικό χρηματιστήριο να βυθίζεται σε σχεδόν ιστορικά χαμηλά με την είδηση της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Δεδομένου ότι ο δρόμος προς τον μεγάλο πλούτο στην Ρωσία διέρχεται μέσω των καλών σχέσεων με το Κρεμλίνο, οι επιχειρηματικές ελίτ είναι απίθανο να εγκαταλείψουν τον Πούτιν. Αλλά η σύγκρουση στην Ουκρανία θα κάνει δυσκολότερο για τον Ρώσο ηγέτη να κρατήσει όλους τους φίλους του ευτυχισμένους, ειδικά αφού οι αμερικανικές και οι ευρωπαϊκές κυρώσεις θα βλάψουν ορισμένους από αυτούς περισσότερο από άλλους.

Οι κυρώσεις θα πυροδοτήσουν επίσης ευρύτερη οικονομική αβεβαιότητα, διαγράφοντας δυνητικά ένα από τα πιο σημαντικά επιτεύγματα του Πούτιν. Αλλά η πραγματική ζημιά στην ρωσική οικονομία δεν θα προέλθει τόσο από τις κυρώσεις όσο από την οχύρωση στην εξουσία ενός συνασπισμού που αντιστέκεται στον οικονομικό εκσυγχρονισμό, στις προσπάθειες μείωσης της διαφθοράς, και στον μεγαλύτερο ανταγωνισμό. Ο πόλεμος στην Ουκρανία μόνο θα διευρύνει το χάσμα μεταξύ εκείνων που θέλουν να φέρουν την οικονομία της Ρωσίας στον εικοστό πρώτο αιώνα και εκείνων που δεν θέλουν.

Τέλος, ο ίδιος ο πόλεμος θα μπορούσε να απειλήσει την εσωτερική σταθερότητα της Ρωσίας. Ακριβώς όπως κανένα σχέδιο μάχης δεν επιβιώνει μετά την πρώτη επαφή με τον εχθρό, καμία προσπάθεια για πολιτικό «γύρισμα» δεν επιβιώνει μετά την πρώτη επαφή με την πραγματικότητα. Καθώς τα γεγονότα εκτυλίσσονται, οι αντιδράσεις των κυβερνήσεων της Κίνας, της Γερμανίας, και της Τουρκίας και των λαών της Ρωσίας, της Ουκρανίας, και της υπόλοιπης Ευρώπης θα είναι δύσκολο να προβλεφθούν. Ο Πούτιν έχει επανειλημμένως παρερμηνεύσει την κοινή γνώμη στην Ουκρανία και πιθανώς έχει εκπλαγεί από το σθένος της Δυτικής απάντησης. Περισσότερες εκπλήξεις είναι ενδεχόμενες. Για έναν ηγέτη του οποίου το μεγαλύτερο δεδηλωμένο επίτευγμα είναι ότι φέρνει προβλεψιμότητα στην καθημερινή ζωή στην Ρωσία, αυτό πρέπει να είναι, το λιγότερο, ανησυχητικό.

Τίποτα από αυτά δεν σηματοδοτεί την επικείμενη πτώση της κυβέρνησης του Πούτιν ή το τέλος του αυταρχισμού στην Ρωσία. Οι αυταρχικοί ηγέτες που ελέγχουν τις υπηρεσίες ασφαλείας των χωρών τους έχουν αντέξει πολύ πιο σκληρές προκλήσεις. Αλλά το παλιό πλάνο του Πούτιν για την διακυβέρνηση με ένα έξυπνο μείγμα καρότου και μαστιγίου δεν είναι πλέον βιώσιμο. Έχοντας αποφασίσει να συμμαχήσει με τους σκληροπυρηνικούς άνδρες των υπηρεσιών ασφαλείας, ο Πούτιν πρέπει τώρα να αντιμετωπίσει τις συνέπειες από τον πόλεμο που ο ίδιος και αυτοί έχουν υπερασπιστεί.