Το ουκρανικό δίλημμα

Ένας άλλος τρόπος διαχείρισης αυτών των αντιφάσεων είναι να χρησιμοποιηθούν παρασκηνιακοί δίαυλοι προς τον Πούτιν για να εξερευνηθούν ευκαιρίες για αποκλιμάκωση [4]. Οι λογικοί υποψήφιοι για αξιόπιστους συνομιλητές περιλαμβάνουν είτε άλλες χώρες, όπως η Κίνα, το Ισραήλ, ή η Τουρκία, είτε έναν ιδιώτη, κάποιον που έχει μακροχρόνια προσωπική σχέση με τον Πούτιν. Η δημιουργία ενός ιδιωτικού διαύλου όχι μόνο θα έστελνε στον Πούτιν ένα μήνυμα ότι το ΝΑΤΟ είναι ανοιχτό σε διαπραγμάτευση εάν σταματήσει τις μάχες, αλλά θα έδινε επίσης στους ηγέτες μια [δυνατότητα] εύλογης άρνησης εάν οι προσπάθειές τους αποκρούονταν. Όσο επώδυνο κι αν είναι να το σκεφτεί κάποιος, αυτές οι προσφορές θα πρέπει να σηματοδοτούν την προθυμία για άρση ορισμένων κυρώσεων, ως απάντηση στην αποκλιμάκωση. Ακριβώς όπως οι απειλές πρέπει να συνδέονται με την συμπεριφορά που προσπαθούν να αποτρέψουν οι ηγέτες, έτσι και τα κίνητρα πρέπει να βαθμονομούνται [ανάλογα] με την συμπεριφορά που προσπαθούν να προωθήσουν.

Υπάρχουν βέβαια κίνδυνοι στην σηματοδότηση της ανοικτότητας για διαπραγμάτευση. Είναι πάντα πιθανό ότι ο Πούτιν θα μπορούσε να το ερμηνεύσει αυτό ως ένδειξη αδυναμίας και να κλιμακώσει. Αυτό ακριβώς θα υποστήριζαν οι υποστηρικτές της αποτροπής. Αλλά η κυβέρνηση Μπάιντεν μπορεί να είναι πρόθυμη να αναλάβει αυτό το ρίσκο. Ο Λευκός Οίκος έχει υποδηλώσει ότι ανησυχεί για την ανεξέλεγκτη κλιμάκωση -για παράδειγμα, ακυρώνοντας σκόπιμα μια πυρηνική δοκιμή που είχε προγραμματιστεί για την πρώτη εβδομάδα του Μαρτίου, προκειμένου να αποφευχθεί οποιαδήποτε παρερμηνεία από την Ρωσία. Θα ήταν, λοιπόν, αναπάντεχο εάν η κυβέρνηση Μπάιντεν δεν ενθάρρυνε ήδη σιωπηρά τις προσεγγίσεις μέσω παρασκηνιακών διαύλων.

Υπάρχουν σοβαροί πολιτικοί κίνδυνοι για τους ηγέτες που επιδιώκουν να ελέγξουν την κλιμάκωση. Η βάρβαρη εισβολή του Πούτιν έχει προκαλέσει ένα κύμα κατακραυγής σε όλο τον κόσμο. Ο δικαιολογημένος θυμός για τους βομβαρδισμούς αμάχων στενεύει τον πολιτικό χώρο που έχουν οι ηγέτες να διερευνήσουν το πώς θα τερματίσουν αυτόν τον πόλεμο. Θα χρειαστεί θάρρος από τους ηγέτες να μιλήσουν δημοσίως για τους κινδύνους της κλιμάκωσης, όχι μόνο στους Ουκρανούς, που έχουν υποστεί ήδη χιλιάδες θύματα, αλλά και στους πολλές χιλιάδες άλλους που θα υποφέρουν εάν αυτός ο πόλεμος κλιμακωθεί και εξαπλωθεί στα μέλη του ΝΑΤΟ. Κάποιοι αναπόφευκτα θα χαρακτηρίσουν τους ηγέτες που επιχειρηματολογούν [για τους κινδύνους της κλιμάκωσης] ως κατευναστές [5]. Αλλά το να προσπαθεί κάποιος να ελέγξει την κλιμάκωση σε μια κατάφωρα άνιση μάχη, όπου η κυρίαρχη δύναμη έχει πυρηνικά όπλα, δεν είναι κατευνασμός.

Υπάρχουν μόνο λίγοι πιθανοί τρόποι που μπορεί να τελειώσει η ρωσική επίθεση. Η Ουκρανία θα μπορούσε να συγκρατήσει περαιτέρω ρωσικές προωθήσεις, με κόστος τρομερές απώλειες αμάχων, αλλά και πάλι να παραμείνει γεωγραφικά διαιρεμένη. Ο Πούτιν θα μπορούσε επίσης να διαπραγματευτεί μια κατάπαυση του πυρός και να αφήσει μια Ουκρανία–απομεινάρι στο δυτικό τμήμα της χώρας. Εναλλακτικά, θα μπορούσε να υποτάξει όλη την Ουκρανία και στην συνέχεια να αντιμετωπίσει μια διαρκή εξέγερση. Είναι ακόμη δυνατόν (αν και πολύ απίθανο) να απομακρυνθεί με παλατιανό πραξικόπημα. Τέλος, ο Πούτιν, [όντας] εγκλωβισμένος, θα μπορούσε να κλιμακώσει και να διευρύνει τον πόλεμο.

Τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες, οι ηγέτες θα πρέπει να εξισορροπήσουν τους κινδύνους τού να εντείνουν την αποτροπή με τους κινδύνους της φονικής κλιμάκωσης. Κανείς δεν πρέπει να είναι σίγουρος ότι ξέρει τι θα κάνει ο Πούτιν. Η σύνεση υπαγορεύει πως οι Ηνωμένες Πολιτείες και τα άλλα μέλη του ΝΑΤΟ θα προσπαθήσουν πάνω απ' όλα να αποτρέψουν την κλιμάκωση ενός πολέμου που θα μπορούσε να σκοτώσει ανείπωτο αριθμό αμάχων πολύ πέρα από τα σύνορα της Ουκρανίας, εκτός από τους δεκάδες χιλιάδες Ουκρανούς αμάχους. Το ΝΑΤΟ έχει ήδη αναγνωρίσει ότι υπάρχει ένα ανώτατο όριο στην υποστήριξη που μπορεί να προσφέρει στην Ουκρανία, δεδομένου ότι η αποφυγή της κλιμάκωσης είναι τόσο σημαντική˙ η συμμαχία δεν μπορεί να ξεπεράσει αυτό το ανώτατο όριο και [ταυτόχρονα] να αποφύγει έναν επικίνδυνο πόλεμο με την Ρωσία. Αυτό δεν είναι δίκαιο για την Ουκρανία, μια χώρα που, ενάντια σε όλες τις πιθανότητες, έχει αποκρούσει μια απρόκλητη και βάναυση επίθεση από την Ρωσία. Δεν είναι η πρώτη φορά που η διεθνής πολιτική επιβάλλει σκληρές επιλογές.

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.foreignaffairs.com/articles/ukraine/2022-01-27/putin-doctrine
[2] https://www.foreignaffairs.com/articles/ukraine/2022-03-04/what-if-russi...
[3] https://www.foreignaffairs.com/articles/ukraine/2022-02-18/what-if-russi...
[4] https://www.foreignaffairs.com/articles/ukraine/2022-03-05/america-must-...
[5] https://www.foreignaffairs.com/articles/ukraine/2021-12-10/dont-sell-out...
Copyright © 2022 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.