O πιο επικίνδυνος άνθρωπος του κόσμου

Ευτυχώς, οι προσωποπαγείς δικτάτορες [2] δεν είναι αυτοκτονικοί, και όπως άλλοι τύποι ηγετών, αντιμετωπίζουν τα πυρηνικά όπλα κυρίως ως μέσο αποτροπής. Παρά τον μεγάλο κομπασμό του, ο Κιμ δεν χρησιμοποίησε ποτέ το οπλοστάσιό του και ο Πούτιν δεν έχει απειλήσει μέχρι στιγμής να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα εναντίον της Ουκρανίας, του πραγματικού αντιμαχόμενου της Ρωσίας. Αντίθετα, έχει κατευθύνει τις απειλές του προς το ΝΑΤΟ, και όλα τα σενάριαά του για την χρήση τους περιλαμβάνουν το να απαντήσει στα μέλη της συμμαχίας που θα ξεκινήσουν μάχη με τις ρωσικές δυνάμεις -κάτι που η Δύση έχει ρητά αποκλείσει.

Ο Πούτιν έχει σίγουρα κλιμακώσει τις συνολικές εντάσεις με το να επαναπρογραμματίσει δύο συνηθισμένες στρατηγικές ασκήσεις πυρηνικής ισχύος, έτσι ώστε να συμπέσουν με την εισβολή. Αλλά ο Πούτιν διεξήγαγε πυρηνικές ασκήσεις στην αρχή της κατάληψης της Κριμαίας από την Ρωσία το 2014, μόνο για να αποκλιμακώσει στην συνέχεια. Ο Πούτιν αργότερα είπε [3] ότι η κυβέρνησή του ήταν «έτοιμη για το χειρότερο σενάριο». Αλλά στην συνέχεια πρόσθεσε ότι η πυρηνική κλιμάκωση «δεν χρειαζόταν στην δεδομένη κατάσταση» και ότι οι δυνάμεις πυρηνικής αποτροπής της χώρας «είναι σε συνεχή ετοιμότητα μάχης ούτως ή άλλως».

Ο Πούτιν, ωστόσο, είναι πιο απομονωμένος τώρα από όσο ήταν το 2014. Ο στενός κύκλος των συμβούλων του συρρικνώνεται και έχει σε μεγάλο βαθμό αποκοπεί από την διεθνή κοινότητα. Ο διευθυντής της CIA, Γουίλιαμ Μπερνς, είπε στο Κογκρέσο στις 8 Μαρτίου ότι ο Πούτιν «βράζει σε έναν εύφλεκτο συνδυασμό παραπόνου και φιλοδοξίας» και «είναι αποδεδειγμένο ότι δεν προωθεί την καριέρα των ανθρώπων το να αμφισβητούν ή να προκαλούν την κρίση του». Τίποτα από αυτά δεν εμπνέει την πίστη ότι, όσο περνά ο καιρός, ο Πούτιν θα κατεβαίνει την σκάλα της κλιμάκωσης.

ΟΠΩΣ ΕΝΑΣ ΤΡΕΛΟΣ

Ο Πούτιν δεν είναι ο πρώτος παγκόσμιος ηγέτης που εξαπολύει πυρηνικές απειλές ενώ ταυτόχρονα εγείρει ερωτήματα σχετικά με την ψυχική υγεία του. Το 1969, αντιμέτωπος με μια εξαντλητική, αποτυχημένη σύγκρουση στο Βιετνάμ, ο πρόεδρος Ρίτσαρντ Νίξον διέταξε έναν μυστικό πυρηνικό συναγερμό που είχε σχεδιαστεί για να κάνει τους αντιπάλους να πιστέψουν ότι ήταν απρόβλεπτος και ασταθής. «Την αποκαλώ “θεωρία του τρελού"», είπε ο Νίξον στον αρχηγό του επιτελείου του. «Θέλω οι Βορειοβιετναμέζοι να πιστέψουν ότι έχω φτάσει στο σημείο όπου θα μπορούσα να κάνω τα πάντα για να σταματήσω τον πόλεμο».

Ήταν ένας τολμηρός και απερίσκεπτος ελιγμός, τόσο πολύ που ο Υπουργός Άμυνας του Νίξον επιχείρησε να αντισταθεί στην διαταγή, με την ελπίδα ότι ο πρόεδρος θα ηρεμούσε και θα την απέσυρε. Όμως ο Νίξον, με την υποστήριξη του συμβούλου εθνικής ασφαλείας του, Χένρι Κίσινγκερ, επέμενε. Σύντομα, το Πεντάγωνο απέπλευσε επιπλέον αμερικανικά υποβρύχια και τοποθέτησε πυρηνικές βόμβες σε [αεροσκάφη] B-52, θέτοντάς τα σε επίγεια επιφυλακή σε στρατιωτικές βάσεις. Το πιο προκλητικό ήταν ότι ο στρατός πέταξε 18 πυρηνικά οπλισμένα B-52 στα σοβιετικά σύνορα και πίσω. Δύο από τα αεροσκάφη πέταξαν κατά λάθος τόσο κοντά μεταξύ τους, ώστε μια διαβαθμισμένη έκθεση της Στρατηγικής Αεροπορικής Διοίκησης (Strategic Air Command) [4] αργότερα χαρακτήρισε την επιχείρηση μη ασφαλή.

Σε απάντηση, η Μόσχα (και οι Βορειοβιετναμέζοι) απλώς αγνόησαν τις «τακτικές του τρελού» του Νίξον, αναγνωρίζοντας τις προφανώς για αυτό που ήταν: μια μπλόφα. Όταν οι Σοβιετικοί πρότειναν να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για τον έλεγχο των όπλων, οι Αμερικανοί συμφώνησαν αμέσως. Ο πυρηνικός συναγερμός του Νίξον τελείωσε όχι με ένα κρότο, αλλά με έναν λυγμό.

Ο Πούτιν συναντάται με τον Σοϊγκού και τον Γκερασίμοφ στη Μόσχα, τον Φεβρουάριο του 2022. Aleksey Nikolskyi / Sputnik via Reuters
-------------------------------------------------

Μέχρι στιγμής, η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει επιδείξει παρόμοια αξιοθαύμαστη υπευθυνότητα και αυτοσυγκράτηση, απαντώντας στην «στάση του τρελού» του ίδιου του Πούτιν. Ο Λευκός Οίκος έχει πει στους Αμερικανούς ότι «δεν βλέπει λόγους για να αλλάξουν τα δικά μας επίπεδα συναγερμού» και δεν έχει φορτώσει βόμβες σε αεροπλάνα. Στις αρχές Μαρτίου, για να αποφευχθεί οποιαδήποτε πρόκληση ή λανθασμένη ψευδής προειδοποίηση, το Υπουργείο Άμυνας ανέβαλε ακόμη και μια από πριν προγραμματισμένη εκτόξευση διηπειρωτικού βαλλιστικού πυραύλου.

Ο Πούτιν, ωστόσο, δεν δείχνει σημάδια υποχώρησης [5]. Οι Ουκρανοί αντεπιτίθενται με θάρρος και αποφασιστικότητα, και όσο ο πόλεμος συνεχίζεται, η χρήση πυρηνικών όπλων θα είναι μια πραγματική πιθανότητα.

Μπορεί ακόμη και να είναι πιθανή μετά το τέλος της ίδιας της εισβολής. Αναλογιστείτε, για παράδειγμα, ποιο θα ήταν το επακόλουθο μιας ρωσικής «νίκης». Ακόμα κι αν η Ρωσία καταφέρει να καταλάβει ολόκληρη την Ουκρανία και να επιβάλλει ένα καθεστώς-μαριονέτα, οι Ουκρανοί θα συνεχίσουν να πολεμούν και ο πόλεμος θα συνεχιστεί ως μια αιματηρή εξέγερση. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ πιθανότατα θα μετέφεραν λαθραία όπλα στους Ουκρανούς μαχητές, όπως έκανε η Ουάσιγκτον με τους Μουτζαχεντίν που πολεμούσαν την Σοβιετική Ένωση στο Αφγανιστάν. Ο Πούτιν θα μπορούσε στην συνέχεια να διατάξει τις ρωσικές δυνάμεις να εισβάλουν και να καταστρέψουν βάσεις του ΝΑΤΟ σε γειτονικές χώρες προκειμένου να σταματήσουν τις επιχειρήσεις ανεφοδιασμού. Η στοχευόμενη χώρα θα μπορούσε στην συνέχεια να επικαλεστεί το Άρθρο 5, με αποτέλεσμα έναν πόλεμο μεταξύ του ΝΑΤΟ και της Ρωσίας, που θα μπορούσε εύκολα να μετατραπεί σε πυρηνικό.