Τα επιχειρήματα υπέρ της ουκρανικής ουδετερότητας

Μια δεύτερη προϋπόθεση είναι ο φυσικός χώρος. Οι πεδιάδες είναι για την Ουκρανία ό,τι τα βουνά για την Ελβετία και οι λίμνες για την Φινλανδία: το γεωγραφικό χαρακτηριστικό που της δίνει μια πιθανότητα να αμυνθεί ενάντια σε μεγαλύτερες δυνάμεις. Ελλείψει φυσικών εμποδίων, η έκταση της Ουκρανίας επιτρέπει στον στρατό της να διεξάγει μια άμυνα με βάθος και να ανταλλάσσει χώρο με χρόνο, ενάντια σε έναν ισχυρότερο Ρώσο επιτιθέμενο. Επιπλέον, η μεγάλη επιφάνεια εδάφους της Ουκρανίας τής επιτρέπει να διατηρεί την δημογραφική και οικονομική βάση για έναν μεγάλο μόνιμο στρατό. Ως εκ τούτου, θα ήταν επιτακτική ανάγκη το να διατηρήσει η Ουκρανία τον κύριο όγκο του εδάφους της σε μια κατόπιν διαπραγματεύσεων διευθέτηση. Αυτό θα σήμαινε ότι τα κέρδη της Ρωσίας θα πρέπει να περιοριστούν σε μεγάλο βαθμό σε εδάφη που έλεγχε πριν από τον πόλεμο -δηλαδή στην Κριμαία και στα αποσχισθέντα ανατολικά εδάφη της [περιοχής] Λουχάνσκ και της [περιοχής] Ντόνετσκ. Ο Ζελένσκι έχει υποδείξει [1] ότι είναι ανοιχτός σε ένα τέτοιο αποτέλεσμα, το οποίο πιθανώς θα συνεπάγετο να συμφωνήσει να αναγνωρίσει την Κριμαία ως ρωσικό έδαφος και να παραχωρήσει καθεστώς αυτοδιακυβέρνησης στην Λουχάνσκ και στη Ντόνετσκ, εν αναμονή ενός διαχειριζόμενου από τον ΟΗΕ δημοψηφίσματος που θα διακρίβωνε τις επιθυμίες του τοπικού πληθυσμού και θα παρείχε προστασία στα δικαιώματα των Ουκρανών που ζουν σε αυτά τα εδάφη. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η ΕΕ θα μπορούσαν να ενισχύσουν την διαπραγματευτική θέση του Ζελένσκι, εξαρτώντας την άρση των κυρώσεων από την απόσυρση της Ρωσίας από όλα τα εδάφη που κατέλαβε κατά την διάρκεια του πολέμου.

Τέλος, η ενισχυμένη ουδετερότητα για την Ουκρανία θα απαιτήσει διαρκή οικονομική βοήθεια από την Δύση. Ενώ οι ενέργειες του Πούτιν σίγουρα αρκούν [για να δοθούν] ρωσικές επανορθώσεις στην Ουκρανία (τις οποίες θα μπορούσαν να επιδιώξουν έμμεσα οι Ουκρανοί από ρωσικά περιουσιακά στοιχεία που θα κατασχεθούν στην Δύση), οι επίσημες επανορθώσεις είναι απίθανες, αφού ακόμη και σε περίπτωση στρατιωτικής ήττας ο Πούτιν πιθανώς θα παραμείνει σταθερά εδραιωμένος στην εξουσία και, σε κάθε περίπτωση, θα προεδρεύει επί μιας κατεστραμμένης οικονομίας. Για να έχει οποιαδήποτε ελπίδα οικονομικής ανασυγκρότησης, η Ουκρανία θα χρειαστεί μακροπρόθεσμη βοήθεια για την ανοικοδόμηση [της] η οποία μπορεί, μεταξύ άλλων, να διασφαλίσει ότι η χώρα θα είναι αρκετά ισχυρή για να αμυνθεί έναντι μιας μελλοντικής ρωσικής ανάμειξης. Η ΕΕ πρέπει να παίξει τον ηγετικό ρόλο στην ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, με την βοήθεια των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ιαπωνίας˙ θα χρειαστεί επίσης να αναπτύξει μια βιώσιμη πορεία για την ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ. Σε αντίθεση με το ΝΑΤΟ, η ΕΕ δεν είναι μια διεθνής συμμαχία ασφαλείας, γι' αυτό η Συνθήκη-πλαίσιο πρέπει να αναγνωρίζει το δικαίωμα της Ουκρανίας να επιδιώκει την ένταξη σε πολιτικούς και οικονομικούς οργανισμούς. Το να δοθεί στους Ουκρανούς η προοπτική ενός τέτοιου μέλλοντος, όσο μακρινό κι αν είναι, θα τους αποτρέψει από το να τα παρατήσουν και να συναινέσουν σε ένα μέλλον στην ρωσική σφαίρα, όπως η Λευκορωσία.

Στην περίπτωση και των τριών εγγυήσεων —της αυτοάμυνας, της διατήρησης του μεγαλύτερου μέρους του ουκρανικού εδάφους, και της οικονομικής ανασυγκρότησης— ο στόχος της Δυτικής πολιτικής θα πρέπει να είναι να διασφαλίσει όχι μόνο ότι μια κυρίαρχη Ουκρανία θα συνεχίσει να υπάρχει αλλά και ότι θα έχει μια εύλογη προοπτική ανθεκτικότητας. Διαφορετικά, ακόμη και οι πιο εμπνευσμένες προσπάθειες δεν θα ισοδυναμούν με κάτι περισσότερο από αυτό που οι Γερμανοί του Μεσοπολέμου, περιγράφοντας τα μικρά κράτη που δημιουργήθηκαν στην Συνθήκη των Βερσαλλιών, ονόμασαν Saisonstaat (εποχικό κράτος) —ένα κατασκεύασμα για τα εύκολα, που είναι καταδικασμένο να πεθάνει όταν ο επιτιθέμενος ανακάμψει.

TO ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΔΥΝΑΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ

Το να φτάσουμε σε μια βιώσιμη συμφωνία για την ουκρανική ουδετερότητα δεν θα ήταν εύκολο, αλλά υπάρχει καλός λόγος να πιστεύουμε ότι μπορεί να γίνει εφικτό. Ήδη, οι ρωσικές αποτυχίες έχουν υποχρεώσει τον Πούτιν να περιορίσει τις απαιτήσεις του, συμπεριλαμβανομένου του να εγκαταλείψει την επιμονή του [2] για την αποστρατιωτικοποίηση της Ουκρανίας και την απομάκρυνση του Ζελένσκι από την εξουσία. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η εξόπλιση της Ουκρανίας μέχρι τα δόντια [3] και η επιβολή επώδυνων κυρώσεων στην Ρωσία παραμένει κρίσιμης σημασίας, ακόμη και όταν ο απώτερος στόχος είναι η ουδετερότητα. Αν δεν βελτιωθεί δραματικά η μέχρι τώρα κακή απόδοση του στρατού του, ο Πούτιν είναι πιθανό να γίνει όλο και πιο δεκτικός σε μια διευθέτηση μέσω διαπραγματεύσεων.

Πώς μπορούμε να φτάσουμε από εδώ σε μια τέτοια διευθέτηση; Εάν οι άμεσες προσπάθειες Ρωσίας-Ουκρανίας χρονοτριβήσουν, τότε η πιο πιθανή οδός θα ήταν μέσω ενός μεσολαβητή που εμπιστεύονται αμφότερες οι πλευρές -όπως ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Ναφτάλι Μπένετ, ο οποίος διατηρεί στενή σχέση τόσο με τον Πούτιν όσο και, παρά τις πρόσφατες εντάσεις [4], με τον Ζελένσκι. Ένα πιθανό άνοιγμα θα μπορούσε να δοθεί από την ανάγκη για συζητήσεις σχετικά με την προστασία των πυρηνικών αντιδραστήρων της Ουκρανίας, [όπου] μια πυρηνική τήξη σε οποιονδήποτε από αυτούς θα μπορούσε να αποτελέσει μια καταστροφή διεθνών διαστάσεων, και να ξεκινήσει με μια κατάπαυση του πυρός που θα επιτρέψει στις διεθνείς ομάδες να λάβουν θέσεις στους αντιδραστήρες, ενώ οι άμαχοι θα εκκενώνονται από τις πόλεις της Ουκρανίας. Αμφότερα τα μέτρα θα παράσχουν ευκαιρίες για την αξιολόγηση της καλής πίστης της Ρωσίας˙ εάν τηρήσει την κατάπαυση του πυρός, οι συνομιλίες θα μπορούσαν να προχωρήσουν σε μια σταθερά διευρυνόμενη πολιτική ατζέντα, ξεκινώντας με τους τομείς [όπου υπάρχει] συμφωνία, οι οποίοι τώρα φαίνεται να περιλαμβάνουν δυνητικά το καθεστώς της ουδετερότητας και το μέλλον των ανατολικών εδαφών.